Vita Sancti Severini

Eugippius

Eugippius. Eugippi Opera (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 9, Part 2) Knöll, Pius, editor. Vienna: Gerold, 1886.

tali memoratus presbyter responsione conticuit nee quisquam ante uel postea beatum uirum super hac parte percontari praesumpsit. loquela tamen ipsius manifestabat hominem omnino latinum, quem constat ad quandam orientis solitudinem feruore perfectioris uitae fuisse profectum atque inde post ad Norici Ripensis oppida, Pannoniae superiori uicina, quae barbarorum crebris premebantur incursibus, diuina compulsum reuelatione uenisse, sicut ipse clauso sermone tamquam de alio aliquo referre solitus erat, nonnullas orientis urbes nominans et itineris inmensi pericula se mirabiliter transisse significans. haec igitur sola quae retuli, quotiens de beati Seuerini patria sermo ortus est, etiam ipso superstite semper audiui.

indicia uero mirabilis uitae eius huic epistolae coniuncto praelatis capitulis [*]( 2 cf. Matth. 6, 3 ) [*]( 1 sui loci uel generis CGL possit MNTV: potius CGL ) [*]( 2 facilius] facilius possit CGL euitare CGL iactandam MN-, eorr. m. 2 M 8 omne] om. N op\' (= opus) add. M1 in mg. 4 sotius T cinis] ciues N cui\' (= cuius) V 5 adscribi MTl (d ras. in T): ascribi CGLNV quam] qua (uirgula rasa) L desiderare CGMTV: desiderante N designare L cognoscis - terrenam] om. M 6 requiris] qugris L ueruntamen GL uerflptamen M 8 me] om. V 9 quicqua (sed c in ras. a m. 2) L 10 percunctari M 12 constat] constat prius CGL quendam G1; corr. m. 2 13 ad] om. M norici L nurici M TV 14 opida L 15 premebantur L compulsu N reuelatione] uisitatione L 16 tanquam CGTV 17 immensi LN immensa CG 19 hortus G 20 semper] sepe M inditia M 21 prelatis C prqlat\' (= praelatus) N )

commemoratorio recensita fient, ut rogaui, libro uestri magisterii clariora. superest, ut eius orationibus tuas sociare non desinas et indulgentiam mihi poscere non desistas.

[*]( 1 fiant CG rogauit M uestro G magisterio G magistri M 2 tuas sociare1 t. sotiare T tu associate N 3 et libri: ut Sauppe mihi] om. M desistat L nrcxpmrr CAPITTLA DE HIS QVAE IV COMEMORATORIO CONTINENTVR (rubric.) ID EST QVIB; VTTE (om. N) TEL GEBTORV SCI SEYERIKI PANDYNTYR INDICIA NT ExpliC prologus. Incipiunt capitula. Quomodo primum beatus seuerinus in opido quod asturis uocatur. Et cetera. Expliciunt cap. Eiplic uita et obitus beati seuerini. Incip epta paskasii diaconi ad eugepiQ prbm L Explicit epta (om. V) Incipit uita sfci (beati V* in ras.) seuerini abbatis ab eugepio pftro edita pascasio diacono directa MV; sed uerba inde ab abbatis om. V Explicit prologus. Capitula dimitte C )

I. Quomodo primum beatus Seuerinus in oppido, quod Asturis uocabatur, et saluberrima exhortatione bonorum operum et ueracissima futurorum praedicatione claruerit.

II. De oppido, cui erat uocabulum Comagenis, per eum mirabiliter ab hostibus liberato.

III. Quod habitatoribus ciuitatulae Fauianis diu fame laborantibus miro modo deus eius oratione subuenerit.

IIII. De praedonibus barbaris, qui etiam omnia arma sua cum praeda, quam extra muros Fauianensium ceperant, amiserunt, uel de instituto eius atque humilitate praecipua.

V. In quanta reuerentia eum Rugorum rex Flaccitheus habuerit, uel qualiter ab insidiis inimicorum ipsius sit liberatus oraculo.

VI. De unico filio uiduae gentis praedictae Rugorum, quem per annos XII dolor excruciauerat, uiri dei oratione sanato.

VII. Qualiter Odoacar adulescentulus, uilissimis pellibus opertus, ab eo praenuntiatus sit regnaturus.

VIII. Quod Feletheus, qui et Feba, Rugorum rex, ante lati [*](1 Capitula exhibent CONT, om. MV; in L singulis capitibm prae- posita sunt 2 opido L 3 uocatar CGL exortatione N 4 uericissima L ueracissimas N craruerit C 5 opido L 6 liberatos N 7 Titulus capitis III plane differt in L: De ciuitate oppressa fame & muliere occaltante frumenta & de adaenta nauium fabianis CGNT 8 oracionem G 10 preda CT fabianeiiBium L fabinensium G coeperant T 11 uel de LNT: ualde CG 12 rex] ree Llj corr. m. 2 flaccitheus (q a m. 2) L flacitheus NT 16 sanata G 17 odoagar N odouacer CGL 18 coopertus CG prenuntiatus T pnuntiat\' (add. m. 2) L regnaturos L1 (corr. m. 2) regnaturQ N 19 feletheus am. 2) L pheba T feua CGL )

filius Flaccithei, pessimam coniugem rebaptizare catholicos metu sancti Seuerini uetuerit, uel quale periculum illa de paruulo filio suo Frederico quadam die, dum pro quibusdam intercessionem eius contempsisset, incurrit.

VIIII. De portitore reliquiarum sancti Geruasii et Protasii martyrum mira uiro dei reuelatione monstrato, uel qua responsione, dam rogaretur, episcopatus declinauerit honorem.

X. De quodam ostiario uspiam egredi quadam die prohibito, mox a barbaris capto ab isdemque suppliciter restituto.

XI. De miraculo, quod in castello Cucullis factum est, ubi cereis diuinitus accensis sacrilegi, qui se primitus occuluerant, declarati sunt atque correcti.

XII. Quemadmodum de finibus praefati castelli locustae ieiunio, oratione atque elemosynis deo propitiato depulsae sunt, abrasa mirabiliter segete cuiusdam pauperis increduli contemptoris.

XIII. Quomodo cereus in manu serui dei orantis accensus sit, dum uespertinae laudis officio ignis de more necessarius minime fuisset inuentus.

XIIII. De mirabili sanatione mulieris desperatae, quae post inmanem diutinumque langorem ita uiri dei oratione conualuit, ut ad opus agrale die tertio fortis accesserit.

[*]( 1 filii G flaccithei ( a m. 2) L flacithei N pessima N 2 uetuerit] uenerit G periculam G 3 paruunculo L die] om. G pro NT: de CGL 4 contemsisset N incurrerit CGL 5 reliquarum N ptasii 7 geruabii Y 6 mira] mirifica CGL uiro Hartelius: uiri GLNT, om. C reuelatione CGL: relatione NT 8 hostiario NT 9 isdlsq, N: hisdemque CGLT 10 coccullis T cu (cullis margiM desecto intercidit) L 11 caere.i. L diuin et prim (itus in mg. intercidit) L occulerant CGLN 12 declarati sunt] declaratif N atque] intercidit in L correcti OOLT: porfecti correpti N 13 quemammodum N, ubique 14 oratione] et oratione (oracione G) CGL elemosinis CLN helemosinis G elimosinis T dei G sint CGL 15 abraso N increduli] incretu G 17 caereus L 20 quae] om. N 21 inmane T langorS (v add. m. 2) T ita] a N 22 agrale] om. N fortis] foris N )

XV. Quemadmodum in baiulos postes a parte fluminis ecclesiam sustentantes, quos aqua saepe superfluens transcendebat, orans dei seruus crucis signaculum securi sculpserit, quod signum numquam deinceps aqua penitus excedebat.

XVI. De Siluino presbytero defuncto, cuius cadauer feretro impositum celebratis nocte uigiliis mox ad uocem uocantis aperuit oculos, rogans dei famulum, quo uocante reuixerat, ne ulterius experta requie priuaretur.

XVII. Quam sollicita pauperibus cura ministrauerit, uel quod distributioni eius etiam Norici decimas dirigebant, quibus de more perlatis periculum his, qui dirigere distulerant, imminere praedixit.

XVIII. Quemadmodum rubigo, quae messibus nocitura paruerat, per uirum dei ieiuniis et oratione depulsa sit.

XVIIII. Quod Gibuldus, Alamannorum rex, coram seruo dei magno sit tremore concussus et reddiderit multitudinem captiuorum.

XX. Quomodo ei militum fuerit interfectio reuelata, propter quorum corpora sepelienda suos ignorantes direxit ad fluuium.

XXI. Paulinum presbyterum, qui de longinquo ad eum uenerat, reuertentem ad patriam praedixit mox episcopum ordinandum.

XXII. Quod, dum basilicae nonae sanctuaria quaererentur, ultro sibi sancti Iohannis Baptistae benedictionem praenuntiauerit deferendam et illi oppido cladem se absente futuram, qua in baptisterio presbyter uaniloquax interfectus est.

XXIII. Qualiter sanctuaria praedicta susceperit.

XXIIII. De mansoribus alterius oppidi, qui spreto mandantis [*](1 cclam T 2 trascedebat L 3 orat G sculpserit T: scalpserit CGLN 4 numquam] om. CGL penitus] penitus non CGL 6 imposito OG noctq G 8 requi G 10 quod] quo N dirigebant decimas L 15 giuuldus L gebuldus NT alammanorum G 16 ccussus L, sed cussus in ras. 18 interfeccio G 19 fluuim N 21 reuertente (reuert in ras.) C mox NT: norici CGL ordinandi G 23 quererentur CGN 25 opido L qua] q (= quod) L 28 opidi L mandantis CNT: man- datis GL )

oraculo mox ab Herulis interfecti sunt, quia locum praemoniti relinquere noluerunt.

XXV. Quemadmodum scriptis ad Noricum destinatis castella ieiuniis, orationibus atque elemosynis praemunierit, quibus praenuntiata hostis irruptio nocere non potuit.

XXVI. De leproso mundato, qui reuerti ad propria, ne lepram peccati magis incurreret, euitauit.

XXVII. De uictoria, quam apud Batauis de Alamannis oratione sancti Seuerini sumpsere Romani, et quod post triumphum, qui praedicentem sequi spreuerant, sint perempti.

XXVIII. Quemadmodum ministrante famulo dei pauperibus oleum creuisse contigerit.

XXVIIII. De his, quibus collo uestes egenis erogandas Norico deferentibus ursus media hieme ducatum per niues heremi usque ad humana habitacula praebuit, quos tali duce uenire solita uir dei reuelatione cognouit.

XXX. Qualiter ad ciuitatem Lauriacum hostes futura nocte uenturos praesenserit et male securis ciuibus uigilare uix suaserit, quod mane probantes infidelitati ueniam cum gratiarum actione poscebant.

XXXI. Quomodo Febae, regi Rugorum, ad Lauriacum cum exercitu uenienti occurrerit et in sua fide populos susceperit, ut eos ad inferiora oppida, id est Rugis uiciniora, deduceret.

[*]( 1 praemuniti NT 3 scriptis NT: om. CGL; litteris Sauppe destinatis ad noricum L 4 orationibus T (cf. p. 13, 6; 14, 11 al.): om. CGLN elemosinis CLNT helemosynis G praemuniuit CG praemunient N 5 inraptio T pr. 7 lqpram T peccati CGL: om. NT uitauit CGL 8 batabis NT baptauis L 9 sumsere T triumphus G 10 praedicentem] pcedente N sprquerant T speuerant G sunt GL 12 oleum] eleU N contigerit NT: prouenerit CGL 13 his LNT: iis CG 14 nurico NT a norico CGL hyeme L 15 humana habitacula] cunabula N 16 reuelatione CGL: relatione NT 17 lauriacum C lauriam G 18 uenturo N securi N 19 infidelitate C pr. 21 febe N feuq CGL regi] om. G lauricam C lauriam G 22 occurrerat L1 (corr. m. 2) 23 opida L uicioniora (0 del. m. 1) L deduc C )

XXXII. Quemadmodum Odoacar rex aliqua a se sperari poscens Ambrosium quendam de exilio ad serui dei litteras reuocauerit et, quot annis regnaturus foret, laudatoribus regis eiusdem dei seruus praedixerit.

XXXIII. De filio cuiusdam ex optimatibus regis Rugorum in oppido Comagenis uiri dei oratione sanato.

XXXIIII. Qualiter elefantiosus quidam, nomine Teio, curatus est.

XXXV. De Bonoso monacho, qui, dum oculorum imbecillitatem quereretur, audiuit ab eo: ora magis, ut corde plus uideas\': mox mirabiliter affectum iugiter orandi promeruit.

XXXVI. De tribus superbientibus monachis, quos mox tradidit satanae, ut eorum spiritus saluaretur, de qua re prolatis duorum patrum exemplis uerissimam suo loco reddidi rationem.

XXXVII. Quemadmodum horam tribulationis Marciani et Renati monachorum suorum, quam in alia prouincia positi pertulerunt, oratione praesentibus ceteris fratribus indicta signauerit.

XXXVIII. De periculo letalis papulae, quod ante quadraginta dies Vrso monacho futurum et reuelatione praedixit et oratione curauit.

XXXVIIII. De habitaculo eiusdem beati uiri, stratu quoque uel cibo pauca tenuiter indicantur.

[*]( 1 odoaca N odoacer LT odouacer GG aliqua] reliqua LN sperari] separari L 3 regis NT: eius CGL 4 eiusdem NT: idem CGL 6 opido L oppida G commagenis CGT sanata G 7 elefantiosus] electantius L Teio] telo CL 8 est NT: sit CGL 9 oculorum inbecillitate N oc. imbecillitate G de oculorum imbecillitate L de imbeccillitate oc. C 10 quereretur LT 11 affectum libri: effectum Sauppe 12 superbientibus LNT: superuenientibus OG mox] om. CGL 13 sathana L latane G 14 exemb plis] test exeplis L loco suo CGL reddidit CGL 16 ora T hora CGL ora N martiani NT martiani L; corr. m. 1 17 prouintia T 18 oracionem G caeteris L indicta NT: indicia CGL 19 signant G sigfi C 20 periculis GNT letalis T loetalis LN lqthalit; G papulae] paulq N 23 strato CG )

XL. Qualiter, cum propinquare transitum suum deo sibi reuelante sensisset, regem Febam noxiamque reginam fuerit adlocutus nec suos ex illo praemonere destiterit, generalem populi migrationem propinquare praenuntians suumque corpusculum pariter portari praecipiens.

XLI. Quomodo etiam diem transitus sui sancto Lucillo presbytero manifestius indicauit.

XLIL Quemadmodum Fredericum, fratrem praedicti regis, contestatus sit suosque monuerit.

XLIII. De obitu eius uel qualibus monitis ultima suos et prolixa pius exhortatione fuerit prosecutus.

XLIIII. Qualia post discessum eius monasterio Fredericus intulerit qualiterue punitus sit, uel quatenus eius oraculum prospera populi fuerit migratione completum uel corpusculum eiusdem leuatum carpentoque deuectum.

XLV. De multorum tunc sanatione debilium, qua de singulis omissa unius tantum muti loquela refertur orando sub carro, quo adhuc erat corpusculum, reddita.

XLVI. De fide inlustris feminae Barbariae susceptricis et occursu Neapolitani populi, ubi cum nihilominus multi tunc a diuersis fuerint sanati langoribus, unius tantum sacrae uirginis sanatio memoratur.

[*]( 1 cum NT: dum OGL propinquaret N transitum] terminum N 2 feuam CGL 3 allocutus CGLN praemoneret. L (t del. m. 2) 7 indicauerit CO indicarit L 8 fredericum N T: ferderuchum CGL praedicti] dicti G regis] regis feuae (fue C) CGL 9 sit] om. L suosque monuerit] suos commonuerit L 10 uel] et L ultimas N 11 exortatione N 12 monasteriis CG ferderuchus CGL 13 quatinus CO qualiter N 14 completus G 16 qua] quQ G 17 mtuti (1, ut uidetur, erasa) T loquelam NT 18 quo] quod N redita N 19 illustris CGLN 20 occursu] cursu CG nichilominus CGL 21 langoribus T: languoribuB CGLN unius NT: trium CGL sacrae uirginis NT: om. CGL 22 sanatione moratur N EXPLICITJTT CAPI- TVLA. INCIPIT (om. C) VITA (uel obitus add. CG) SCI SEVERINI ABBATIS (om. OJ confessoris C) CGNT Lectio prima add. C Incipit uita s11 Seuerini abbatis add. m, posterior T )

Tempore, quo Attila, rex Hunnorum, defunctus est, utraque Pannonia ceteraque confinia Danuuii rebus turbabantur ambiguis ac primum inter filios eius de optinendo regno magna sunt exorta certamina, qui morbo dominationis inflati materiam sui sceleris aestimarunt patris interitum. tunc itaque sanctissimus dei famulus Seuerinus de partibus orientis adueniens in uicina Norici Ripensis et Pannoniorum paruo, quod Asturis dicitur, oppido morabatur, ubi uiuens iuxta euangelicam apostolicamque doctrinam, omni pietate et castitate praeditus, in confessione catholicae fidei uenerabile propositum sanctis operibus adimplebat.

dum ergo talibus exercitiis roboratus palmam supernae uocationis innocue sequeretur, quodam die ad ecclesiam processit ex more. tunc presbyteris, clero uel ciuibus requisitis coepit tota mentis humilitate praedicere, ut hostium insidias imminentes orationibus et ieiuniis ac misericordiae fructibus inhiberent. sed animi contumaces ac desideriis carnalibus inclinati praedicentis oracula infidelitatis [*](2 Tempore] Tenpoe V In tempore L (cf. p. 4, 14) unnorum L hu- norum M 3 ceteraque CLV ceteraa (que ras.) G danubii codd. Casin. 144. 146 4 ac primum-interitum MNTV: om. CGL codd. Gasin. 144.145.146 5 exhorta TV 6 estimarunt MN 8 uicina MNTV: uicinia CGL codd. Casin. rupensis L Pannoniarum mauuIt Sauppe; Pannoni(ae superi)oris fort. 9 ubi add. Sauppe: om. libri 10 castitate et pietate L 11 pditus N 12 exerciciis M roboraretur M 13 innocua G quadam CGLN 14 eclesiam Lpr. 15 cpit CGMV codd. Casin. cepit L 16 hostium] u a m. 2, ut uidetur, T propter hostium L ac ieiuniis et CGL codd. Casin. 17 inhiberent CGMNTV: inhrerent L 18 inclinati] inquinati C GL codd. Casin. oraculi N )

suae discrimine probauerunt.

famulus autem dei reuersus ad hospitium, quo ab ecclesiae fuerat custode susceptus, diem et horam imminentis excidii prodens: de contumaci\' ait oppido et citius perituro festinus abscedo\'. inde ad proximum, quod

Comagenis appellabatur, oppidum declinauit hoc barbarorum intrinsecus consistentium, qui cum Romanis foedus inierant, custodia seruabatur artissima nullique ingrediendi aut egrediendi facilis licentia praestabatur. a quibus tamen famulus dei, cum esset ignotus, nec interrogatus est nec repulsus. itaque mox ingressus ecclesiam cunctos de salute propria desperantes ieiunio et orationibus atque elemosynis hortabatur armari, proponens antiquae salutis exempla, quibus diuina protectio populum suum contra opinionem omnium mirabiliter liberasset.

cumque salutem omnium in ipso discriminis articulo promittenti credere dubitarent, senex, qui dudum in Asturis tanti hospitis susceptor exstiterat, uenit atque a portarum custodibus sollicita interrogatione discussus interitum sui oppidi habitu uerboque monstrauit, adiciens eadem die, qua quidam homo dei praedixerat, barbarorum uastatione deletum. quo audito solliciti responderunt: putas non ipse est, qui desperatis rebus dei nobis subsidia pollicetur?\' mox igitur in ecclesia recognito dei famulo senex pedibus eius prostratus aiebat ipsius se meritis liberatum, ne cum ceteris oppidaneis subiret excidium.

[*]( 2 *ospitium (h rasa) L hospicium MV ccleBi GMV 3 prodiens L 4 citius] cito (sed o a m. 2 in ras. 3 litt.; post t dispicitur i) L 5 comagenis L: commagenis CGMNTV codd. Casin. chumberhccomagenis cod. Vind. 1064 6 iniSrant L 7 nullaque L 8 facilis] facile (sed e a m. 2 in ras. 2 litt.; scriptum erat fortasse a m. 1 facilis) L facilius Sauppe 10 qcclesiam GLMNV 11 ieiuniis CG codd. Casin. elemosinis CM TV1 helemosinis GLN helemosynis codd. Cas. elemosinas VI 12 antiq, LV exempla L 13 oppinione L omnium] om. L 14 cunque T promittendi Npr. 15 tanti] prior t in ras. T 16 extiterat CGLN V codd. Cas. 18 aditiens M quidam CGLN codd. Cas.: quidem MTV 20 putas non (= aq\' oint) libri; cf. H. Boensch Ital. et Vulg.* p. 343: putasne Sauppe disperatis TV 21 Qcclesia TV 22 eius] ei N 23 ceteris LMV opidaneis TV oppidanis CG M codd. Cas. )

His auditis habitatores oppidi memorati incredulitati ueniam postulantes monitis uiri dei sanctis operibus paruerunt ieiuniisque dediti et in ecclesia per triduum congregati errata praeterita castigabant gemitibus et lamentis. die autem tertio, cum sacrificii uespertini sollemnitas impleretur, facto subito terrae motu ita sunt barbari intrinsecus habitantes exterriti, ut portas sibi Romanos cogerent aperire uelociter.

exeuntes igitur conciti diffugerunt, aestimantes se uicinorum hostium obsidione uallatos, auctoque terrore diuinitus, noctis errore confusi, mutuis se gladiis conciderunt. tali ergo aduersariis internecione consumptis diuino plebs seruata praesidio per sanctum uirum armis didicit pugnare caelestibus.

Eodem tempore ciuitatem nomine FauianiB saeua fames oppresserat, cuius habitatores unicum sibi remedium affore crediderunt, si ex supra dicto oppido Comagenis hominem dei religiosis precibus inuitarent. quos ille ad se uenire praenoscens a domino ut cum eis pergeret commonetur. quo cum uenisset, coepit ciuibus suadere dicens:

\'paenitentiae fructibus poteritis a tanta famis pernicie liberari. qui cum talibus proficerent institutis, beatissimus Seuerinus diuina reuelatione cognouit quandam uiduam nomine Proculam fruges plurimas occultasse. quam productam in medium arguit uehementer. \'cur\' inquit \'nobilissimis orta natalibus cupiditatis te praebes ancillam et [*]( 1 Nohabitores (ta add. m. 2) M habitatoribus V memorate N pr. incredulitatis L (cf. p. 10, 19) 2 sancti L 3 acclesia GT V congraegati L 4 tercio M tertia L 5 sollempnitas GMV solemnitas N 6 ferre GMNV 7 sibi portas M pr. uelociter exeuntes. Igitur MNTV 8 estimantes CGLMN 9 auctoque] actoque L noctis] om. N 11 internecione T internicione CGL internitione MN internione V 13 Eodem] odem V fabianis GL sena LMNV famis L 14 oppresserat T affore] fore LM 15 comagenis L: commagenis CGMNTV 16 reliosis V uenire] ire in ras. T 17 commonetur] ammoneretur L (re del. m. 1) 18 cepit CGV cepit LN audere V 19 pernitie NV perniti M 20 beatus L releuatione V 23 orta MN )

extas auaritiae mancipium, quae est docente apostolo seruitus idolorum? ecce domino famulis suis misericordia consulente tu quid de male paratis facias non habebis, nisi forte frumenta dure negata in Danuuii fluenta proiciens humanitatem piscibus exhibeas, quam hominibus denegasti. quam ob rem subueni tibi potius quam pauperibus ex his quae adhuc te aestimas Christo esuriente reseruare. quibus auditis magno mulier pauore perterrita coepit seruata libenter erogare pauperibus.

igitur non multo post rates plurimae de partibus Raetiarum mercibus onustae quam plurimis insperatae uidentur in litore Danuuii, quae multis diebus crassa Heni fluminis glacie fuerant colligatae: qua dei imperio mox soluta ciborum copias fame laborantibus detulerunt. tunc coeperunt omnes deum insperati remedii largitorem continuata deuotione laudare, qui se tabe diuturnae famis interire crediderant, fatentes euidentius rates extra tempus glaciali solutas frigore serui dei precibus aduenisse.