Institutiones

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Triplex itaque est huius ualitudinis morbus, qui ab uniuersis patribus aequali detestatione damnatur: unus hic, cuius superius descripsimus labem, qui decipiens miserabilies quosque ea, quae ne ante quidem cum in saeculo degerent possidebant, congerere persuadet: alius qui haec, quae in primordiis suae renuntiationis abiecerant, post haec resumere ac [*]( 1 ne*G ante IIT possidemt AG1L1 quorum sine dubio nexibus AHr inpeditus Å 2 sine dubio GLT: penitus År omnino 11 peruenere H1 possit A (ex corr) Hx 8 respondisse AHT non haesitauit om. A hessitauit H 4 unde plurimos Ac 6 enim om. A: cr. 25, L YIII, 8, 3. 18, 2. 20; 2 fucrit L 7 potest Å adhibcre II % ualentibus Å 9 multo et H institutionem H 11 causas Hl collatione L 12 agnoscentes H 13 hisdem AG1 ipsi om. L 14 confusione L uerecundine L 15 curabantur LI 1G non om. A 17 sed om A dilabsus A 19 inerpertus Al incxpcrtis P.& H ac] pt H solis nefestinantibus om. L 21 namquc L ualetudinis A 23 describsimus A 24 antea AL\'v 25 congerere G L: congregareAllTv cf. IIII, 14 tit. persuadit Å 26 conuersionis abiecernt A postea Av sumere H )

138
rursum desiderare conpellit: tertius qui initio malo uitiosoque contractus et ab inperfectione incipiens eos, quos semel hoc tepore mentis infecerit, paupertatis ac diffidentiae timore per- I territos spoliare se cunctis mundi facultatibus non sinit, eosque pecunias uel substantias, quas utique renuntiantes abicere debuerant, reseruantes ad euangelicam perfectionem numquam peruenire concedit. quarum trium ruinarum exempla etiam in scripturis sanctis inuenimus non leui poena fuisse damnata.

nam Giezi ea quae ne ante quidem possederat uolens adquirere I non modo gratiam prophetiae possidere non meruit, quam per successionem uelut hereditariam a suo habuit magistro suscipere-\' pere, uerum etiam e contrario aeterna lepra sancti Helisaei maledictione perfunditur, ludas autem uolens resumere pecunias, quas antea Christum secutus abiecerat, non solum ad proditionem domini lapsus apostolatus gradum perdidit, sed etiam uitam ipsam communi exitu finire non meruit eamque biothanati morte conclusit, Annanias et Sapphira reseruantes partem quandam ex his quae possederant apostolico ore morte multantur.

De his igitur, qui dicentes renuntiasse se huic mundo rursus incredulitate fracti nudari terrenis opibus timent, in Deuteronomio mystice praecipitur: si quis est homo formidolosus, et corde pauido, non egrediatur ad bellum: uadat, et reuertatur in domum suam, ne pauere faciat corda fratrum suorum, sicut et ipse timore perterritus est. hoc testimonio quid euidentius quaeso? nonne manifeste mauult [*]( 9] cf. IIII Reg. 5, 27. 13] cf. Matth. 27, 5. 17] of. Act. 5, 5 et 10. 22] Dent. 20, 8. ) [*]( 1 rursus HL 3 tempore WL inficerit A inficeret H1 perter» ritua H1 4 sinet A1H1 eas qui H 5 abiecore G1H1 7 contendit G 8 scribturis AG 0 possiderat AG1 10 profetiae AG non meruit, possidere Av quem L 11 heredit. G 12 lepra act«rna AHT helisej GHL 13 maledictionem Hl autem om. A 14 sequutus G1 ob traditionem H 15 labsus Å gradum perdidit, apostolatus A/IT 1C ipaam] suam II camque] sod cam A: om. T 17 more L ananias GT saffira G saffyra HL 18 possiderant AG1HL1 morte om, A 19 mulcantur A* 20 se om. AT 21 in incrcdnlitate L 22 homo om. H 25 et ipae] ipse A et Uvlg. 26 maoifestpm G1 I )

139
eos scriptura professionis huius nec initium sibimet usurpare nec nomen, quam exhortatione exemploque corrupto etiam alios ab euangelica perfectione reuocare et infideli infirmare terrore?

inbetur itaque eis ut discedentes e pugna reuertantur in domum suam, quia non potest quisquam duplici corde bella domini proeliari (uir enim duplex animo inconstans in omnibus uiis suis), et cogitantes secundum illam euangelii parabolam cum, qui cum decem milibus progreditur, contra regem cum uiginti milibus uenientem non posse confligere, adhuc eo longe posito postulent pacem id est ut ue initium quidem renuntiationis arripiant potius quam tepide eam post exsequentes maiori discrimine semet inuoluant. melius est enim non mouere, quam uouere et non reddere.

pulchre autem hic cum decem milibus et ille cum uiginti uenire describitur. amplior enim inpugnantium nos uitiorum numerus est quam uirtutum pro nobis dimicantium. nemo autem potest deo seruire et mamonae, nec ponens quisquam manum suam super aratrum et respiciens retro aptus est regno dei.

Hi ergo occasionem auaritiae pristinae sibimet intromittere quadam scripturae sanctae auctoritate conantur, quam uitiosiore intellectu interpretantes apostoli, immo domini sententiam corrumpere atque ad suum desiderium gestiunt deprauare. non suam uitam uel intellectum scripturarum sensui coaptantes, sed uim scripturis pro desiderio suae libidinis [*]( 6] lac. 1, 8. 8] cf. Luc. 14, 31-32. 12] Eccles. 5, 4 (LXX). 16] Matth. G, 24. 17] Lao. 9, 62. ) [*]( 1 scribtura AG 3 euuangelica L 4 discidentes A discendontes HP descendentesLI descedentes L1 6 inconstans est H2L2vet Uulg. 7enuangelii L SXG decim H1L progreditur ... 9 milibus om. H _ G 10 postulant H postolat L 11 exequentos AG (non S) 12 malore T mmet ipsos HLTc iuuoluuant G1 14 hie cum cum L\' X G k decim HL XX G niginti milibus H 15 inpugnantiuin nos uitiorum GHLT : nos inpugnantium (om. nitiorum) A 16 enim L 17 mamonne A: mammonae rea. quis AHT 18 dei regno L 19 bii H1 hic L o*casione (c eras.) L 20 scribturae AG* 21 uitiosiori H 22 adquo A ad om. H auum ad suum L 23 non suam ... pag. 140,15 ei eis quae rp desunttn A scribturarum G1 24 cooptantes H scribturis G1 scripturae L )

140
inferentes consentire eas suis opinionibus uolunt aiuntque scriptum esse: beatius est magis dare quam accipere. cuius interpretatione prauissima eneruatam domini putant illam esse sententiam qua dicitur: si uis perfectus esse, uade uende omnia quae habes et da pauperibus, et habebis thesaurum in caelo, et ueni sequere me, et hoc arbitrantur colore diuitias suas se abicere non debere, beatiores scilicet semet ipsos pronuntiantes, si pristinis suffulti substantiis aliis quoque de earum superabundantia largiantur, dum erubescunt pro Christo gloriosam cum apostolo suscipere nuditatem nec opere manuum nec monasterii parsimonia uolunt esse contenti. quibus superest ut se aut circumuenire nouerint semet ipsos et nequaquam renuntiasse huic mundo diuitiis pristinis incubantes, aut si professionem monachi re atque opere cupiunt experiri, dispersis abiectisque omnibus nihilque ex eis quae renuntiauerant reseruantes cum apostolo glorientur in fame et siti, in frigore et nuditate.