Institutiones

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 17). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1888.

Cuius duo sunt genera, unum hoc, quo diximus spiritales summosque pulsari, aliud, quod etiam incipientes carnalesque que conplectitur. et licet utrumque superbiae genus tam in deum [*](1 perfectione H2 posse L 2 quos T: quod HL spiritales ^ plus et L pulset et H(T) quosque HLIT: quoque L1 canialea HIX LT 3 superbiae uel quae (que H) HT: sup que L monachi mente L: nacho T modu H 5 fondatis L 7 expositi L 9 superbiae H 10 - indioium L 18 superbiae. Incipit de spiritu superbiae liber - XII • G ELExpliciunt capitul. Incip textus eiusde libri L nihil inscriptum in H 19 I om. G quod et v 21 origine ... 22 primus est om. L 22 i: i im. manior GL 24 mursu diriori dipascens H 25 hoc om. L quod GL= ont. H 26 pulsare G1 tes carnalesque ... pag. 209,4 nudabit extant i )

207
quam in homines noxia inflet elatio, tamen illud primum specialiter refertur ad deum, secundum ad homines proprie pertinet. cuius originem ac remedia in posterioribus libelli huius donante deo in quantum possumus exsequemur. nunc de illo priore, quo praefati sumus perfectos praecipue temptari, propositum nobis est pauca disserere.

Nullum est igitur aliud uitium, quod ita omnes uirtutes exhauriat cunctaque iustitia et sanctitate hominem spoliet ac denudet ut superbiae malum, tamquam generalis quidam ac pestifer morbus non unum membrum partemue eius debilitare contentus, sed solidum corpus licet corrumpit exitio et in uirtutum iam fastigio conlocatos grauissima ruina deicere ac trucidare conatur. omne namque uitium suis est terminis ac fine contentum, et licet contristet alias quoque uirtutes, contra unam tamen principaliter tendit eamque specialiter opprimit et inpugnat.

et ut hoc ipsum quod diximus clarius possit intellegi, gastrimargia, id est adpetitus uentris seu concupiscentia gulae temperantiae rigorem corrumpit, castitatem libido contaminat, ira patientiam uastat, ut nonnumquam uni quis deditus uitio aliis uirtutibus non penitus destituatur, sed illa tantum uirtute truncata, quae e diuerso aemulo sibi uitio repugnante subcumbit, reliquas possit uel ex parte retinere. haec uero cum infelicem possederit mentem, ut quidam saeuissimus tyrannus sublimissima capta arce uirtutum uniuersam funditus ciuitatem diruit atque subuertit, excelsa quondam sanctitatis moenia uitiorum solo coaequans atque permiscens nullam deinceps [*]( 3] cap. 24 sqq. ) [*]( 1 illut, C 2 fertur H propriac CL1 pertenit H 3 imposterioribus L 4 exscequimur C exequemur G2L2υexequimur L1 T5 priori If praecipune C 6 deserere H 7 nullum ... quod euan in C ita} facta Ly 8 exauriat H iusUtia et sanctitate CRT: iustitiae sanctitate GL eipoliet L 10 debilitate G1 11 laetali CL currumpit H 12 ac trucidare om. L 18 sui Gx 14 quasque H 15 unum G* 1G clarius Om. L 17 gaatriinargiae C castrimargia L concupiscentie G\' 18 rigore LI 19 uno quis ex iniquis L 2U distituatur H illum L1 21 uirtuti 01 e om. L 22 subcumbit L: soccumbit CGH retenere uirtutes H 23 posaiderit CGX posaederet H 24 capita L arte C 25 adque C subuertit... 26 atque om. L 26 adque CH ) [*]( 21* )

208
imaginem libertatis animae sibi subditae superesse concedit, quantoque ceperit ditiorem, tanto grauiori seruitutis iugo subditum uniuersis uirtutum facultatibus crudelissima depraedatione nudabit.