Diversarum hereseon liber

Alia est heresis quae dicit animas uenenariorum, sceleratorum et homicidarum et aliorum talium transire in daemonas ac pecudes et bestias et serpentes, ignorantes quod anima hominis cum exierit de saeculo, siue bona siue mala, id est pia atque impia, ab angelo ducitur in locum statutum, ut in futurum percipiat iuxta quod gessit in hoc saeculo constituta.

Si quis autem hoc ita putauerit fieri, paganitatis et uanitatis filosoforum quam Christianitatis uidetur habere consortium, cum dicat apostolus: Omnes nos manifestari oportet ante tribunal Christi, ut recipiat unusquisque ea quae gessit in hoc corpore. Et iterum: Quod non derelinques animam meam in infernum. < Et iterum: > In in fernum autem quis confitebitur tibi?

Animae itaque natura non uertitur in naturam alteram, sed, cum uoluntate contemnit ac neglegit dei praeceptum studiisque legitimis et salutaribus inherere dissimulat futuro iudicio poenarum se dedicans, non aliis morum causa nisi pecudibus cognoscitur comparanda, non natura, sed moribus, ut scriptum est.

Non ergo naturae pecudum, sed moribus in hoc saeculo similes efficiuntur huiusmodi homines, pagani, Iudaei, et alii plurimi. Nam et saluator Iudaeis cum diceret: Vos de diabolo estis patre uestro, non natura, sed sceleratis [*]( 4 exscripstt Angnstin. de haeres. 78 8 Luc. XVI 22 12 II Cor. V 10 14 Psalm. XV 10 15 Psalm. VI 6 21 Psalm. XXXI 9 XLVIII 21 II Petr. II 22 24 Ioh. VIII 44 ) [*]( 1 uitae A impertita B 4 uenerariorfl A 5 hemicidarum A demonas A daemones B 9 quod om A 11 filosophorum B xpianitatea A habere B ainbire A 14 quod non derelinques animam meam in infemum A om B 15 <Et iterum> addidi 16 In inferno autem quia B ont A animae B anima ei A 18 uolumptate A1 hac A 20 ponarum B* Si dedicant A 21 cOparandus A 23 similis A 24 quam plurimi Sichardm )

Alii sunt heretici qui dicunt dominum in infernum descendisse, et omnibus post mortem etiam ibidem renuntiasse, ut confitentes ibidem saluarentur, cum hoc sit contrarium dicente propheta Dauid: In infernum autem quis confitebitur tibi? Et apostolus: Quotquot sine lege peccauerunt sine lege peribunt.

Sed cum dicit <dominus): Remissius erit quibusdam quam ciuitati illi quae non crediderit, apostolorum quippe doctrinae et euangelii, in comparatione multarum poenarum dicit sustinere eos minora tormenta quam illos, non tamen saluari eos hac ratione adfirmat.

Nam poetas falsos et uanos filosofos qui aestimat posse saluari rebelles dei, errat illis peius et a ueritate dissentit, cum semina impietatis paganae non alii nisi illi poetae uani et filosofi deorum dearumque appellationes hominum sensibus seminauerint, cum propheta clamet de futuro iudicio ut hic ei dimitteretur in paenitudine dicens:

Remitte mihi ut refrigerem, priusquam uadam et iam non ero amplius.|Si ergo iusti peccantes et in hac adhuc uita uix [*]( 2 Matth. III 7 5 Gregorii I registr. epist. VII 15 (MGH epist.tom. I Berol. 1891 p. 458, 29): ...Philaster in libro quem de heresibus scripsit... cuius haec uerba sunt: Sunt heretici qui dicunt — dicente propheta Dauid: In inferno — sine lege peribunt. — exacripsit Augustin. de haeres. 79 8 Psalm. VI 6 9 Bom. II 12 10 Matth. XI 22. 24 20 Psalm. XXXVIII 14 ) [*]( -1 eos om B. 2 Et om A 5 dominum] m extremum in ras A 6 morte] g ita ras A renuntiasse-ibidem om A 7 sint A* 8 inferno B 9 quotquod B Quodquod A 10 〈dominus〉 addidi 12 et om A 14 tormenta] a ita ras A ac B affirmat B 15 aestimat//// (t in ras) B estimant A 16 rebellis A errant A 18 appel- lationis A 19 clamet JB* om Bl clama & A )

Cum ergo impii et hostes dei sint ubique, quomodo post mortem ibi confitentes saluabuntur? cum apostolus doceat quod omnem hominem mori oportet postque hoc iam iudicari, ut scriptum est, ante tribunal Christi, et recipere secundum quae gessit in hoc saeculo.

Saluator autem confirmat dicens de illis quod nec patri crediderint; unde etiam eos iudicandos declarauit: qui autem credidit in patrem ante quam Christus ueniret in carnem, transiit de iudicio impiorum.