Conlationes Patrum (Collationibus)

qua parcitate nec stomachus uespere poterit adgrauari, quippe hora nona uno paxamatio iam praemisso: quod plerumque his, qui districtiorem abstinentiam se tenere credentes totam refectionem ad uesperam differunt, euenire consueuit. nam recens escae perceptio tam in uespertinis quam in nocturnis orationibus tenuem leuemque sensum non sinit inueniri. ideoque commodum satis et utile hora nona refectionis tempus indultum est, in quo reficiens monachus non solum in nocturnis uigiliis leuis ac uacuus, uerum etiam in ipsis uespertinis sollemnitatibus digesto iam cibo inuenietur aptissimus. [*]( 1 scrupalo Dx scripnlo 0 2 adque D\' adhortationem D: adhorationem W orationem 0 ..hortationem X conf. Instit. V, 25 I 4 oybum D 7 de 001. 0 paiamatis D\': paiimatiis D\'WO paxmatis X 8 debetur 0 paximatio D\'WO paxmatio X 9 aliut 0 alium X 10 quem] sic DWOXv 12 numquam D corr. 14 humanitates D* 16 sthomacns 0 17 nna Dl paximatio D\'WO paxmatio X 18 destrict. W 19 refeccionem D 20 diferunt ex deferunt WX 22 inuenire Dt 23 refeccionis D 24 in post solum om. W 25 soliempnitatibus W 26 cybo D abtissimns 0 )

In illo sanctorum choro, qui uelut astra purissima in nocte mundi istius refulgebant, uidimus sanctum Pafnutium uice luminaris magni claritate scientiae coruscantem. hic namque presbyter congregationis nostrae, id est illius quae in heremo Scitii morabatur fuit, in qua ita ad extremam durauit aetatem, ut numquam e cella quam iunior coeperat habitare quaeque ab ecclesia milibus quinque distabat, saltim ad uiciniora migrauerit, ne fessus annis die sabbati uel dominico uenturus ad ecclesiam tanti itineris spatio uexaretur. sed ne uacuus quidem reuerti exinde contentus uas aquae, quam per totam erat ebdomadam sumpturus, suis ceruicibus superponens [*]( 2 affectus D1O 5 tribuantur Xr 6 perpetaetas D* domini Xc 8 uoluntatis bonae OX: bonae uolunt. D 12 adiutoriu ̃ D 13 domini OX: dei D indigeat. Finiunt capitula D Explicit capitulatio 0 Ezpi cip aequentis conlftt X Incipit conlatio (collat. P) abbatis pafnutii (paphnuti P) de tribus abre- Duntiationibus DWPX: om. 0 14 coro 0 15 refulgebat P paphnutium P 16 claritatiB scientia 0 17 presbiter DWPX prfbr 0 18 sitii 0 scyti P schitii X extrema D\' 19 qua D\' in qua D\' 20 saltem WOP* 21 ni coni Hartel nec Xx dominica P 22 sed eras. in D: om. P nec X 24 superponens D1WO: snpponens D1 subponena P onerans X (cr. Instit. IIII, 29) ) [*]( 5* )

numqaam passus est eam iuniorum sibi labore deferri. hic itaque ab adulescentia sua scolis coenobiorum tanto ardore se tradidit, ut in eis paruo tempore conmoratus tam subiectionis bono quam uniuersarum uirtutum scientia pariter ditaretur. humilitatis namque et oboedientiae disciplina omnes suas mOrtificans uoluntates et per hanc extinctis uniuersis uitiis cunctisque uirtutibus consummatis, quas monasteriorum instituta uel antiquissimorum patrum doctrina fundauit, sublimioris profectus ardore succensus heremi festinauit penetrare secreta, ut domino, cui inter fratrum turbas positus sitiebat inseparabiliter inhaerere, nullo deinceps humano consortio retrahente facilius uniretur.

ubi rursum tanto feruore etiam ipsorum anachoretarum uirtutes superans desiderio et intentione iugis ac diuinae illius theoriae cunctorum deuitabat aspectus, uastiora et inaccessibilia solitudinis penetrans loca multoque in eis tempore delitescens, ut ab ipsis quoque anachoretis difficulter ac rarissime deprehensus angelorum cotidiano consortio delectari ac perfrui crederetur, atque ei merito uirtutis huius ab ipsis inditum fuerit Bubali cognomentum.

Huius igitur magisterio institui cupientes, cogitationum etiam stimulis agitati ad cellam eius iam die aduesperante peruenimus. qui habito aliquantisper silentio cum propositum nostrum praedicare coepisset, quod scilicet patriam relinquentes tot prouinciis pro amore domini perlustratis egestatem ac uastitatem heremi tolerare et imitari rigorem conuersationis illorum tanto opere niteremur, quem uix ipsi qui in eadem [*]( 1 quumque 0 nonagin. W1 2 deferre DIX 3 aduliceutia Dl scholis 0 4 tradedit D1 5 scientiae D 8 cunctis D inatitotio W 10 penitraxe W1 11 dominum W turbas fratrum D 14 anachorit. W1Panacoret. 0 iugi. (s eras.) W 16 penitrans W1 laca Dl 17 delitescen» W - delitiscena reU. anaohoritis PXI 18 cottidiano DP 19 adque Dl 20 bobali P 21 DWO non distingupnt mageaterio Wl 24 quo 0 25 prouintiis W 26 conuersationis rigorem D 27 tanto opere 0: tanto«pere D tantopere reU. )

respondimus nos ob id ad eius doctrinam ac magisterium tetendisse, ut inbui aliquatenus tanti uiri institutionibus ac perfectione possemus, quam innumeris documentis inesse eidem senseramus, non ut nullis quae tamen in nobis non essent laudibus grauaremur aut elatione animi, qua in nostris quoque cellulis nonnumquam suggestione titillabamur inimici, ipsius quoque sermonibus inflaremur. quamobrem illa nobis potius precabamur infundi, quibus conpungi uel humiliari, non quibus nobismet ipsis blandiri extollique possemus.

Tum beatus PAFNVTIVS: Tres, inquit, uocationum sunt ordines, tres quoque renuntiationes monacho in quocumque uocationis ordine constituto necessarias nouerimus. et primam quidem causam qua tres esse uocationum ordines diximus oportet nos diligenter inquirere, ut cum agnouerimus nos ad dei cnltntn primo gradu uocationis adscitos, secundum eius sublimitatem conuersationis quoque nostrae congruentiam temperemus. nihil enim proderit sublimiter inchoasse, si similem principiis non exhibuerimus et finem.

quodsi etiam ultimo ordine nos a conuersatione saeculi extractos fuisse cognoscimus, quanto minus probabili ad religionem principio uidemur inniti, tanto acrius nosmet ipsos ad meliorem finem spiritali feruore incitare curemus. secundam quoque catiskm trinae abrenuntiationis omnimodis nosse nos conuenit, quia nullo modo perfectionem poterimus adtingere, si eam uel ignorauerimus uel scientes non contenderimus opere consummare.

Vt igitur tres hi uoeationum modi speciali distinctione pandantur, primus ex deo est, secundus per hominem, tertius [*]( 1 adque D\'0 edocatique D1WO post Buistinerent in DO cap. 2 incipit 8 institutionebus D1 k possimus D1W1PX eidem inesse D 5 tillis DVPOP: ullius X illius v 8 quoque om. VT 10 blandire Dl possimuB D\'WPX 11 paphnutius P inquid WP uocatiouis 0 13 uocatiohes Dl 16 cultu W 18 incoasae DO 21 relegionem PX 26 consumare DWP 28 hi om. 0 )

quo etiam modo beatum Antonium accitum esse cognouimus, qui occasionem suae conuersionis a sola diuinitate percepit. ingressus namque ecclesiam ibique audiens in euangelio dominum praedicantem: qui non odit patrem et matrem et filios et uxorem et agros, insuper et animam suam, non potest meus esse discipulus, et: si uis perfectus esse, uade, uende omnia quae habes et da pauperibus, et habebis thesaurum in caelo, et ueni, sequere me, praeceptum hoc domini uelut specialiter ad se directum cum summa cordis conpunctione suscepit confestimque renuntians cunctis secutus est Christum, nulla exhortatione neque doctrina hominum prouocatus. secundus uocationis

modus est quem fieri per hominem diximus, cum uel exemplis quorundam sanctorum uel monitis instigati ad desiderium salutis accendimur. quo nos quoque per gratiam domini retinemus adscitos, qui praedicti uiri monitis ac uirtutibus incitati huic nos studio professionique tradidimus. quo ordine etiam in scripturis sanctis per Moysen filios Israhel de adflictione j iegypti legimus liberatos.