Conlationes Patrum (Collationibus)

quod nequaquam fiet. inpossibile namque est eum qui pro cordis sui emundatione sollicitus erga inpugnationem uitii cuiuslibet intentionem suae mentis armauerit, aduersus cetera quoque uitia generalem quendam horrorem et custodiam similem non habere. quo enim modo uel de illa qua absolui desiderat passione merebitur obtinere uictoriam, qui se indignum purgationis praemio aliorum facit contagio uitiorum? sed cum principalis nostri cordis intentio uelut specialem sibi pugnam aduersus unam exceperit passionem, pro ipsa orabit adtentius peculiari sollicitudine uel studio supplicans, ut eam diligentius obseruare et per haec celerem mereatur obtinere uictoriam.

hunc namque nos ordinem proeliorum exercere debere nec tamen de nostra uirtute confidere etiam legislator his docet uerbis: non timebis eos, quia dominus deus tuus in medio tui est, deus magnus et terribilis: ipse consumet nationes has in conspectu tuo paulatim. atque per partes. non poteris delere eas pariter ne forte multiplicentur contra te bestiae terrae. [*]( 22 Dent. 7, 21-23 ) [*]( 1 neritatia Dl dirioris V 3 quas V 5 superati V adque VP nubis V1 6 perficta V1 8 inopinatu. D icto V 10 emendatione V 12 cnstudiam V 13 simelem F1 14 uictnriam V qui se...... 19 uictoriam om. D\', add. D1 in margine, quo resecto uerba uel studio supplicans.... nictoriam iam non leguntur 16 cordis nostri D\'X uelud D\'P sibi om. D\'X 17 exceperit D\'OPX: exciperet V exciperat P1 18 peculiare V D* vel V: ac OPX hac P* eam] cum V dilegentius VI 19 nictnriam V1 20 praeL W 21 legislatnr F1 docet.bis V 23 terribeles V 24 conspecto V 25 adque VOP )

Sed neque debere nos in eorum extolli uictoria similiter Monet: ne postquam comederis, inquit, et satiatus domus pulchras aedificaueris, et habitaueris in eis, habuerisque armenta et ouium greges, argenti et auri, cunctarumque rerum copiam, eleuetur cor tuum, et non reminiscaris domini dei tui, qui edniit te de terra Aegypti, de domo seruitutis: et ductor tuus fuit in solitudine magna atque terribili.. Salomon quoque in Prouerbiis: si ceciderit inimicus tuus, noli gratulari: in subplantatione autem eius noli extolli, ne uideat dominus et non placeat ei, et auertat iram suam ab eo, id est ne perspiciens elationem cordis tui ab eius inpugnatione discedat, et incipias derelictus ab eo rursus illa quam per dei gratiam ante superaueras passione uexari.

non enim orasset propheta dicens: ne tradas, domine, bestiis animam confitentem tibi, nisi scisset propter inflationem cordis quosdam, ut humilientur, eisdem rursus uitiis quae uicerant tradi. quamobrem certos esse nos conuenit tam ipsis rerum experimentis quam innumeris scripturae testimoniis eruditos, nostris . nos uiribus, nisi dei solius auxilio fulciamur, tantos hostes superare non posse et ad ipsum cotidie summam uictoriae nostrae referre debere, ita super hoc quoque per Moysen [*]( 4 Deut. 8, 12-15 11 Provo 24, 17-18 (LXX) 18 Ps. 73, 19 ) [*]( 1 dabatque V conspecto F1 4 inquid VDOP satnratus D satiatus fueris domos pulcras 0 5 habetaueria F1 habitaberig D\' 6 armata Dx 7 cupiam V1 9 de ante terra om. V et de domo F 10 doctur F adque VP 11 terribfle D1 solomon VW* salamon OP >12 subplantionS V supplantationem W1 15 pepitiens V discedit D1 16 dereleetua F1 gratiam dei 0 17 profeta VO 18 besteis 0 20 rursum WXv 21 certus V1D1 22 scribturae V testem. F1 eruditus Dl 23 tantus F 24 et om. V summa I DO uicturiae F 25 mosen F mosen W )

neque enimpropter iustitias tuas et aequitatem cordis tai tu ingrederis, ut possideas terras earum: sed quia illae egerunt impie, te introeunte deletae sunt. rogo, quid apertius potuit dici contra perniciosam opinionem praesomptionemque nostram, qua totum quod agimus uel libero arbitrio uel nostrae uolumus industriae deputare P ne dicas, inquit, in corde tuo, cum deleu-erit eas dominus deus tuus in conspectu tuo: propter iustitiam meam introduxit medominusut terram hancpossiderem.

nonne his qui ocuios animae reeeratos et aures habent ad audiendum euidenter expressit: cum tibi prospere uitiorum carnalium bella successerint et uideris te de ipsorum caeno et conuersatione mundi istius liberatum, non tuae id uirtuti nec sapientiae prouentu pugnae atque uictoriae inflatus adscribus, credens te propter labores et studium tuum et arbitrii libertatem de spiritalibus nequitiis uel carnalibus uitiis obtinuisse uictoriam? quibus procul dubio in nullo penitus praeualere potuisses, nisi te domini conmuniaset ac protexisset auxilium.