De Incarnatione Domini Contra Nestorum

Dicis itaque, quisquis es ille, haeretice, qui deum ex uirgine natum negas, Mariam matrem domini nostri Iesu Christi theotocon, id est matrem dei, appellari non posse, sed Christotocon, hoc est Christi tantum matrem, non dei. nemo enim inquis antiquiorem se parit. ac de hoc quidem tam stulto argumento, quod natiuitatem dei carnali intellegentia aestimandam putas et mysterium maiestatis humanis credis censendum esse rationibus, postea, si deus annuet, disputabimus: nunc interim et Christum deum et Mariam matrem dei diuinis testibus approbemus.

audi itaque loquentem ad pastores de dei ortu angelum dei: natus est, inquit, uobis hodie saluator, qui est Christus dominus, in ciuitate Dauid. ne solum utique in Christo hominem intellegeres, et domini tibi et saluatoris nomen adiecit, scilicet ut, quem saluatorem esse cognosceres, deum nequaquam esse dubitares, et cum saluandi uirtus non nisi diuinae conpeteret potestati, diuinae esse eum potentiae non ambigeres, in quo potentiam saluandi esse didicisses. sed hoc incredulitati tuae parum for- esse uideatur, quia. eum angelus dominum potius et saluatorem quam deum aut dei filium nominarit, cum utique impiissime deum neges quem saluatorem esse fatearis.

audi quoque archangelum Gabrihelem Mariae uirgini praedicantem: spiritus, inquit, sanctus ueniet in te, et uirtus altissimi obumbrabit tibi: ideo et quod nascetur ei te sanctum uocabitur filius dei. uides quemadmodum natiuitatem dei indicaturus diuinitatis opera praemiserit. spiritus enim sanctus inquit ueniet in te, et uirtus altissimi obumbrabit tibi. pulcherrime loquens angelus diuinitate [*]( 11] Luc. 2, 11. 22] Luc. 1, 35. 26] 1. c. ) [*]( 2 natum ex uirgine p 3 apellari M 4 matrem tantum p 6 quod NMp quo av: cf. YII, 18, 1, 22, 4 domiui M 7 estimandum Np existimanda M misterium NMp niugestatis M 8 nnnucrit M disputauimus N n maria N 11 natus est] tes̄t̄ docet. mariam niatre dei margo N 13 intelligeres Mp (p pansim) 15 cognoueris M 18 didicises M 19 potentius N 20 nominauit ao 21 saluatore N 22 gabrielem Mp 24 ideoque et N et Uwlg. I )

ac ne ad introitum diuinitatis humana fortasse infirmitas non subsisteret, uenerandam omnibus uirginem uirtus altissimi roborauit, ut corpoream inbecillitatem circumfusa umbrae suae protectione firmaret et ad consummandum conceptus sacri inenarrabile sacramentum humana infirmitas non deficeret, quam diuina obumbratio sustineret. spiritus ergo inquit sanctus ueniet in te, et uirtus altissimi obumbrabit tibi. si nasciturus itaque de sancta uirgine homo tantummodo solitarius erat, quid tanto agebatur sacri aduentus nuntio? quid tanto diuinitatis ipsius apparatu? si utique homo ex homine et caro tantummodo nascebatur ex carne, iussio quippe tantum ad id potuerat aut uoluntas diuina sufficere.

si enim ad fabricandos caelos, fundandam terram, creandum mare, sedes denique et thronos et angelos et archangelos et principatus et potestates, si ad creandam postremo omnem caelestem militiam et ad illa innumera diuinorum exercituum milium milia sola sibi tantum uoluntas dei imperiumque suffecit, quia ipse dixit, et facta sunt: ipse mandauit, et creata sunt, cur id ad conceptionem, ut tu ais, unius hominis parum uisum est, quod satis ad procreationem diuinorum omnium fuit, et id potentia ac maiestas dei in ortu unius infantuli parum credidit, quod ad conditionem terrenorum omnium caelestiumque suffecit?

sed illud utique est quod illa omnia opera acta fuerant per iussionem dei, natiuitas autem agenda non erat nisi per aduentum, quia et concipi ab homine deus nisi [*]( I101 l c. 22] Ps. 32, 9.J ) [*]( 1 magestatem M explicuit Mv 3 id] ita M 5 magestate M 8 circumfusamM consumandum NM 12 do om. M 13 tantumodo M sacro M 14 apparato Nl 15 tantumodo M 16 poterat M ut p 17 crcandumque M 18 et ante principatuR om. M 20 exercitum N 21 sufficit M 25 magestas M 26 condicionem M 27 sufficit M opera acta] peracta M 28 feccrant N ^ )

bene addidit ideo, ut ostenderet scilieet ideo haec secutura, quia fuerant illa. praemissa, et quia deus superuenisset in conceptione, ideo deus futurus esset in partu. rationem ergo tantae rei puellae reddidit nescienti, dicens utique: quia sanctus spiritus superueniet et quia uirtus altissimi obumbrabit, ideo et quod nascetur sanctum uocabitur filius dei.

hoc est dicere: ne ignores, inquit, hunc tantae rei apparatum, hoc tanti mysterii sacramentum, ideo in te tota ueniet maiestas dei, quia ex te nascetur filius dei. quid hic ultra adhuc ambigi aut quid amplius dici potest? deum dixit superuenturum, dei filium nasciturum. tu quaere nunc, si placet, quomodo aut dei filius deus non sit, aut quomodo, quae deum edidit, theotocos, id est dei mater esse non possit? sufficere ergo haec tibi sola, immo sufficere haec tibi summa deberent.