Epistulae

Cyprian Saint, Bishop of Carthage

Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.2). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.

CVPRIANO FRATRI NEMESIANVS DATIVVS FELIX ET VICTOR , IN DOMINO AETERNAM S.

Semper magnis sensibus pro temporis condicione litteris tuis locutus es, Cypriane dilectissime. quibus adsidue lectis et praui corriguntur et bonae fidei homines corroborantur. dum enim non desinis tractatibus tuis sacramenta occulta nudare, sic nos in fidem facis crescere et de saeculo homines ad credulitatem accedere. nam quaecumque bona in multis libris tuis intulisti, nescius ipsum te nobis designasti. es enim omnibus hominibus in tractatu maior, in sermone facundior, in consilio sapientior, in sapientia simplicior, in operibus largior, in abstinentia sanctior, in obsequio humilior et in actu bono innocentior. scis et ipse, carissime, nostrum optabile uotum esse quod te uideamus doctorem et amatorem nostrum ad coronam magnae confessionis peruenisse.

Nam quasi bonus et uerus doctor quid nos discipuli secuti apud praesidem dicere deberemus prior apud acta proconsulis pronuntiasti et tuba canens Dei milites caelestibus armis instructos ad congressionis proelium excitasti et in acie prima [*]( Epist. LXXVII. — Incipiunt rescripta confessorum B, Rescripta Nemesiani v (fol. 1f)2), Incipit secunda epistula T, Cypriano (ri Nemesianus Datiuus Felix Victor H, Ad Cyprianum Nemesianus Datiuus Felix et Victor incipit p (fol. 1584), Ad scm Cypriani epistola Nemesiani Datioi Felicis et Pictoris {1, om. hr. — 2 nemesiano fi, nemesianus salutem r 8 deo Br, 4 semper] cum semper Thti magni (i1, sanis v temporum v 5 locutus es tuis 0 6 corrigunt Th bonae] bona et h non] nos r 7 sinis Bv, desint Th tractibus Th ocoultanda Thft sic om. p. 8 facis nos in fidem,.., fide B, facis] pacis Th et om. fi et de ... accedere om. Br accede Th, aecclesiae n 9 quacuq. B libris tuis multis Br, m. tuis libris 0 intulistis Th 10 adsignasti v es] et Bhft 11 facundior ex nefandior T concilio v 12 sapientia] patientia BHrfiw 13 et in] in v 15 et amatorem om. Br magnae ad T, . magnae ac h 17 quasi et T bonus om. Br 18 proconsiliis T 19 instructus B 20 et om. v prima] pugna add. Thp-w, pugnans add. Hpv, )

835
spiritali gladio diabolum interfecisti, agmina quoque fratrum hinc et inde uerbis tuis conposuisti, ut insidiae inimico undique tenderentur et cadauera ipsius publici hostis et nerui concisi calcarentur. crede nobis, carissime, quoniam non est a centesimo praemio minor tua innocens anima, quae nec saeculi primos inpetus timuit nec ire in exilium recusauit nec relinquere ciuitatem dubitauit nec in deserto loco morari horruit et quoniam multis documentum confessionis dedit, ipsa martyrium prior duxit. quot enim ad martyria facienda exemplo suo prouocauit: et non tantum martyrum de saeculo iam excedentium sociata esse coepit, sed et cum futuris caelestem amicitiam copulauit.

Agunt ergo tibi nobiscum damnati maximas apud Deum gratias, Cypriane carissime, quod litteris tuis laborantia pectora recreasti, fustibus uulnerata membra curasti, conpedibus pedes ligatos resoluisti, semitonsis capitibus capillaturam adaequasti,. tenebras carceris inluminasti, montes metalli in plana deduxisti, naribus etiam fragrantes flores inposuisti et tetrum odorem fumi discussisti. fecit autem et prosecutum est ministerium tuum et Quirini dilectissimi nostri, quod per Herennianum hypodiaconum et Lucanum et Maximum et Amantium acoluthos distribuendum misisti, quaecumque necessitatibus corporum defuerant expediri. [*]( 2 inc h uerbis ... insidiae repetit T inimici 3 cadaueris Brv publicae Th hostis et] hostis BTrpvv, hortis h neruis μ2v concisis μ2v, om. 0 4 nobis carissime om. Thfi -est om. β 5 prima v 6 recussauit T 7 commorari vv, mori r 8 ipse r 9 dixit TxBh, discit r quot scripsi, quod Thfi, alios BHrwv facienda] pacienda r 10 et om. (i sociata scripsi, socia H$vv, solatia T, solatium (i, solacios h, socius Br; cf. p. 549,16 12 damnati om. Br dum Thμ 13 carissime] dilectissime Brw 15 semitonsi BT capitis v capillatura Br adaequasti illum H 16 planum BHrpvv 17 fiagrantes h, fraglantes Hfi1, fiagrantibus Br floribus Br 18 discussisti] exclusisti BHr§vv persecutum rv est om. Brw, et (i 19 nostri] nos T per om. β . herrenianum T, hennianum ha, felicem heremianum B, felicem hiereinianum r ypodiaconos B 20 lucianum Brv et amantium om. v, et augustalem et amantium Br acholitos T os ex is, presbyterum Br 21 necessitati Br I corporis H{J defuerunt Thfi . Expediti sumus r ) [*]( 53* )

836
simus ergo orationibus nostris alterutro adiutores et rogemus sicut mandasti, ut Deum et Christum et angelos in omnibus actibus nostris habeamus fautores. optamus te, Domine frater, semper bene ualere et nostri meminisse. saluta omnes qui tecum sunt. omnes nostri qui nobiscum sunt te amant et salutant et uidere desiderant.

CVPRIANO FRATRI ET COLLEGAE LVCIVS ET QVI CVM EO SVNT FRATRES OMNES IN DEO S.

Exultantibus nobis et laetantibus in Deo quod nos et in congressionem armauerit et in proelio uictores sua dignatione fecerit superuenerunt litterae tuae, frater carissime, quas per Herennianum hypodiaconum et Lucanum et Maximum et Amantium acoluthos misisti nobis: quibus lectis recepimus in uinculis laxamentum, in pressura solacium et in necessitate praesidium et excitati sumus et robustius animati ac si quid amplius fuerit poenarum. nam ante passionem a te sumus ad gloriam prouocati, qui prior nobis ducatum ad confessionem nominis Christi praebuisti. nos uero secuti uestigia confessionis tuae parem gratiam [*]( 1 nostris om. H§ alterutrum (In et] sed h 3 actibus om. T nostris om. p fautores) fatnros T optamus ... L 6 desiderant om. v domine om. r frater] pater kme Br 4 semper om. T@r saluta ... desiderant om. B. — Cypriano Nemesianas Datiuus Felix et Victor explicit T, Rescripta confessoram explicit B, om. Hhrβuν. — ) [*](Epist. LXXVIII. — Incipit ad Lucium (Incipit Lacu fi) et qui cum eo sunt TQfi, Incipit ad Lucium B, Cypriano Lucius qui et Nioostratns H, om. h. — 8 cyprianus BQTh lacio BQTh cum eo] mecum B" 9 omnes om. p dno HTv 10 et noe T et in scripsi, et Q, in T, ad BHftv 11 et] ut B sua om. B 12 herenninum H, hennianum Qhu, ennianam T, satarniam et herennianum V 13 lucianum Bv et amantium om. V 14 acolathos TV, acolitoa BHQhp misietis B nobis om. B 15 pressnris B °16 ac] ad fiv, at h; cf. p. 827,7 quidam prius M (quid amplius Q) 17 abste B, ante "I 19 uestigium T . )

837
tecum speramus. nam qui prior est in cursu prior est et ad praemium, et qui prior occupasti de quo cepisti inde hoc nobis communicasti, demonstrans t scilicet indiuiduam caritatem qua semper nos dilexisti: ut quibus unus fuit spiritus in coniunctionem pacis esset precum tuarum gratia et una corona confessionis.

Accessit autem tibi, frater carissime, ad confessionis coronam retributio operum, abundans mensura quam accipies a Domino in die remunerationis, qui et te nobis litteris tuis repraesentasti, ut pectus illud tuum candidum et beatum quod semper nouimus manifestares et secundum latitudinem eius nobiscum laudes Deo diceres, non quantum nos meremur audire, sed quantum tu potes dicere. tuis enim uocibus et quae minus in nobis instructa erant exornasti et confirmasti ad sustentationem earundem passionum quas patimur securi de praemio caelesti et de corona martyrii et de regno Dei ad prophetiam quam litteris tuis spiritu sancto plenus spopondisti. hoc totum fiet, dilectissime, si nos orationibus tuis in mente habueris, quod te facere confido, sicut et nos utique facimus.

Accipimus itaque, frater desiderantissime, id quod a Quirino et a te ipso misisti sacrificium ex omni opere mundo. sicut et Noe optulit Deo et delectatus est Deus. in odorem suauitatis et respexit in sacrificium eius, ita et in uestrum respicit et delectatur reddere uobis huius tam boni operis mercedem. peto autem . [*]( 1 in cursu] ad confessionem H est et] est Thp, 2 occupati HT de quod coepisti BQHp,1, prior et coronatur H de nobis B 3 demonstrans H, demonstrationem BTQhfi et indiuiduam Q qua] quam BQ semper] spem per B 4 fuit om. B sptTunus H coniunctione v 5 tllarum] initiarum B, unitarum Oxon. gratiam et unam coronam B 6 tibi om. B 7 mensuram B\'TQh 8 diem B et expo Q (exh. M) 9 pectus] tempus B 10 manifestare eas BTQh et] sed B nobiscum] nobis BH1 11 mereremur H re s. I. 12 erant et BQ 13 ornasti B confirmati sumus H} 14 patimur] patienter TQh, patienter sustinemus (i; fort. patimur patienter 15 ad prophetiam] ex prophetia Hv quam nobis V 16 spondisti B 17 confidimus H 19 accepimus BHfiv quod est V cyrino BV 20 abste B et noe] noe T 21 deus] deo B odore h 22 respicite T, respiciet V, respiciat Mfiv delectabitur V, delectetur /xr 23 reddens B nobis T tam] iam TQ )

838
ut litteras quas ad Quirinum fecimus transmitti praecipias. opto te, frater carissime ac desiderantissime, semper bene ualere et nostri meminisse. saluta omnes qui tecum sunt. uale.

CVPRIANO CARISSIMO ET DILECTISSIMO FELIX IADER POLIANVS VNA CVM PRESBVTERIS ET OMNIBVS NOBISCVM COMMORANTIBVS APVD METALLVM SIGVENSEM AETERNAM IN DEO

Resalutamus te, frater carissime, per Herennianum hypodiaconum et Lucanum et Maximum fratres nostros fortes et incolumes adiuuantibus orationibus tuis: a quibus accepimus oblationis nomine quantitatem una cum litteris tuis quas misisti, in quibus dignatus es de uerbis caelestibus nos tamquam filios confortare. et Deo patri omnipotenti per Christum eius gratias egimus et agimus quod sic confortati et conroborati 15 sumus per tuam adlocutionem, petentes de animi tui candore ut nos adsiduis orationibus tuis in mente habere digneris, ut [*]( 1 cyrinum V, cyprianum B feci V, fecit B opto ... uale om. B 2 fratres T desideratissime T 3 nale om. Q, nalete p. — Caecili Cypriani ad Lucium explicit B, Ad Lucium et qui cum eo sunt explicit TQ, om. Hhfi. — ) [*](Epist. LXXVIIII. — Incipit epistula (Ad sanctum Cyprianum 0) Felicis Iaderis (Iader T, om. B) Poliam (Polianis T, om. B) BTfl, Cypriano Felix Iader hanc mittunt epistolam H, Rescripta Iaderis Foelicis et caeterorum * fol. 192b, Incipit Foelix Iader Pollianus fJ- (ol. 158. — 5 cyprianus B1 \' et dilectissimo om. B ader B .6 pollianus p conpresbyteris p et omnibus om. v uobiscum Hp 7 siguense ft\'v, singuense βμ2, singuensem B, singuentem v in dno v, in dum T; aeternam in domino v 9 resalutauimus p frater om. Bv herenianum v, hennianum Tp. hypodiaconum om. v 10 et lucianum BT{J, lucianum v et om. v 12 oblationes B1H1 nomine om. B quantitatem] non minimam quantitatem βυ tuis om. Bv 13 misisti] scripsisti v caelestibus uerbis H 14 filios tuos B confortari plv 15 eius v 8. l. m. 2 egimus et om. B 16 per tuam] perpetuam T 17 tuis nos adsiduis orationibus H mentem BTp )

839
confessionem uestram et nostram quam Dominus in nobis conferre dignatus est suppleat. saluta omnes qui tecum commorantur. optamus te, frater carissime, in Domino bene ualere. [Felix scripsi.] Iader subscripsi. Polianus legi. Dominum meum Eutychianum saluto.