De Incarnatione Domini Contra Nestorum

audi quoque archangelum Gabrihelem Mariae uirgini praedicantem: spiritus, inquit, sanctus ueniet in te, et uirtus altissimi obumbrabit tibi: ideo et quod nascetur ei te sanctum uocabitur filius dei. uides quemadmodum natiuitatem dei indicaturus diuinitatis opera praemiserit. spiritus enim sanctus inquit ueniet in te, et uirtus altissimi obumbrabit tibi. pulcherrime loquens angelus diuinitate [*]( 11] Luc. 2, 11. 22] Luc. 1, 35. 26] 1. c. ) [*]( 2 natum ex uirgine p 3 apellari M 4 matrem tantum p 6 quod NMp quo av: cf. YII, 18, 1, 22, 4 domiui M 7 estimandum Np existimanda M misterium NMp niugestatis M 8 nnnucrit M disputauimus N n maria N 11 natus est] tes̄t̄ docet. mariam niatre dei margo N 13 intelligeres Mp (p pansim) 15 cognoueris M 18 didicises M 19 potentius N 20 nominauit ao 21 saluatore N 22 gabrielem Mp 24 ideoque et N et Uwlg. I )

ac ne ad introitum diuinitatis humana fortasse infirmitas non subsisteret, uenerandam omnibus uirginem uirtus altissimi roborauit, ut corpoream inbecillitatem circumfusa umbrae suae protectione firmaret et ad consummandum conceptus sacri inenarrabile sacramentum humana infirmitas non deficeret, quam diuina obumbratio sustineret. spiritus ergo inquit sanctus ueniet in te, et uirtus altissimi obumbrabit tibi. si nasciturus itaque de sancta uirgine homo tantummodo solitarius erat, quid tanto agebatur sacri aduentus nuntio? quid tanto diuinitatis ipsius apparatu? si utique homo ex homine et caro tantummodo nascebatur ex carne, iussio quippe tantum ad id potuerat aut uoluntas diuina sufficere.

si enim ad fabricandos caelos, fundandam terram, creandum mare, sedes denique et thronos et angelos et archangelos et principatus et potestates, si ad creandam postremo omnem caelestem militiam et ad illa innumera diuinorum exercituum milium milia sola sibi tantum uoluntas dei imperiumque suffecit, quia ipse dixit, et facta sunt: ipse mandauit, et creata sunt, cur id ad conceptionem, ut tu ais, unius hominis parum uisum est, quod satis ad procreationem diuinorum omnium fuit, et id potentia ac maiestas dei in ortu unius infantuli parum credidit, quod ad conditionem terrenorum omnium caelestiumque suffecit?

sed illud utique est quod illa omnia opera acta fuerant per iussionem dei, natiuitas autem agenda non erat nisi per aduentum, quia et concipi ab homine deus nisi [*]( I101 l c. 22] Ps. 32, 9.J ) [*]( 1 magestatem M explicuit Mv 3 id] ita M 5 magestate M 8 circumfusamM consumandum NM 12 do om. M 13 tantumodo M sacro M 14 apparato Nl 15 tantumodo M 16 poterat M ut p 17 crcandumque M 18 et ante principatuR om. M 20 exercitum N 21 sufficit M 25 magestas M 26 condicionem M 27 sufficit M opera acta] peracta M 28 feccrant N ^ )

bene addidit ideo, ut ostenderet scilieet ideo haec secutura, quia fuerant illa. praemissa, et quia deus superuenisset in conceptione, ideo deus futurus esset in partu. rationem ergo tantae rei puellae reddidit nescienti, dicens utique: quia sanctus spiritus superueniet et quia uirtus altissimi obumbrabit, ideo et quod nascetur sanctum uocabitur filius dei.

hoc est dicere: ne ignores, inquit, hunc tantae rei apparatum, hoc tanti mysterii sacramentum, ideo in te tota ueniet maiestas dei, quia ex te nascetur filius dei. quid hic ultra adhuc ambigi aut quid amplius dici potest? deum dixit superuenturum, dei filium nasciturum. tu quaere nunc, si placet, quomodo aut dei filius deus non sit, aut quomodo, quae deum edidit, theotocos, id est dei mater esse non possit? sufficere ergo haec tibi sola, immo sufficere haec tibi summa deberent.

Sed quia testimonia sacrae natiuitatis abunde suppetunt, utpote quae idcirco omnia scripta sunt ut ipsius testes essent, inspiciamus ex pusilla aliqua portione etiam adnuntiationem de deo ueteris testamenti, ut intellegas futurum ex uirgine dei [*]( 8] Lac. 1, 85. 13] 1. c. ) [*]( 1 se antc donaute om. M poterant p1 2 areangelus M in nirginem p magestatem M (paxsim) 3 agitanda Nx 4 affuturamMp ti obumbrabit p1 obuinbrauit av 7 omnis om. M 8 et om. Np iu te M 9 scilicet ostenderet p 10 premis N 12 pnella credidit Np nuntianti p 13 sanctus om. M spiritus sanctus pvct .om. M 14 obumbrauit N obumbrabit tibi pl IG mistorii Mp 17 nascitur M v 21 que ex quem N 23 deberet N 24 diuinitatis M 25 ut puta M sunt scripta p 2G ox] in Mv pauxilla fx 27 intellogamus M )

quis est hic, incredule, ambiguitati locus? concepturam propheta uirginem dixit, uirgo concepit: filium nasciturum, filius natus est: uocandum deum, uocatur deus, hoc enim appellatur nomine, quod natura, unde cum uocandum eum dei spiritus deum dixerit, probat se a spiritu dei uacuum, qui se a consortio reddidit diuinae nuncupationis alienum, ecce ergo inquit uirgo concipiet, et pariet filium, et uocabunt nomen eius Emmanuhel, quod est interpretatum: nobiscum deus, sed illud est forsitan quo se infidelis uertat tergiuersatio, ut dicat hoc, quod uocandum eum deum propheta dixerat, non tam ad maiestatem diuinitatis quam ad appellationem nominis pertinere..