Conlationes Patrum (Collationibus)

Quam etiam legem beatus apostolus spiritalem adserit dicens: scimus autem quia lex spiritalis est: ego autem carnalis sum, uenundatus sub peccato. spiritalis enim est lex haec quae iubet nobis, ut in sudore uultus nostri comedamus panem illum uerum qui de caelo descendit, sed nos carnales efficit uenundatio illa peccati.

quod rogo istud cuiusue peccatum est? sine dubio Adae, cuius praeuaricatione atque ut ita dicam negotiatione damnosa [*]( 3 Gen. 3, 17-19 11 Ioh. 6, 33 12 Ps. 103, 15 20 Rom. 7, 14 23 Ioh. 6, 33 ) [*]( 4 germinaoit F generabit 0 6 membris om. F 7 a om. 0 8 quaeque BFO*: qui 0* qua β et qua r quae c 10 naturalia uirtutum] carnis (caritatis m. 2) obtnnaa (a in ras.) /9 11 discendit F 12 nnltns nostri sndore βν 13 post possimus in v cap. 12 incipit 15 panem om. F 19 Kp XIII B XIII FOx 21 ueñudatus 0 22 haec om. βr quam K1 23 illam panem βν de om. 0 24 effecit Ox fecit βν uennmdatio 0 25 adeę 0 26 adque B )

quod etiam inter Adam atque serpentem manifestissime uidemus impletum. ille enim a serpente pretium libertatis suae esu interdictae arboris capiens a naturali libertate discessit illique maluit semet ipsum perpetua dedere seruitute, a quo uetiti pomi letale pretium fuerat adsecutus: qua deinceps condicione constrictus non inmerito omnem posteritatis suae progeniem perpetuo eidem cuius effectus est seruus subdidit famulatu. quid enim aliud seruile coniugium potest procreare quam seruos? quid ergo? numquid emptor iste uersutus et callidus domino uero atque legitimo ius dominationis eripuit? non ita est.

neque enim sic ille omne peculium dei unius fraudis dolositate peruasit, ut potentiam dominii sui uerus dominator amitteret, qui ipsum quoque emptorem quamuis refugam uel rebellem tamen iugo deprimit seruitutis: sed quia omnibus rationabilibus creaturis arbitrii libertatem creator indulserat, eos, qui se contra fas edacis concupiscentiae transgressione uendiderant, inuitos ad ingenitam libertatem reuocare non debuit. abhorret siquidem ab illo iustitiae ac pietatis auctore, quidquid bonitati aequitatique contrarium est.

malum enim fuerat si concessae libertatis beneficium reuocasset, iniustum si liberum hominem potentia soa opprimens atque captiuans libertatis acceptae pontificium exequi non siuisset, cuius salutem in futura tunc saecula reseruauit, ut recto [*]( 1 fraodolentoque p conmertio FO commertio rell. 3 per. petno 0 4 his F\'0 5 mancipari 0 pretium] aliquid pretii (praecii X\') Οβν 7 adque B 8 a om. F 10 dedere] uendere (5 12 condit. BKtZ 15 emtor FO 18 domini Bl FOK1 24 adhorret B1 25 quicquid 0 bonitate Z\' 27 si om. F adque B 28 pontificium] priuilegium Otpc exsequi β sinisset 0 ) [*]( XIII. Cw. s. ) [*]( 42 )

oportebat enim eius subolem tamdiu sab auita condicione durare, quousque eam de originalibus uinculis liberatam in antiquum libertatis statum prioris domini gratia pretio sui sanguinis reformaret, quam potuit etiam tunc saluare, sed noluit, quia eum decreti sui inrumpere sanctionem aequitas non sinebat. uis nosse causam uenditionis tuae? audi ipsum redemptorem tuum per Esaiam prophetam apertissime proclamantem: quis estliber repndii matris uestrae, quo dimisi eam? aat quis est creditor meus, cui uendidi nos? ecce in iniquitatibus uestris uenditi estis, et in sceleribus uestris dimisi matrem uestram.

uis etiam euidenter agnoscere, cur te iugo seruitutis addictum redimere potentiae suae uirtute noluerit? audi quid ad superiora, quibus eisdem famulis peccatorum causam uoluntariae uenditionis exprobrat, adiecerit: numquid adbreuiata et paruula facta est manus mea, ut non possim redimere? aut non est in me uirtus ad liberandum? sed quid huic potentissimae misericordiae eius semper obstiterit, idem propheta demonstrans ecce, inquit, non est adbreuiata manus domini ut saluare nequeat, neque adgrauata est auris eius ut nonexaudiat: sed iniquitates uestrae diuiserunt inter uos et deum uestrum, et peccata uestra absconderunt faciem eius a uobis ne exaudiret.

Quia. ergo carnales nos fecit et spinis ac tribulis condemnauit illa dei prima maledictio, nosque ita iniquo [*]( 8 Esai. 50, 1 16 1. c. 2 20 Esai. 59, 1—2 ) [*](2 Bobolem Fp acita fJr: habita BFc adita O condit. Bfl 3 eam de BFOr: eandem pc orienalibus K\' anticom 0 5 quam BF: quam pietatis instincta (instinctam 0) Opv 7 tuae] tui Z 8 esayam 0 profetam F liber BF: iste liber Οβν 9 quo) quod BI 13 quur FO 15 peccatorum om. § uiod. Kx 16 paruola F parbola 0 17 possit 0 19 obsisterit F obtinerit 0 profeta F 20 inquid BFOK1Z 23 et post ueatrum om. β 26 Kap XIIII B XIIII F non distinguit 0 quia] quaai BF 27 condamnauit F condempnauit Z in quo B )

scimus quia non habitat in carne nostra. bonum, id est huius quam diximus theoriae atque puritatis perpetua iugisque tranquillitas, sed factum est in nobis istud pessimum ac lugubre diuortium, ut, cum mente legi dei seruire uelimus, numquam scilicet uolentes a claritate diuina dimouere conspectum, tamen carnalibus tenebris circumfusi quadam lege peccati ab eo quod bonum nouimus cogamur auelli, scilicet ad curas cogitationesque terrenas ab illa mentis celsitudine decidentes, ad quas nos lex peccati, id est illa sententia dei non inmerito condemnauit, quam primus delictor excepit.