Diversarum hereseon liber

Sed cum dicit <dominus): Remissius erit quibusdam quam ciuitati illi quae non crediderit, apostolorum quippe doctrinae et euangelii, in comparatione multarum poenarum dicit sustinere eos minora tormenta quam illos, non tamen saluari eos hac ratione adfirmat.

Nam poetas falsos et uanos filosofos qui aestimat posse saluari rebelles dei, errat illis peius et a ueritate dissentit, cum semina impietatis paganae non alii nisi illi poetae uani et filosofi deorum dearumque appellationes hominum sensibus seminauerint, cum propheta clamet de futuro iudicio ut hic ei dimitteretur in paenitudine dicens:

Remitte mihi ut refrigerem, priusquam uadam et iam non ero amplius.|Si ergo iusti peccantes et in hac adhuc uita uix [*]( 2 Matth. III 7 5 Gregorii I registr. epist. VII 15 (MGH epist.tom. I Berol. 1891 p. 458, 29): ...Philaster in libro quem de heresibus scripsit... cuius haec uerba sunt: Sunt heretici qui dicunt — dicente propheta Dauid: In inferno — sine lege peribunt. — exacripsit Augustin. de haeres. 79 8 Psalm. VI 6 9 Bom. II 12 10 Matth. XI 22. 24 20 Psalm. XXXVIII 14 ) [*]( -1 eos om B. 2 Et om A 5 dominum] m extremum in ras A 6 morte] g ita ras A renuntiasse-ibidem om A 7 sint A* 8 inferno B 9 quotquod B Quodquod A 10 〈dominus〉 addidi 12 et om A 14 tormenta] a ita ras A ac B affirmat B 15 aestimat//// (t in ras) B estimant A 16 rebellis A errant A 18 appel- lationis A 19 clamet JB* om Bl clama & A )

Cum ergo impii et hostes dei sint ubique, quomodo post mortem ibi confitentes saluabuntur? cum apostolus doceat quod omnem hominem mori oportet postque hoc iam iudicari, ut scriptum est, ante tribunal Christi, et recipere secundum quae gessit in hoc saeculo.

Saluator autem confirmat dicens de illis quod nec patri crediderint; unde etiam eos iudicandos declarauit: qui autem credidit in patrem ante quam Christus ueniret in carnem, transiit de iudicio impiorum.

In conpavatione autem peccatorum atque impiorum diuersitas est poenarum atque plagarum; non plena amborum est absolutio, sed diiudicationis iustitia, et secundum peccatum condigna repensio, illis etiam qui sub Noe ab aqua absorti fuerant, ut scriptura edocuit.

Alia est heresis quae de censu animae ambigit I < et > ex elementis eam consistere opinatur, ut multi filosofi uanissimi, nunc de igni, nunc de aqua, nunc de spiritu, nunc de materia, nunc de fonte, nunc de atomis, nunc quasi aera esse animam hominis suspicantur, cum anima facta sit a domino ex nihilo scilicet, ut scriptum est: Qui fecit ex nihilo omnia, ut essent quae non erant.

Anima itaque a deo facta imago dei appellata est, post angelorum creationem [*]( 1 Prouerb. XI 31 7 Hebr. IX 27 8 Rom. XIV 10 II Cor. V 10 10 Ioh. VIII 19. 55 XII 48 III 18 17 I Petro III 20 24 Sap. I 14 ) [*]( 1 acoiperunt A* indulgentiam A penitentiam B deesse apparet fere haec: quomodo impios et post mortem saluari credemus confitentes 3 et dearum torpia nomina B 4 discensione B discensio A 8 inde a uerbis <ut scriptum est usque ad cap 127, 1 verba et sic natus est et> omnia desunt in A 19 <et> addidi )

Si autem legis mandata seruauerit, tunc erit sicut angeli. Si ergo angeli serui dei sunt sub lege positi, quanto magis et hominis anima sub lege, quae est praedicata *** si seruarit quod ei praeceptum est, tunc debet dicere quod ait dominus apostolis quod: Et si feceritis omnia, dicite quod serui sumus inutiles: quae praecepta sunt nobis, perfecimus.

Alia est heresis quae dicit de saluatore quod primum erat apud patrem et sic natus est, et cum simpliciter ita confitentur, diuersa hominibus scandala subministrant: esse enim ante, et postea nasci, contrarium est modis omnibus.

Et quamuis generatio ipsius duplex sit, una diuinitatis indefinita ac sempiterna, altera incorporationis per uirginem temporalis et non est dubium, tamen secundum diuinitatem debemus cognoscere quod neque defuit aliquando esse cum patre, neque qui erat cum patre semper, ex semetipso erat et non de patre genitus noscebatur, ut quidam suspicantur aberrantes.