Carmen Apologeticum

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Tunc mensibus septem remundabitur terra per ignem
    2. [*]( 1037 Vae refuges dfli uaε& eine xpo n.(f)a. I dis M (Sedimayer nota- uerat uate//// et nll/lllla I dis; ueriora perspexit KnoeU; idem nefandis ultimo loco scriptum fuisse ingeniose coniecit); ........ refugia Domini ...... sine Christo ... P* (cod.) ; Quid (Vae LbLd) refugee (refugis Ld) Domini (Domino Lb), uates sine Christo, (discordee?) P1 Lb Ld; \'Idem (= Phillipps): uae refuges\' P5; VM refugis Domini! Vates sine Christo (docentes) B 1038 Qaor & leτ̂a.ęęſ iudicantur pie flentes* M (tertio loco letantes genuinam codicis lectionem esse primus uidit Knoell; de ligatura te (= te) ct. Wattenb., lat. Pcalaeogr.3 p. 61; sedlmayer notauerat leτa////orſ; ante pie, quamquam eius rei in cod. nutium est indicium, excidisse aliquid suspicor; interposui et); Quorum et laeta sors iudicantur pie flentes P1 (cod.) Phillipps (P5); Quorum et laeta sors iudica(ba)tur (iudicabitur LbLd) (nunc) pro se flentes P\' LbLd; Quorum iudica(ba)tur et laeta sors (nunc) pro se flentes JR 103t Pla(nget f prae)terea mugitibuB tota natura scripsi; Plax//////////////|ter ea mugitib.. .τ̂a..τ̂.ra M (ter legi ita codice Knodl affirmat; Sedlmayer tes scripserat; de a in ea dubitauit Knoell; idem ex uestigiis sub finem cognoscere sibi uidebatur scripturam: mugitib; totanatura); ......... mngitibus ......... P* (cod.)\'; \'apographum meum: pla ... ter ... mugitibus, mediomontanus edxtor (=n Phill.) prolixius: pla[agen?]tes ex mugitibus\' P5; Plang(unt) ex mogitibus, (prostratique ter)ra P*; Plang(unt) ex mugitibus <seseque prostemunt in ter)ra v 1040 Donec cesset furia (tandem conp)leta caelestis scripsi (cf Ezech. 7, 8 com- plebo furorem meum; Apocai. 16, 1); Donec cesset fnria . ar//ll... | leta celestis· M (uerba Donec cesset furia testantur Sedlmayer et Knoell; post furia sex fere litterae euanuerunt, quarum altera KnoeUio a fuisse, tertia ad similitudinem n litterae accessisse uidebatur); ....... laeta coelestia ...... P5 (cod.); Donet c... et f... ri... laeta coelestis Phiilipps (P5); Dum <illuces>cet (frat)ri(bus aula) laeta coelestis P1v 1041 Tunc mensibus septem remundabitur terra per ignem scripsi (de ? remundare cf. Georg. HW\'; Ital. rimondare); (Tu)nc men(f)bt VII (fe) mundabιτ̍̎ ter. a///̰/.. I ns M (cum pleraque iam Sedlmayer rectius cognouisset, Knoell fe (re?) ante mundabit(ur) et sub finem p ig ante nẽnd partim oculorum partim ingenii acumine indagauit); Tum ......... mundabit ....... P* (cod.); Tunc <lux uitae) uirum mundabit aet(er)na (super)uae P4v; \'Alia coniectabat cl. censor (?) : Tunc (mentes) uiram mandabit aet(er)na .... ne\' P5 )
    185
  2. Et qui f(uit> humilis ueniens de caelo uidetur.
  3. Cum illo descendent angeli claritatis aeternae,
  4. Rumpen<tur) et tumuli, exurgent corpora iusta;
  5. Quae rapiunt nubes et portant <obui)a(m Ch)risto
  6. In a(e)ra; Dominum <ex>cipiunt sancti uiuentes.
  7. Suscitat e(t) illos), ut uideant gloriam eius,
    8. [*]( 1042 sqq. I Thess. 4, 15 sq.; Matth. 25, 31 1047 sq. loh. 19, 37; Zach. 12, 10 )[*]( (a?) 1042 k qui f.. humilis ueni.ns de celo uidetur M ( post f litterae uit excidere potuerunt, ut KnoeUio uidebatur; idem primus post humilis litteras ne fuisse uidit; guae sequwntur ni.ns a Sedlmayero primo eruta); ............ de coelo uidetur P\' (cod.); Et qui (fuit) humilis, (Deus) nunc de coelo uidetur P4v; \'apographum nostrum dumtaxat haec : humiliter ... de coelo uidetur; idem (PhtllippB) supplebat: Et quis(quis) humilis ... de c. u.\' P* 1043 CQ illo escend.n. angeli claritatis ęterne M; Quum illo descendunt angeli ......... P* (cod.); Cum illo descendent angeli (cl)aritatis aeternae P1v; \'idem (Phill.) forte minus bene: Descend(an)t angeli (c)aritatis aet(er)nae\' P* 1044 Rũp... I & tumuli exurgent corpora iu(f)ra M (post RSp KnoeUio & uel en et deinde unam litteram codex ab initio habuisse uidebatur; ultimum uocabulum iusta fuisse et Sedlmayer et KnoeU testantur); Rumpuntur et tumuli exsurgent corpora P* (cod.); Rumpentur et tumuli exsurgent corpora lu<te>a; (lu(to), v) P1v; Rumpe(n)t et tumuli exsurge(n)t corp(or)a lu..a Phillipps (P5) 1045 Quae rapiunt nubes et portant obuiam Christo scripsi (cf. S. 107 p. 800); que rapiunt (m). I bes & porranx f ...a.po M (priore uersus parte Sedlmayer, sub finem KnoeU genuinae lectionis religuias eruerunt); ........ et portant ....... P1 (cod.); Quae (maculant (maculat v) ta)bes, et portant (in tartara saeui) Pv; Quos ....bes et portant Phillipps (P) 1046 In aera; Dominum excif piunt (cf. u. 578; 964) sancti uiuentes scripsi (cf. S. l. c.); In a.ra dSm c. cipiunt scι̃ | uiuentes M (media uersus parte ueram lectionem Sedlmayer primus uidit, nisi quod lineolam (c) ante cipiunt ex codice addidit Knoell); ..... Viuentes P (cod.); In(ferni custodes. Hic eruntludaei) uiuentes: P4v; \'Vix capitis et caudae frustula superant in codice(!) et in editis, unde magnus ariolandi campus; nec enim nisi dubitando uoculam legit Philippus: In\' P6 1047 Suicitate illoll ut uideant giam eius ) Jf; suscitati .....I...... uidebunt gloriam eius P1 (cod.); Suacitab(it) illos, ut uideant gloriam eius P4v )
    186
  8. Quem cruce fixerunt; sed denuo reddet in imis.
  9. Vae miser<is> illis ! Testis est necatus ab illis.
  10. Quod poenis ipsorum prouidi dolo t * *
  11. * * nius sistic * * i
  12. Haec non de inuidia canimus, sed fixa uidemus.
  13. Cum iusti laetantur, <illi> in inferno cremantur;
  14. Dau<id) illis dixit: Domine, redde ill〈is〉 iniqua!
    15. [*]( 1054 Psal. 27, 4 )[*]( (a?) I 1048 quẽ crucefixerτ̃ seddenuo r.dda ≡̍nimiſ M (extremo uersu de uera lectione Sedlmayer et KnoeU consentiunt) ; Quem erucifixerunt, sed denuo mundus P2 (cod.); Quem cruce (cruci v) fixerunt. Sed denuo (surgit ab) imis P4v; \'Sed denuo .... humis mediom. edit.; Denuo mundus apogr. Medium ego inter haec tenut P* 1049 Vae emiser//////| illis testis 5 negaτ ab illis M (Vae Sedlmayer restituit; cf. u. 1037; Instr. 1 23, 3; II 28, 9); .... miser...... I Illis testis est .... negatus ab illis P* (cod.); Vt e(zs)tet miseris illis testis, necatus ab illis. P1v; CNegatus. Id ex fide codicis et meae et mediomontanae editionis subsistit. Sed nihil haesitans lege mecum : necatus, perinde ac monui in t. I appendicibus p. 538 omnino scribendum esse in Carm. Apolog. u. 49 ... Pharaone necato, ubi primum negato: P* 1010 sq. qd panis (Knoell; penis Sedlmayer) ipfor (Knoell; ////p//l/o/////////| Bedlm.) puidi dolo τ/////| fjj/jr* nius (KnoeU; mus Sedlm.) fiftie llllllll/llllllh (ante i septem fere litteras euanuisse indicat Knoell) M (haec unius uersus mensuram utique excedunt); (negatus ab illis) I Primus........... sisti....... P2 (cod.); unius ergo uersus reliquias Pitra primo omisit; Quot pen〈detis nummos, qui stulto (impio R)〉 prouidi doto, I Promisisti〈s〉 c(ustodibus) lucra silentibus? De te P*v 10S2 bιc 0 (has ineuntis uersus reliquias primus KnoeU accuratius enotauit; Sedlmayer ita locum dederat: llllln) ff de inuidia canimus sed fixa uide////lmus M (Sedlmayer inter sed et a laturum modo indicauerat, cuius loco KnoeU fiz interposuit, quarum litterarum primam alteramque dubias, tertiam certam esse monet); ........ inuidia canimus ....... P\' (cod.); (De te,) I Inuidia, canimus; (de te, Iudaea, ui)ncimus ((u)incemus v) P4v 1083 Cũ iusti letantur .... in inferno cremantur- M (post letantur uel letamur quattuor fere litteras extinctas esse Knoell monet; supplendum censeo illi); ...... cum lust...... I In inferno cremantur P1 (cod.); Quum iusti laetantur, (et) in inferno cremantur P4v 1054 datllll illis (Sedlmayer; post da primam litteram u fuisse KnoeU uidit) d//e redde ill/// iniqua* M (quae quomodo supplenda essent KnoeU recte diuinauit; cf. S. 107 p. 801); P9 hoc loco de codicis lectione nihil notauit; Da(mnati): illis D(eus) di(cet); (B)eced(ite) ill(uc)! P4v )
    187
  15. Et si non crediderint, in umbra mortis abibunt. —
  16. (H)ic utique poterat plebi suae laeta precari;
  17. Cur (magis op)tauit: Descendant uiu(i) deorsum?
  18. Ceteri qui fuer<int) in aduentum Christi de sanctis,