Epistulae

Cyprian Saint, Bishop of Carthage

Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.2). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.

Nec nos mouet, frater carissime, quod in litteris tuis conplexus es, Nouatianenses rebaptizare eos quos a nobis sollicitant, quando ad nos omnino non pertineat quid hostes ecclesiae faciant, dummodo teneamus ipsi potestatis nostrae honorem et rationis ac ueritatis firmitatem. nam Nouatianus simiarum more, quae cum homines non sint humana imitentur, uult ecclesiae catholicae auctoritatem sibi et ueritatem uindicare, quando ipse in ecclesia non sit, immo adhuc insuper contra ecclesiam rebellis et hostis extiterit. sciens etenim unum esse baptisma, hoc unum sibi uindicat ut apud se esse ecclesiam dicat et nos haereticos faciat. nos autem qui ecclesiae unius caput et radicem tenemus pro certo scimus et fidimus nihil illi extra ecclesiam licere et baptisma quod est unum apud nos esse, ubi et ipse baptizatus prius fuerat, quando diuinae unitatis et rationem et ueritatem tenebat. quod si in ecclesia baptizatos rebaptizandos foris extra ecclesiam [*]( 2 ) [*]( 1 decreuimofl C quid exqmC et P m. 2 item] deinde ex die C 1 re quinto] quodam ex quo meo C 2 re q.] requerenti P, requirente C rescripserimus BLP 4 Lxxi (et om.) C, Lxx August. de unico bapt. e. Petii. c. 13 hoc om. B denno] de B 5 nostra ... esse om. L 6 sed baptizari om. B 7 quicumque] ergo add. v et 8. I. C adultera T in ras., altare C ueniunt v, ueneuntes C 8 sunt C1, om. v 9 carissime om. C 10 nouacianos C\' baptizare B 11 quod B 12 rationem L 13 ac om. L nouatianis L simarom L 14 sunt B humanitatem C, humana tamen v imitantur PT2v, imitatur C uult] ubi T 15 sibi et ueritatem om. C uindicat ex uindicare T qtiando] quamquam B ipsi L, ipsa 01 16 et om. C 17 etenim] enim C baptismum C hoc] quem B unum] enim P 18 ut] et B esse om. BL in ecclesiam B 20 fidimus] fidem B illi] illic CT baptismatis Cv 21 apud] caput Cv prius baptizatus L prius ... I. 23 baptizatos om. C* 22 ratione L 23 baptizatus P )

780
Nouatianus existimat, a se incipere debuerat, ut prior extrario et haeretico baptismo rebaptizaretur, qui post ecclesiam immo et contra ecclesiam baptizandos foris opinatur. quale est autem, ut quia hoc Nouatianus facere audet, nos putemus non esse faciendum? quid ergo? quia et honorem cathedrae sacerdotalis Nouatianus usurpat, num idcirco nos cathedrae renuntiare debemus ? et quia Nouatianus altare conlocare et sacrificia offerre contra fas nititur, ab altari et sacrificiis cessare nos oportet, ne paria et similia cum illo celebrare uideamur? uanum prorsus et stultum est, ut quia Nouatianus extra ecclesiam uindicat sibi ueritatis imaginem, relinquat ecclesia ueritatem.

Apud nos autem non noua aut repentina res est ut baptizandos censeamus eos qui ab haereticis ad ecclesiam ueniunt, quando anni sint iam multi et longa aetas ex quo sub Agrippino bonae memoriae uiro conuenientes in unum episcopi plurimi hoc statuerint adque exinde in hodiernum tot milia haereticorum in prouinciis nostris ad ecclesiam conuersi non aspernati sint neque cunctati, immo et rationabiliter et libenter amplexi sint, ut lauacri uitalis et salutaris baptismi gratiam consequerentur. neque enim difficile est doctori uera et legitima insinuare ei qui haeretica prauitate damnata et ecclesiastica ueritate conperta ad hoc uenit ut discat, ad hoc discit ut uiuat. nos non demus stuporem haereticis patrocinii et consensus nostri, et libenter ac prompte obtemperant ueritati.\' [*]( 1 a se] ipse ex tn se T extrario] extraneo CТ2v 2 post ex potest T 3 et om. C; et contra om. T opinantur 01p 4 ut om. CT non] id B 5 quod 0 sacerdotali O. T\' 6 num] numquid BC 7 et q.] aut q. CNv altare C\', altari is T, altario P 8 nos] non L 11 relinquamus CTv ecclesiae CNTv 18 ad ex ab T perneniont C 14 multi iam anni sint v et August. de bapt. c. Don. 11117 agripino T 15 in unum om. Aug. statnernnt BC 16 hodiernum diem T milia ex militiae T 18 et ezp. C rationaliter NPT et libenter om. C 20 ei] eis ex et C, eis e 21 ad huc Tx 22 ueniunt Cho discant Cir discnnt C\'v, discat L I uiuant C\'v demns] debemns BCTv stupere B 23 patrociniis BC, patrocinio v et om. v et consensus nostri om. B; augere add. v et] ut Tl, an B, cum v 24 obtemperent BT*; fort. obtemperabunt )

781

Plane quoniam inueni in epistula cuius exemplum ad me transmisisti scriptum esse quod quaerendum non sit quia baptizauerit, quando is qui baptizatus sit accipere remissam peccatorum potuerit secundum quod credidit, praetereundum hunc locum non putaui, maxime cum in eadem epistula animaduerterim etiam Marcionis fieri mentionem, ut nec ab ipso uenientes dicat baptizari oportere, quod iam in nomine Iesu Christi baptizati esse uideantur. considerare itaque debemus fidem eorum qui foris credunt, an secundum eandem fidem possint aliquid gratiae consequi. nam si fides una est nobis et haereticis, potest esse et gratia una. si eundem patrem, eundem filium, eundem spiritum sanctum, eandem ecclesiam confitentur nobiscum Patripassiani, Anthropiani, Valentiniani, Appelletiani, Ophitae, Marcionitae et ceterae haereticorum pestes et gladii ac uenena subuertendae ueritatis, potest illic et baptisma unum esse, si est et fides una.

Ac ne longum sit per haereses uniuersas decurrere et singularum uel ineptias uel insanias recensere, quia nec delectat id dicere quod aut horret aut pudet nosse: de Marcione interim solo, cuius mentio in epistula a te ad nos transmissa facta est, examinemus an possit baptismatis eius ratio constare. Dominus enim post resurrectionem discipulos suos mittens quemadmodum [*]( 1 inueni et C1 2 transmisistis B quis] quis aut a quo B baptizanerit ... qui om. B 3 is P, his CL remissa BP, missam L 4 quod] quae C praeter eundem C 5 non B 8. l. m. 2 putauit C\' animaduerterit B 6 martionis L, marciani C ni ex nuB 7 dicant T1 baptizare C\' iesu om. T 9 credent B possit C, possunt LNP, possumus T; cf. 770,13 11 si eundem ex secundum C 13 antropiani B, om. C nalentiniani om. C appelletlani C, epelletiniani T, appellatiani v ophytae L, onitae ex opitae C .. marcioniste T s 8. 1. 14 ceteri T gladiis et uenenis subuertentes v, gladiis ac uenenis subuertente C sed uenena m. 1 15 ueritatem Cv illic] inter illos add. B 16 heresis BLT1, hereticos C os ex is uniuersos C os ex is 17 inertias T uel insanias om. B delectet L, delectatio est C id] d exp. P, hoc B, om. C 18 horret] hostendere ex hos regi C putet P de] Sed de B martione L, mentione P 19 ad te T 20 ratione C enim om. B. )

782
baptizare deberent instruit et docet dicens: data est mihi omnis potestas in caelo et in terra. ite ergo, docete gentes omnes tinguentes eos in nomine patris et filii et spiritus sancti. insinuat trinitatem, cuius sacramento gentes tinguerentur. numquid hanc trinitatem Marcion tenet? numquid eundem adserit quem et nos Deum patrem creatorem? eundem nouit filium Christum de uirgine Maria natum, qui sermo caro factus sit, qui peccata nostra portauerit, qui mortem moriendo uicerit, qui resurrectionem carnis per semet ipsum primus initiauerit et discipulis suis quod in eadem carne resurrexisset ostenderit? longe alia est apud Marcionem sed et apud ceteros haereticos fides. immo nihil est apud illos nisi perfidia et blasphemia et contentio sanitatis et ueritatis inimica. quomodo ergo potest uideri qui apud illos baptizatur consecutus esse peccatorum remissam et diuinae indulgentiae gratiam per suam fidem qui ipsius fidei non habuerit ueritatem? si enim, sicut quibusdam uidetur, secundum fidem suam quis accipere aliquid foris extra. ecclesiam potuit, utique id accepit quod credidit. falsum autem credens uerum accipere non potuit, sed potius adultera et profana secundum quod credebat accepit.