Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

Denique ille, qui primus iudicio dei regnum populi Israhelis emeruit, quia hunc discretionis oculum nequaquam habuit, uelut toto corpore tenebrosus etiam ipso deiectus est regno, dum lucernae huius tenebris atque errore deceptus acceptabiliora deo sacrificia sua quam praecepti Samuhelis oboedientiam iudicauit atque ex illa magis parte causam offensionis incurrit, ex qua repropitiandam sibi diuinam sperauerat maiestatem.

huius, inquam, discretionis ignoratio Achab regem Israhel post illum sublimissimae uictoriae triumphum, qui ei fuerat dei fauore concessus, conpulit credere meliorem esse misericordiam suam quam diuini seuerissimam exsecutionem praecepti et quemadmodum ipsi uidebatur crudelis [*]( 10 1. c. 23 21 cf. I Reg. 15 24 cf. IU Beg. 20 ) [*]( 1 tuus ante quodsi om. W fuerit simplex D et Vulg. 3 nequaquam D 4 ipsas D homines W1 uniuersosque actus W 5 generanda D adque W illustret D 6 fuerat D1. 7 scientientia W 10 perturbationem W trenebris D 11 inquid DW 13 cogitationis Wl 17 isrt X nequam D\'W 20 praecepit (it in ras. m. 2) D samuelis X 21 adque D 22 offenBiones Dl quam Wl 23 mageetatem D 24 ierf D WX sublimissimil D )

43
imperii. qua consideratione mollitus dum mauult cruentam uictoriam clementia temperare, ob indiscretam misericordiam uelut; toto corpore redditus tenebrosus inreuocabili morte damnatur.

Haec est discretio, quae non solum lucerna corporis, sed etiam sol ab apostolo nuncupatur secundum illud: so1 non occidat super ir\'acundiam uestram. haec etiam uitae nostrae dicitur gubernatio secundum illud: quibus non est gubernatio, cadunt ut folia. haec consilium rectissime nominatur, sine quo nihil agere omnino scripturae auctoritate permittimur, ita ut ne ipsum quidem spiritale uinum, quod laetificat cor hominis, sine ipsius sinamur moderatione percipere secundum illud: cum consilio omnia fac, cum consilio uinum bibe, et iterum: sicut ciuitas muris diruta et non circumdata, sic est uir qui non cum consilio aliquid agit.

cuius priuatio quam perniciosa sit monacho, testimonii huius exemplum ac figura declarat, dirutae eum ac sine muris comparans ciuitati. in hac sapientia, in hac intellectus sensusque consistit, sine quibus nec interior nostra aedificari domus nec spiritales poterunt diuitiae congregari secundum illud: cum sapientia aedificatur domus, et cum intellectu iterum erigitur: cum sensuinplentur cellaria omnibus diuitiis pretiosis et bonis.

haec, inquam, est solidus cibus, qui nisi a perfectis tantum ac robustis non potest sumi secundum illud: perfectorum autem est solidus cibus, eorum qui pro consuetudine exercitatos habent sensus ad discretionem boni et mali. quae in tantum utilis nobis ac necessaria conprobatur, ut etiam uerbo dei eiusque uirtutibus coaptetur secundum illud: uiuus est enim sermo dei et efficax [*]( 6 Eph. 4, 26 8 Prov. 11, 14 (LXX) 11 Ps. 103, 15 13 Provo 31, 3 (LXX) 14 Prov. 25, 28 (LXX) 21 Prov. 24, 3-4 (LXX) 25 Hebr. 5, 14 30 Hebr. 4, 12 ) [*]( 1 ma.uult D 10 omnini Dl 16 aliquit D 20 spiritalia W1 24 cybns D ciboa W 26 cybns D 27 sensos D* 28 et mali D: ac mali WX et Vulg. 29 quoaptetur D 30 ui∗us D dei sermo WXv: cf. VII, 13, 3. XII, 8 )

44
et penetrabilior omni gladio ancipiti et pertingens usque ad diuisionem animae ae spiritus, conpagum quoque ac medullarum, et discretor cogitationum et intentionum cordis.

quibus manifestissime declaratur nnUam sine discretionis gratia perfecte posse uel perfici uel stare uirtutem. et ita tam beati Antoni quam uniuersorum sententia definitum est discretionem esse, quae fixo gradu intrepidum monachum perducat ad deum praedictasque uirtutes iugiter conseruet inlaesas, cum qua ad consummationis excelsa fastigia minore possit fatigatione conscendi et sine qua multi etiam propensius laborantes perfectionis nequiuerint culmen adtingere. omnium namque uirtutum generatrix, custos moderatrixque discretio est.

Et ut hanc eandem definitionem antiquitus a sancto Antonio et ceteris patribus promulgatam recens quoque sicut promisimus confirmet exemplum, recolite id quod nuper gestum oculorum uestrorum uidistis obtutibus, senem uidelicet Heronem ante paucos admodum dies inlusione diaboli a summis ad ima deiectum, quem quinquaginta annis in hac heremo conmoratom singulari districtione rigorem continentiae tenuisse meminimus et solitudinis secreta ultra omnes hic commorantes miro feruore sectatum.

hic igitur. quo pacto quaue ratione post tantoe labores ab insidiatore delusus grauissimo conruens lapsu cunctos in hac heremo constitutos luctuoso dolore percussit ? nonne quia minus discretionis uirtute possessa suis definitionibus regi quam consiliis uel conlationibus fratrum atque institutis maiorum maluit oboedire? siquidem tanto rigore inmutabilem ieiunii continentiam semper exercuit et solitudinis cellaeque ita iugiter secreta sectatus est, ut ab eo participationem ineundi cum fraternitate conuiuii ne ueneratio quidem diei paschalis aliquando potuerit obtinere.

in qua fratribus cunctis [*](3 ac] et Xx 6 antonii DX 7 diflnitum D frxu W consnmationw D 12 genetrix. D 16 explil (sia) D 21 Bollicitudinia W1 22 peeto Dl 24 ao Wl perculsit D perculit c 25 discretion. DlW* 26 adque W 27 mallait W1 30 ueratio W 31 pascadis X )

45
pro anniuersaria sollemnitate in ecclesia retentatis solus non poterat adgregari, ne quantulumcumque perceptione leguminis psrni a suo uideretur proposito relaxasse. qua praesumptione deceptus angelum Satanae uelut angelum lucis cum summa ueneratione suscipiens eiusque praeceptis prono oboediens famulatu semet ipsum in puteum, cuius profunditatem oculorum non adtingit intuitus, praecipitem dedit, de angeli uidelicet sui sponsione non dubitans, qui eum pro merito uirtutum ae laborum suorum nequaquam posse firmauerat ulli iam discrimini subiacere.

cuins rei fidem ut experimento suae sospitatis euidentissime conprobaret, supra dicto ee puteo nocte intempesta inlusus iniecit, magnum scilicet uirtutis suae meritum probaturus, cum inde exisset inlaesus. de quo cum paene iam exsanguis ingenti fratrum labore fuisset extractus, uitam die tertia finiturus, quod his deterius est, ita in deceptionis suae obstinatione permansit, ut ei ne experimento quidem mortis suae potuerit persuaderi, quod fuisset daemonum calliditate delusus.