Diversarum hereseon liber

Philastrius, Saint, Bishop of Brescia

Philastrius. Diversarum hereseon liber. (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 38). Marc, Friedrich, editor. Prague; Vienna; Leipzig: Tempsky, Freytag, 1898.

Est heresis quae cum audit in Zacharia propheta de funiculo agrimensorio, de quo et Dauid propheta beatus edixerat, quod angelus tenens ibat mensurare Hierusalem, aestimat secundum litteram ita dixisse scripturam, cum non Hierusalem metiri, quae tradi debebat hostibus, sed credentium recte atque paucorum perfectorum electio nuntiabatur per angelum adfutura, ut dictum est: Multi uocati, pauci autem electi.

Hierusalem ergo in funiculo agrimensorib : mensurabatur, id est et ante sub paucis, et post fidem Christi paucorum catholicae fidei gignenda electio praedicabatur in saeculo. Quod et apostolus ait: Oportet hereses esse, ut probati manifestentur Quia ergo funiculus hereditarius triplici uirtute conexus est, id est patris et filii as et spiritus sancti, haec coniunctio, cum in una eademque [*]( 2 I Cor. XV 47 .7 Matth. XIII 12 XXV 29 Luc. VIII 18 12 Zach. II 1 seqq. 13 Psalm. LIX 8 eVII 8 18 Matth. XX 16 XXII 14 22 I Cor. XI 19 24 Ecclesiastes IV 12 ) [*]( 4 exors B <aut> addidi 5 ne cathecuminua A nec catbeeuminis B fide A 7 et exuberans A 9 habere B habet A aufertur B 13 propheta om B 15 scribturam B 16 tradi debebat Sichardus] tradi habebat B trahebat A credentibus .A 17 perfectorum] perfecte electio Cotelerus] lectio 18 affutura B 19 autem om B 20 et ante B ante A 21 gignende lectio A 22 et om A 24 patri A 25 eandemq; A )

128
accipitur fide atque credulitate, aequalitatis quippe et ueritatis coniungenda unitas atque colenda potentia cognoscitur ab ecclesia catholica, non in diuersa maiestatis aut qualitatis credenda substantia praedicatur, ut quidam aestimant heretici.

Quod et dominus dicere dignatus est: Putas filius h-ominis, cum uenerit, inueniet fidem super terram? Quia et ante propheta quod tunc erat in paucis, et post Christi praesentiam, passionem et resurrectionem eius ... diuinaque sententia, quod essent praeuaricaturi, hoc ita nuntiatum sit, ut sunt heretici hodie qui a spiritu sancto aut a filio recedentes diuersam maiestatis et potentiae inaequalitatem cotti-

die praedicant aberrantes, in hoc ergo nos oportet agnoscere quod funiculus, ut ait Salomon, triplex non disrumpetur, quod et credi debet a nobis quod et de diuina substantia et propria filius et sanctup sit itidem spiritus, patri quippe conexus in omnibus, qui et cognosci debet et coli ab omnibus. In hac ergo coniunctione baptismi et saluator nos dignatus est confirmare, imperans: Euntes baptizate omnes gentes in nomine patris et filii et spiritus sancti.

In quo coniungentes filium patri, et spiritum cum filio et patre, hanc salutem cognoscimur adepturi, quia non aliunde salutis remedium, nisi ex fide hac humano generi cognoscimus adfuturam. Unde et in hac coniunctione sanctae adorandaeque trinitatis gaudemus, in quo ante Adam pater noster, Noё, Abraham, Moyses et prophetae, sacerdotes, iudices, apostoli pariter < et) euangelistae praedicantes meruerunt consequi angelicam dignitatem, in quo et ecclesia catholica exultat hoc praedicans cottidie atque edocens, eandemque hanc omnem impietatem paganam et iniquitatem Iudaicam destruens cottidie omni exultat in gaudio.

Nam et si triplex funiculus debet [*]( Ii Luc. XVIII 8 18 Ecclesiastes IV 12 18 Matth. XXVIII 19 ) [*]( 1 uirtutis B I inăe a (cognoscitur usque ad finem capitis om JL cum nosèitur 7 tunc erat] nuntiarat Oehleruв 8 ikuBe multa apparet ueluti quod futurum erat aperte testatns est diuinamque sententiam 28 affuturam 26 pariter et Sichardus] pariter B 18 hac B )

129
accipi primum mandati, deinde legis in medio tempore, deinde <de) gratia saluatoris, utilitatis non paruae est; aut si de fide, spe atque caritate, ut dixit beatus apostolus, quis uelit accipere, et in hoc non parui est intellectus prudentioribus ac spiritalia desiderantibus plurimis.

Sunt quidam heretici qui de Helia beato opinantur quod ei corui sero carnes ad escam et mane panes adtulerint, non adtendentes quod cuneta sanctus ac beatissimus propheta non carnes edebat aliquendo, qui omnem talem escam contempserat abstinendo uoluntate;. cuius et causa tantae dignitatis a deo honorem meruit adipisci, ut in paradisum raperetur sublimis, ubi cum sanctis omnibus conlocaretur.

Nam si de pane quidam aliquis dixerit, rationis interdum est quod ei corui adtulerint; de carnibus autem incongruum repperitur. Nam in hoc crudelitas beluina hominum insequentium beatissimum prophetam ostendebatur, in auibus autem, id est coruis, tanta mansuetudo et lenitas monstrabatur, ut, a quibus auibus humana aberat ratio, qui non erant dei imagines rationabiles, sed aues sicut percudes sensibiles creatae solummodo, in eis autem auibus, ad obprobrium hominum, Iudaeorum regisque ex uoluntate pessima insequentium prophetam, agnitio et sensuum lenitas insita monstraretur in opera tanti ministerii, quod beato prophetae cottidie ministrabatur, ut in. eis auibus magis inueniretur esse ratio quaedam lenitatis motu quodam a deo concessa uelut rationabilis.

Nam omnia buiusmodi creata a domino subiecta sunt homini, ut regi ac rationabili, dominoque orbis < terrarum, > uniuersitatis pecudum, [*]( 3 I Cor. XIII 13 7 III Reg. XVII 6 12 IV Reg. II 11 ) [*]( 1 pimum B1 2 <de> addidi 7 cap. CLIV solus Å seruauił 10 edebant 16 insequentia Å em OeAkrw 18 tanta 19 hnmano ..{1 22 propheta 24 ministrabator] mouetrabantur ut in eis auibus miniatrabantur 26 uelud 28 orbis 〈terrarum〉 uniuersitatis] urbium Mrmtatea  (-tis  I) ) [*]( XXXVIII. MMt. ) [*]( 9 )

130
uolatilium et serpentium quippe, sicut scriptum est in libro Geneseos demonstratumque.

Est heresis quae cum legit in Esaia propheta quod Cherubim et Seraphim animalia duo sex pennis praedita duabus faciem dei, duabus pedes tegebant, et duabus clamabant uoce sublimi deum conlaudantes, nimium conturbantur, et nunc historiam quaerentes, nunc rationem intellegibilem perscrutantes, diuersa ambiguitate fatigantur, cum et secundum litteram non parua est utilitas, et secundum intellegibilem rationem Christi resonet caelestis scientia.