Carmen Apologeticum

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Quis poterit unum proprie Deum nosse caelorum,
  2. Nisi quem is tulerit * * ab errore nefando?
  3. Errabam ignarus spatians, spe captus inani,
  4. Dum furor aetatis primae me portabat in auras.
  5. Plus eram quam palea levior; quasi centum inessent
  6. In umeris capita, sic praeceps quocumque ferebar.
  7. Non satis; his rebus criminosus denique Marsus
    8. [*]( B Psal. 1, 4? )[*]( COMMODIANVS I EPISOOPVS APRICANVS. I CARMEX APOLOGETICVM AD- VERSVS ITDAEOB Et GENTES. Pitra; Commodiani Carmen apologeticum I adnersus Iudaeos et Paganos. Roenasch; COMMODIANI EPISCOPI AFRICANI I CARNEN APOLOGETICVM I ADVERSVS IVDAEOS ET GENTES. Ludwig; in cod. Mediomontano nulla inuenitur inscriptio 1 proprię M celorum M 2 Nisi MP1R; (Quis) nisi Ld is tulerit P\'; add. longe uel procul Ps; his tulerit M; is 〈abB〉tulerit Hilgenfeld (Zeitschr. f. wissensch. Theol. XX p. 565); is (ipse abs)tulerit R (coll. Instr. I 1, 6); is (ipae) tulerit Hanssen; is tulerit (prius) uel (primo) Lb; 〈sus〉tulerit Ld; (qu)is (ex)tulerit Huemer (Zeitschr. f. d. oesterr. Gymn. 1878 p. 31) 3 sqq. inani. I Dum .. auras, I Plus v; ego ex lege Meyeriana de paribus uersuum iungendis (Abh. p. 304 sqq.) Pitrae uerborum distinctionem reuocaui 4 portat Mart. Herte (indic. leet. Vratisl. anni 1880 p. 7) 5 lebior M inessent scripsi; adessent P1υ; idessent M 6 in umeris scripsi; in numeris Mj in humeris P1υ preceps M quocumque P1υ; quecumque M 7 criminof* (= sus) M; criminose P1 (sine uaria lectione) v marsus M (cf. Por-ph. in Horat. epod. 5, 75: Marsi autem periti incantationum sunt; August. enarr. in psalm. LVII 5: Aspis cum coeperit pati incantatorem suum Marsum .. audite quid faciat; S. 107 p. 796); mersus P1 (s. u. l.) v )[*]( 8* )
    116
  8. Paene fni factus herbas incantando malignas.
  9. Sed gratias Domino — nec sufficit uox mea tantum
  10. Reddere — qui misero uacillanti tandem adluxit!
  11. Adgressusque fui tradito in codice legis,
  12. Quid ibi rescirem; statim mihi lampada fulsit.
  13. Tunc uero agnoui Deum (unum) summum in altis,
  14. Et ideo tales hortor ab errore recedant.
  15. Quis melior medicus nisi passus uulneris aestus?
  16. Multi quidem bruti et ignoti, corde sopiti,
  17. Nil sibi proponunt cognoscere; more ferino
  18. Quaerunt, quod rapiant aut quorum sanguine uiuant.
  19. Dummodo laetentur saginati uiuere porci,
    20. [*]( 13 Esai. 57, 15 (LXX) .< )[*](8 pęne fni I Factus erbas M 7 sq. merane, I Paene .. malignus B t domino M; Deo Pl; idem (P2) conicit Domino, quod in ipso codice reperire potuit suffic̃ M 10 reddere I Qui M uaccillanti M 11 tradito .. legis scripsi (loeum obiecti ex uerbo adgressus fui pendentis tenet enuntiatum interrogatiuum quid ibi reacirem; cf. u.89); traditor .. legis M P1 P3; traditorupj .. legis Duebner; traditorem .. legis Lb; traditores .. legis R; tradito .. leges HUgenfeld (Zeitechr. f. w. Th. XV p. 604); tradita .. legis (uel traditas .. leges) Ld; traditos .. legis Huemer; fort. traditûs (= traditiones) .. legis; cf. u. 15 13 uero agneui deum M (cf. u. 636); uero Dominum agnoui Wilh. Meyer; uere cognoui P1 (a. u. I.) Ld; uere Dorainum cognoui JR; F* perplexe indicat nescio quem (Duebnerum ?) legere agnoai, quod est in codice; idem ibi caelis ante Deum inserendum censet; unum, quod recepimus add. Ld 15 melior M2 P1υ; melius M1 nulneris aestus scripsi (cf. sil. Ital. 6, 98 uulneris aestusl Expertis medicare modis; b. Gbl. 17 p. 451; in cod. M syllabus or et us haud raro confundi Pitra (Ps) in uersum 164 (163) recte adnotauit); uulneris auctor MPl; uulneris ictus Duebner, Pitra in praefat. p. XVIII, R; uulnera uictor Ld 17 Nil sibi proponunt P1 (s. u. I.) v; Nihil sibi p̃ponunt M 18 Querunt M sanguine uiuant P3 (coniectura) With. Meyer, Abh. p. 291 (ct. u. 176 Yiuere rapinis in gaudio sanguine fuso); sanguine bibant M; sanguinem bibant P1υ (cf. Cic. Philipp. XI 5, 10 cuius sanguinem non bibere censetis? Saluian. gubern. 7, 39p. 164, 22 Paul.) 19 letentur M; tnr m. 2. in ras. (?) saginati uiuere P1υ (cf. Propert. IV 1, 23 Parua saginati lustrabant compita porei); sanguinati bibere (sic !) M )
    117
  20. Ingerunt ut tumulum ferculum, dum diuitiis plaudent.