Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

tanta enim in his facilitate tamquam naturali lege prolabimur, ut, quantalibet circumspectione atque custodia oaueantur, non possint ad plenum ista uitari. de istis siquidem unus discipulorum, quem diligebat Iesus, abrupta definitione pronuntiat dicens: si dixerimus quia peccatum non habemus, ipsi nos seducimus et uerbum eius non est in nobis. proinde perfectionis culmen pertingere cupienti non magne proderit ad finem paenitentiae peruenisse, id est ab inlicitis temperare, nisi etiam in illis uirtutibus indefesso cursu semet ipsum semper extenderit, quibus ad satisfactionis indicia \'peruenitur.

nec enim a faetidis criminum sordibus quae abhorret dominus quemquam abstinuisse sufficiet, nisi etiam illam bonam uirtutum fragrantiam, qua dominus delectatur, puritate cordis et apostolicae caritatis perfectione possederit.

Hac usque abbas Pinufius de satisfactionis indicio ac paenitentiae fine disseruit. qui licet ut in eius coenobio residere [*]( 5 Pe. 18, 18-14 7 Bom. 7, 19 9 1. c. 24 15 1 Ioh. 1, 8 et 10 ) [*]( 1 aat per cogitttionem ant per Mrxnonem om. BF: cf. XXII, 7, 2. XI, 9,6 8 et Bomnii pollationem om. βυ 5 adque F 6 me die et 0 9 heinlans JF: h e*ulans (i eras.) 0 eiulans rell. 10 liberanit BIFZ1 11 in his om. F 12 cabeantur F1O 16 in nobis non est Z1 17 magne BO: magn* (ae eras.) F satis βυ 18 ad] ad in B 21 fetidifl BF: fę(foe-)tidissimis Οβυ 23 illam om- BF fraglantiam BFO flagrantiam 0 quam BF10 24 poeaident BlFZ 26 pinuphiua a )

570
mallemus sollicito precaretur affectu, tamen fama Scitioticae solitudinis inuitatos, cum retinere non posset, emisit [*]( r t scitiotice 0: scithioticae (sed thi m ras. K) BFK sciti***oticę Z 2 poasit Z emirit. Explicit (Lub. add. F conlatio add. O) abbatis pinufi(piDufii FO pinuphii β) de paenitentiae (penitndinis y fine et satisfactionis indicio. Incipit (conlatio add. O) abbatis theone (theoDę FK2 theonee KlZ) de remisrione quinquagensimae (quinquagerimae BFO) BFOft Capitnla eiusdem O: om. rell. )
571

DE REMISSIONE QVINQVAGENSIMAE. CAPITVLA.

Quomodo Theonas ad abbatem Iohannem uenerit.

Exhortatio abbatis Iohannis ad Theonan et ceteros qui cum eo conuenerant.

De decimarum et primitiarum oblatione.

Quod Abraham, Dauid ceterique sancti legis mandata fuerint supergressi.

Quod sub euangelii gratia agentes superare debeant mandata legalia.

Quod euangelii gratia, sicut perfectis tribuit regna caelorum, ita ueniabiliter sustentet infirmos.

Quod in nostra situm sit potestate, utrum sub euangelii gratia an sub legis uelimus terrore consistere.

Quemadmodum Theonas coniugem suam, ut et ipsa renuntiaret, hortatus sit. [*]( 6 eiortatio FO theonan β: tbeonam BFOv 7 uenerant F 8 de om. 0 oblationum 0 9 habraham F abràam 0 legis om. 0 11 eoangeli F gratiagentea 0 degentes βv 13 tribuet BF regnum 0 14 uenerabiliter K1 Bustinet B F sustentat 0 infirmus B 16 eqangelia BF, uellimus B 18 qaemammodum B, item infra )

572

Quemadmodum non adquiescente uxore sua ad monasterium peruolarit.

Satufactio pro eo, ne discidia coniugibus suadere uideamur.

Inquisitio, cur in Aegypto totis diebus Quinquagensimae non ieiunetur nec genua in oratione curuentur.

Responsio de natura eorum quae bona uel mala uel media sunt

Quale bonum sit ieiunium.

Quod non sit principale bonum ieiunium.

Quod principale bonum non propter inferius bonum debeat exerceri.

Quomodo a ceteris bonis principale discernatur bonum.

De ratione et utilitate ieiunii.

Non semper congruum esse ieiunium.

Interrogatio, cur totis Quinquagensimae diebus ieiunium resoluamus.

Responsio.

Interrogatio, utrum abstinentia ieiunii relaxata non obsit corporis castitati.

Responsio de seruando continentiae temperamentö.

De refectionis tempore atque mensura.

Interrogatio de diuersa obseruatione Quamgensimae.

Responsio, eo quod ad anni decimas Quadragensimae ieiunium referatur.

Quomodo etiam primitias nostras domino debeamus offerre. [*]( 2 pernolaret FO 5 quur FO qainqaagensimae β (passim): quinquages. BFO (pasum) 6 ieiunaretar β in oratione om. 0 9 sunt om. 0 13 debet 0 14 a om. F 18 quur BO quinquagesimae BF quinquaginta Ofiv 20 Besponsio de iptoht 0 21 abstinentię B 24 refectiones KI 25 dg; (t. e. qaadragerimae) F 27 ad om. 0β )

573

Cur diuerso dierum numero Qaadragensima a plerisque obseruetur.

Quare uocetur Quadragensima, cum XXXVI diebus tantummodo ieiunetur.

Quod perfecti supergrediantur legem Quadragensimae.

De causa et initio Quadragensimae.

Interrogatio, quemadmodum intellegi debeat quod apostolus ait: peccatum in uobis non dominabitur.

Responsio de differentia gratiae et legalium praeceptorum.

De eo, quod leniora sint euangelii praecepta quam legis.

Quemadmodum quis probetur esse sub gratia.

Interrogatio, cur interdum propensius ieiunantes carnalibus incentiuis acrius urgueamur.

Responsio, quod haec quaestio futurae conlationi debeat reseruari.

Priusquam uerba conlationis huiusce habitae cum summo uiro abbate Theona incipiamus euoluere, necessarium reor ut initium conuersionis eius breui sermone perstringam, quia ex [*]( 9 Bom. 6, 14 ) [*]( 1 quur BFO dinenoram 0β 3 quadraginBima K1 quum 0 XXX et sex Οβ 4 tantammodo om. 0 5 quadragm ο͠ F quadraginsimae K1 7 XXX om. B 8 XXX B quemammodom B 9 nobis 0 11 XXXI B 13 XXXIIB sunt 0 15 XXIII- Quemammodum B 16 XXXIIIIB qaur BFO 17 urgnamur 0 urgeamur β 18 XXXV B quaesto β 19 resernari. Finiunt capitula (Incp LIB; add. F) BF Explicit capitula. Incipit liber uicesimnB primus 0 Finiunt capitula de remissione quinquagensimae. Incipit conlatio -IIII- (de eodem add. K2Z) JZZ 20 habite BF(r): habita Oflc 21 theonam B1K1l 22 connersationis FO sermonem F1 prestringam 0 )

574
hoc uel meritum uiri uel gratia euidentius poterit patere lectori. hic igitur adulescens admodum parentum studio imperioque conexus est uinculo coniugali. nam dum pudicitiae eius religiosa sedulitate prospiciunt et ancipitem lapsum lubricae uerentur aetatis, praeueniendos adulescentiae motus licito

nuptiarum remedio credidernnt cum ergo hic unias lostri tempus cum coniuge peregisset, uenit ad abbatem Iohannem, qui tunc temporis merito mirae sanctitatis electus diaconiae praesidebat. non enim ad hunc gradum quilibet propria uoluntate ant ambitione prouehitur, sed is quem cunctorum seniorum coetus aetatis praerogatiua et fidei atque uirtutum testimonio excellentiorem omnibus sublimioremque censuerit.

ad hane, inquam, beatum Iohannem cum piae deuotionis studio praedictus tunc iuuenis aduenisset deferens religiosa donaria inter ceteros possessores, qui certatim decimas uel primitias frugum suarum memorato seni de suis substantiis offerebant, uideretque eos senex cum multis ad se muneribus confluxisse et deuotioni eorum uicissitudinem cuperet repensare, coepit eis secundum apostolum spiritalia seminare, quorum metebat dona carnalia. denique ita sermonem adhortationis instituit.