Epistulae

Cyprian Saint, Bishop of Carthage

Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.2). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.

Si autem quid apostoli de haereticis senserint consideremus, inueniemus eos in omnibus epistulis suis execrari et detestari haereticorum sacrilegam prauitatem. nam cum dicant sermonem eorum ut cancer serpere, quomodo potest is sermo dare remissam peccatorum qui ut cancer serpit ad aures audientium? et cum dicant nullam participationem esse iustitiae et iniquitati, nullam communionem lumini et tenebris, quomodo possunt aut tenebrae inluminare aut iniquitas iustificare? et cum dicant de Deo eos non esse, sed esse de antichristi spiritu, quomodo gerunt spiritalia et diuina et qui sint hostes Dei et quorum pectora opsederit spiritus antichristi? quare si relictis humanae contentionis erroribus ad euangelicam auctoritatem adque ad apostolicam traditionem sincera et religiosa fide reuertamur, intellegimus nihil eis ad gratiam ecclesiasticam et salutarem licere qui spargentes adque inpugnantes ecclesiam Christi a Christo ipso aduersarii, ab apostolis eius antichristi nominentur.

Non est autem quod aliquis ad circumueniendam christianam ueritatem Christi nomen opponat ut dicat: \'in nomine Iesu Christi ubicumque et quomodocumque baptizati gratiam baptismi sunt [*]( 7 cf. II Tim. 2, 17. 10 cf. H Cor. 6, 14. 12 cf. I lo. 4, 3. ) [*]( 1 posuit] potuit dicere B ostendant (PNv 3 perfidus B blasphemns B, blasphemas 01 4 extra] contra B 6 execrare B 7 sermones C 8 quimodo C\' sermoni T remissa P 9 serpsit T p s. I. aures C 8. 1. 10 et om. B 11 lamini] luci August. I. c. IIII19 18 esse de owt. L gerant C* 14 eunt BLPD pectora] peccato B 15 antichristns N relictis] reiectis Cv humane ex hnmana T erroribus ad ex erroris T 16 alt. ad om. BC 17 intelligemus CNo 18 et om. B salatarem] salutem T, ad salutem aliquot. mss. Augustini l. c. IIII 20 spargentes] spernentes aliquot vm. Aug. 19 atq. inpagnantes oues C s. I. ecclesiam corr. in iam C a om. B adnersariis et ab C ab 8. 1. 20 apostolis] uero add. T s. I. et v (nero om. Aug.) nominantur C Т\'v 21 cuHmeniendam T1 23 baptizati grattartt om. B baptimi T, baptisma B )

790

consecuti\', quando ipse Christus loquatur et dicat: non omnis qui mihi dicit, Domine Domine, introibit in regnum caelorum, et iterum praemoneat adque instruat ne quis a pseudoprophetis et pseudochristis in nomine suo facile fallatur. multi, inquit, uenient in nomine meo dicentes: ego sum Christus, et multos fallent, et postea addidit dicens: uos autem cauete. ecce praedixi uobis omnia. unde apparet non ea statim suscipienda et adsumenda quae iactantur in Christi nomine, sed quae geruntur in Christi ueritate.

Quod enim in euangeliis et in apostolorum epistulis Iesn Christi nomen insinuatur ad remissionem peccatorum, non ita est quasi aut sine patre aut contra patrem prodesse cuiquam solus filius possit, sed ut Iudaeis qui iactitabant se patrem habere ostenderetur quod nihil eis pater profuturus esset, nisi in filium crederent quem ille misisset — nam qui Deum creatorem patrem sciebant, filium. quoque Christum scire debebant —, nec sibi blandirentur et plauderent de solo patre sine filii eius agnitione, qui et dicebat: nemo uenit ad patrem nisi per me. duorum autem cognitionem esse quae saluet idem ipse manifestat dicens: haec est uita aeterna ut cognoscant te solum et uerum Deum et quem misisti Iesum Christum. cum ergo ex ipsius Christi praedicatione et contestatione pater ante [*]( 1 Matth. 7, 21. 5 Mara 13, 6 (cf. Mattb. 24, 5.). 23. 19 Io. 14, 6. 21 Io. 17, 3. ) [*]( 1 dns «bristos B 2 dicit mihi BPfJ introiuit L, intrabit CNTv 3 ne quis] neq. B 4 pheadoohristis T, psendochristi L 6 multos] per multo. B 7 omnia om. BO 9 christi nomine P sed nomine tn ras. m. 2, nomine christi v, sanguine B sed P in nu. m. 2 quaeruntur (pro quae gertmtor) in christi ueritate add. Pm. 2 in marg. christo T1 11 et in] et BO apostulorum L, apostorum T 13 patrem P 14 ut T 8. I., om. BLP iacta- bant CP1T1 15 pater non T ter in ras. nisi L s. L nisi ... misisset om. T 16 patrem creatorem e 17 quoque] eine add. B debeant ClT* nec] ne NT2v 18 fili LPT1 adgnitione L, adagnitione T\' qui ... cognitionem om. B 19 ueniat Ll W esse] esse in se C sse 8. I. 21 est] est autem v 23 ex] et C contestatione] consensione B )

791

cognoscendus sit qui misit, tunc deinde Christus qui missus eat, nec possit esse spes salutis nisi duobus simul cognitis, quomodo non cognito immo et blasphemato Deo patre, qui apud haereticos Christi nomine baptizati dicuntur peccatorum remissam consecuti iudicantur? alia enim fuit sub apostolis Iudaeorum ratio, alia gentilium condicio. illi quia iam legis et Moysi antiquissimum baptisma fuerant adepti, in nomine quoque Iesu Christi erant baptizandi, secundum. quod in actis apostolorum Petrus ad eos loquitur et dicit: paenitemini, et baptizetur unusquisque uestrum in nomine Domini Iesu Christi in remissionem peccatorum, et accipietis donum spiritus sancti. uobis enim est promissio et filiis uestris et omnibus deinceps quoscumque aduocauerit Dominus Deus noster. Iesu Christi mentionem facit Petrus, non quasi pater omitteretur, sed ut patri filius quoque adiungeretur.

Denique ubi post resurrectionem a Domino apostoli ad gentes mittuntur, in nomine patris et filii et spiritus sancti baptizare gentiles iubentur. quomodo ergo quidam dicunt foris extra ecclesiam immo et contra ecclesiam, modo in nomine Iesu Christi cuiuscumque et quomodocumque gentilem baptizatum remissionem peccatorum consequi posse, quando ipse Christus gentes baptizari iubeat in plena et adunata trinitate? nisi si qui Christum negat negatur a Christo, qui patrem eius negat quem ipse Christus confessus sit non negatur, et qui in eum blasphemat [*]( 9 Act. 2, 38. 39. ) [*]( 1 est om. B, sit C 2 cognitis q. non om. B 4 in christi T nomina Tl remissa P consecati ex consueti C 5 indaeorum aub apostolis Cv ted oram ex oe eorr. C 6 alia] est add. CTv gentium B illi] enim add. T qui iam BCT*, qaiaam Tl et] sed C mosi L antiquieaimo B 7 baptissima L fuerunt B adempti L1, adepta Cl 8 baptizati P aetas T ad eos om. C 9 meet B 10 dñrnri L 12 est] et T, est haec Nv 14 noeter] M B 15 omitteret B quoque fllias N\'D 16 post C 8. L a domino] dSTC 17 fili P baptizari C 19 immo e. o. eocleeiam om. BC modo] quando B 20 cuiuscumque] ubicumque v, quemcumq. T1; cf. 789,23 21 christi N 22 baptixare L si om. BCT, eras. ita P qui] sequi C 23 neget C, negatnr L negatur] negatas C, non negatar P 24 sit] est sit P negatus C )

792

quem Christus Dominum et Deum suum dixerit, remuneratus a Christo remissionem peccatorum et baptismi sanctificationem consequitur. qua autem potestate consequi in baptismo remissionem peccatorum potest negans Deum creatorem Christi, quando ipsam potestatem qua baptizamur et sanctificamur ab eodem patre Christus acceperit, quem maiorem dixerit, a quo clarificari petierit, cuius uoluntatem usque ad obsequium bibendi calicis et subeundae mortis inpleuerit? quid est igitur aliud quam participem haereticis blasphemantibus fieri defendere uelle et adserere quod remissam peccatorum accipere possit in Christi nomine blasphemans grauiter et peccans in patrem et Dominum et Deum Christi? quid deinde illud quale est ut qui filium negat neque patrem habeat, qui patrem negat filium habere uideatur, cum filius ipse contestetur et dicat: nemo potest uenire ad me, nisi fuerit datum illi a patre? ut manifestum sit nullam remissionem peccatorum in baptismo accipi a filio posse quam constet patrem non dedisse, maxime quando adhuc idem repetat et dicat: omnis plantatio quam non plantauerit pater meus caelestis eradicabitur.

Quod si Christi discipuli discere ex Christo nolunt quantam uenerationis et honoris paterno nomini debeatur, uel de exemplis [*]( 14 Io. 6, 65. 18 Matth. 15, 13.. ) [*]( 1 christom LNP dominum] dno L et om. T remuneratua T rem in rcu., remomoratus B 2 christi B 3 qua] qui B potestatem C\' T\', potest B in remissionem C 4 potens C\' creditorem C\' christum BLT1 5 qua] qui L baptizamoa Tl Banctiflcamor] sanctificationem Co 6 clarifica∗∗ri∗ T, clarificare 01 7 oinendi B 8 snbeondae ex secundum eodem C quam ex qui C, quam aliquem B 9 uellet P 10 remissa P in christi nomine possit v 11 blasphemas P patrem et] patrem B; fort. patrem id eat et OIR. BP; et deum owL T 12 duistum LNP fllium] filium dei Tv 13 qui] et qui e, qui et B negat patrem C 14 contestatur CTl 15 fuerat C\' illi datum BC 16 in baptismo accipi a filio T in marg. in nil. poase a filio P 17 dedisset C idem om. C 18 plantauit BLv 19 caelestis om. L 20 christi discipuli] chrutiani C discere] ducere L, discedere B ex] a BOtJ nolunt om. C 21 bono ris paternomine Cl de om. T )

793

terrenis ac saecularibus discant et sciant Christum non sine maxima exprobratione posuisse: filii saeculi huius prudentiores sunt filiis lucis. in saeculo isto si cuius patri aliquis conuicium fecerit, si contumeliosus ac procax pudorem eius et honorem maledico ore lacerauerit, indignatur filius et irascitur et laesi patris iniuriam quibus potest uiribus uindicare conatur. tu Christum putas impiis et sacrilegis et in patrem suum blasphemis inpunitatem dare et eis in baptismo peccata dimittere quos constet baptizatos eadem adhuc in personam patris maledicta congerere, incessabili blasphemantis linguae scelere peccare? hoc christianus, hoc Dei seruus potest aut mente concipere aut fide credere aut sermone proferre? et ubi erunt legis praecepta diuina quae dicunt: honora patrem et matrem? nisi si uocabulum patris quod in homine honorari praecipitur in Deo inpune uiolatur. ubi erit quod ipse Christus in euangelio ponit et dicit: qui maledixerit patri aut matri, morte moriatur? nisi si is qui maledicentes parentibus carnalibus puniri et interfici mandat, in caelestem et spiritalem patrem maledicos adque ecclesiae matris inimicos ipse uiuificat. execranda ac detestanda res a quibusdam prorsus adseritur, ut is qui eum si qui in spiritum sanctum blasphemauerit [*]( 2 Luc. 16, 8. 13 Ex. 20, 12. 16 Matth. 15, 4. ) [*]( 2 exprobatione T potuisse B fili T 3 sint L filii B cuius] caiois N 4 ac propax C\', ad prouocandum B 5 honorem eiuB L maledicto BLNP 6 iniuriam] iram B potest ex patris L, libet C uiribus] modis C «indicare Ll 7 tu om. B in om. B 8 inpunitates B et eis in] et in eis et B 9 quos] quod C constet] cum conderet C cum a. l. et d ex t corr. baptizatus C persona C 10 malediotam C et ineessabili BCNv lingua C1 T 11 et scelere C peccare om. B ctariatianoB C\' aut T a in rcu., ut Ll 12 aut f. credere om. B proferre C a. l. erant Tl 13 leges C diuinae Cv 14 nisi si] nisi Tl, si T2v 15 in om. B uiolatur] uideatur B 17 morietur P nisi si] nisi B, si T2v maledicentibuB P 18 carnalibus om. P pnniri] poneri ex ponere C 20 ac C 8. I. 21 eom si qui] eum si quia T, eum nisi B, om. Cv in om. CT blasphemantem 02 blasphemantem in spiritum sanctum v )

794

reum futurum peccati aeterni comminatur, idem in patrem. Deam blasphemos salutari baptismo sanctificare dicatur. et nunc qui talibus ad ecclesiam uenientibus sine baptismo communicandum existimant, non putant se alienis immo aeternis peccatis communicare, admittentes sine baptismo eos qui non nisi in baptismo possint blasphemiarum suarum peccata deponere P

Quam uanum est porro et peruersomt nt com ipsi baeretki repudiato et relicto uel errore uel scelere in quo prius fuerant agnoscant ecclesiae ueritatem, nos ueritatis eiusdem iura et sacramenta mutilemus et uenientibus ac paenitentibus dicamus eos remissionem peccatorum consecutos esse quando illi se peccasse et propter hoc ad ecclesiae indulgentiam uenire fateantur? quare ecclesiae catholicae fidem ac ueritatem, frater carissime, et tenere debemus firmiter et docere et per omnia euangelica et apostolica praecepta rationem diuinae dispositionis adque unitatis ostendere.