Institutiones

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

uel cam Semei in regem Dauid audiente eo lapides et maledicta coram omnibus inrogaret, uelletque Abisai filius Saruiae princeps militum conuicii regalis ultionem truncatione capitis eius explere, beatus Dauid aduersus diram suggestionem eius indignatione pia commotus humilitatis modum et patientiae rigorem inconcussa lenitate seruauit dicens: quid mihi et uobis, filii Saruiae? dimittite eum, ut maledicat: dominus enim praecepit ei ut malediceret Dauid: et quis est qui audeat dicere, quare sic fecerit? ecce filius meus, qui egressus est de utero meo, quaerit animam meam: quanto magis nunc filius Iemini? dimittite eum ut maledicat iuxta praeceptum domini: si forte [*]( 5] Pa. 4, 5. 10) II Reg. 23,17. 18] II Reg. 18, 10-12. ) [*]( 1 extrudamus L1 adjtis A: aditis GL abditis HTv 2 permittamus Lx taliter nrafn scientiam ille 0 profets A 3 e] a L abigezat H 4 malluerit Hl 5 tallionem L1 6 bethlehem Å: bethleem L betlemitica GlH bethleemitica G2v concupisnit H1 7 suscipisset H1 8 effundit G1H 9 leuauit H1 dM L 11 sit mihi Ht et Uulg. deus L numquam H 12 iustorum H1T1 istorum hominum G 13 bibebam Hl dad A, item infra 14 uelitque A uellitque H1 abyssa H 15 conuitii G1L2 ronuitiis Lx conuici H1 regales G1L1 ultione Lx truncationem Hl 16 suggessioneta Å sagestionem L 17 indiguationẽ pia LI 18 dicens om. HT 19 flli AH dimitte A ut om. AH1T1 I 20 enim om. A 21 sic om. Å 23 nunc om. A emini H gemioi L dimitte G1T1 24 eum om. A at om. H1T1 maledicat dãd Å )

157
respiciat dominus adflictionem meam, et reddat mihi bonum pro maledictione hac hodierna.

Iubemur itaque irasci salubriter, sed nobismet ipsis ac suggestionibus ascendentibus prauis, et non peccare, ad effectum scilicet eas noxium perducentes. denique hunc eundem sensum euidentius explanat uersiculus sequens: quae dicitis in cordibus uestris, et in cubilibus uestris conpungimini, id est quaecumque in cordibus uestris ingruentibus repentinis ac lubricis instigationibus cogitatis, consilii moderatione, omnem strepitum ac perturbationem furoris amouentes, uelut in cubili quietis positi conpunctione saluberrima emendate atque corrigite. denique beatus apostolus usus huius uersiculi testimonio cum dixisset: irascimini et nolite peccare, subiunxit: sol non occidat super iracundiam uestram, neque detis locum diabolo. si nonum est super iracundiam nostram occidere solem iustitiae et irati confestim diabolo locum damus in corde nostro, quomodo superius praecepit ut irascamur, dicens: irascimini et nolite peccare? nonne euidenter hoc dicit: irascimini uitiis et furori uestro, ne coniuentibus nobis sol iustitiae Christus incipiat propter iracundiam uestram mentibus obscuratis occidere et discedente illo locum diabolo in uestris cordibus praebeatis?

De quo sole per prophetam deus euidenter commemorat ita dicens: timentibus autem nomen meum orietur sol i iustitiae, et sanitas in pinnis eius. qui rursum peccatoribus et pseudoprophetis illisque qui irascuntur occidere [*]( 6] Ps. 4, 5. 13] Ps. 4, 5. Eph. 4, 26. 17] 1. c. 24] Mal. 4, 2. ) [*]( 2 hac om. G1T1 odierna H 3 nobis A 4 suggessionibus A accedentibus G2 ad] in A affectum H 7 ęt G : om. L et Uulgata 10 ammouentes G1 11 emendate GHLT: emendare possitis A corrigere A 12 huias neraiculi GLT: uersiculi huius A usus est uersiculi∗∗ H 13 subiuncxit H 15 diabulo AH nostram om. A 16 diabulo A1G1H locum diabolo L 17 praecepit GLT: praecipit AH ef. pag. 100, 19. 163, 24. 169,14. 18 dixit L dicens H 19 conibentibus GL 21 occedere A occurrere L descidente A1 descendente H1 diabulo AG1H2 diabulum H1 22 praeparetis A 23 profetam A deus om. H 25 pinnis AG1H1T1: pennis rell. ) [*]( XVII. Cass. 1. ) [*]( 18 )

158
dicitur in medio die dicente propheta: occidet eis sol IC meridie. uel certe secundum tropicum sensum mens, id est ^ νοῡς siue ratio, quae pro eo, quod omnes cordis cogitationes discretionesque perlustret, sol merito nuncupatur, irae uitio extinguatur, ne eadem occidente perturbationum tenebrae auctore suo diabolo uniuersum nostri cordis occupent sensum et tenebris irae possessi uelut in nocte caeca, quid nos agere oporteat, ignoremus. tali sensu hunc apostoli locum institutis seniorum traditum nobis, quia necesse fuit quemadmodum da ira sentirent, licet longiore sermone protulimus: qui eam na ad momentum quidem cor nostrum penetrare permittunt, illu ?? euangelii omnimodis obseruantes: qui irascitur fratri suo reus erit iudicio. ceterum si usque occasum solis sit irasci, ante furoris satietas et ultrices irae commotionem poterunt noxiae perturbationis explere, quam sol iste ad sui uergat occasus.

Quid uero dicendum de his (quod quidem dicere sin ? . mea confusione non possum), quorum inplacabilitati ne hi ??? quidem sol occidens terminum ponit, sed per dies eam plu ??? rimos protelantes atque aduersus eos, in quos commoti fuerint rancorem animi reseruantes negant quidem se uerbis irasci sed re ipsa et opere indignari grauissime conprobantur? na ?? neque eos congruo sermone conpellant. nec affabilitate eis conloquuntur, et in eo se minime delinquere putant, quod dictam suae commotionis non expetant: quam tamen quia pro ferre palam et exercere aut non audent aut certe non possunt- J [*]( 1] Am. 8, 9. 12] Matth. 5, 22. ) [*]( 1 cocidet O: occedet A occidit HLT cis GHT : ei L illis Å ii om. H 3 noif H omnes otM. Å 5 eodem IIL omdentem 6 diabulo AG1H 8 opoilpat agere L 9 quemammodum L 10 j tirent, (dicere) r longioris H1 longiori H2L uec H 11 illut 13 usque AG: usque ad ITLT 14 satiuitatem // societatem T ultrices G: ultricis rtll. 15 poterant L potuerunt T perturbationis GH perturbationes rell. 17 his est L 18 inplacabilitate G1nec L2 20 que H aduersum A iu om A 21 rangorem W seruantes G & quidem G 23 effabilitate Gx affabilitatem Lx 24 conlocuntur H_\' eos H potant G\' 25 exspectant GXH expectant L1 )

159
in suam perniciem uirus iracundiae retorquentes concoquunt eam in corde taciti ac silentes in semet ipsis consumunt, amarit.ndinem tristitiae non uirtute animi protinus expellentes, sed digerentes processu dierum et utcumque pro tempore mitigantes.

Quasi uero non hic finis unicuique uindictae sit et abu nde quis furori proprio uel tristitiae satisfecerit, si id, quod praeualet, ira instigante conpleuerit (quod hi quoque facere noscuntur, qui motus suos non adpetitu placiditatis, sed inopia cohibent ultionis: nihil enim inferre amplius his quibus irati sunt possunt, nisi ut cum eis affabilitate solita minime con- loquantur), aut quasi in effectu operis solummodo sit iracundia moderanda et non potius ab arcanis nostri pectoris eruenda, De tenebris illius obscurati nec consilii salubris nec scientiae lumen admittere, sed nec templum spiritus sancti, habitante in nobis spiritu nequam, ualeamus exsistere. cohibitus enim in corde furor adstantes quidem homines non offendit, sed aeque spiritus sancti splendidissimum iubar ac si prolatus excludit.