Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

quem abbas Apollo uelut amentem factum quibusdam furiis conspiciens agitari intellexit ignitum diaboli quod uiderat telum in corde eius fuisse defixum illamque in eo confusionem mentis ac perturbationem sensuum. intolerandis aestibus operari, accedensque ad eum, quo, inquit, properas aut quaenam te causae senilis illius grauitatis oblitum ita pueriliter inquietant ac mobiliter cursitare conpellunt ?

cumque ille pro conscientiae suae reatu ac turpi exagitatione confusus crederet ardorem sui pectoris [*]( 1 isdem X1: hisdem DWOX1 cottidie DX 8 diep. concedere D1 5 tamtum 0 6 iaducias DX cellolam D1X1 M depraeca∗t\'∗∗(n ante t eras.) W 7 praedicta Dl: om. 0 8 idem W 9 ocultorum 0 nirum D 11 stam Qx 12 fragilitate D1 13 genitn conclusitset D1 14 tetrum OX celulam D cellula W cellolam X1 17 adque D et ingrediens om. 0 18 ea] cella (c ita rat. m. 2) D possit D\'W 19 quia D apollo∗ (s eras.) W 21 diabuli Dx 22 perturbatione W 23 intoUerandis D 24 inquid DW 25 ac] et in ras. m. 2 D 27 crederit D\' )

deprehensam ac retectis seni sui cordis arcanis nullam responsionem percontanti reddere prorsus auderet, reuertere, inquit, ad cellam tandemque te intellege uel ignoratum hactenus a diabolo uel despectum nec in eorum numero reputatum, quibus ille cotidie confligere et conluctari profectibus eonun ac studiis instigatur, qui unum eius in te directum iaculum post tantam annorum seriem, quam in hac professione triuisti, non dicam respuere, sed ne uno quidem die differre potuisti. quo te idcirco dominus passus est sauciari, ut saltim in senecta disceres conpati infirmitatibus alienis et fragilitati condescendere iuniorum tuis exemplis atque experientia docereris, qui suscipiens iuuenem infestatione diabolica laborantem non modo nulla consolatione fouisti, sed etiam perniciosa desperatione deiectum inimici manibus tradidisti, quantum in te est ab eodem lugubriter deuorandum.

quem sine dubio nequaquam tam uebementi conflictu fuisset adgressus, quo te nunc usque est adpetere dedignatus, nisi futuro profectui eius inuidens inimicus illam uirtutem, quam animis eius inesse cernebat, anticipare ac praeuertere suis ignitis iaculis festinasset, procul dubio intellegens fortiorem, cui tanta uehementia confligere operae pretium iudicauit disce itaque tuis exemplis laborantibus conpati et periclitantes nequaquam perniciosa desperatione terrere nec durissimis sermonibus asperare, sed potius leni blandaque consolatione reficere, et secundum praeceptum sapientissimi Salomonis eruere eos qui ducuntur ad mortem et redimere eos qui interficiuntur ne parcas, nostrique saluatoris exemplo harundinem quassatam non conterere et [*](25 Pror. 24, 11 (LXX) 27 cf. Mt 12, 00 ) [*](1 retentis sui (om. seni) mi ras. D senis W\' archanis 0 nollamDl 2 petcuntanti W1 percanctanti X inquid DWO 3 a zabnlo actenns in. rae. m. 2 D \' 4 dispectum D numerum W depntatum 0 5 cottidie X ac] ras. 1-a litt. tn D 8 diferre D 3 saltem 0 11 adque Dx 13 disper. D 14 tradedisti D1 19 peruertere OXx iacolis W* 22 pereclitantee D\'W pernitioea DW ..disper. D 25 solomonis W\' salamoniB X 27 exemplum Wl arundinem WO confrlngere (fringere tn ras. m. 2) D )

linum fumigans non extinguere atque illam a domino gratiam poscere, qua ipse quoque fiducialiter ualeas opere ac uirtute cantare: dominus dedit mihi linguam eruditam, ut sciam sustentare eum, qui lassus est uerbo.

nullus etenim sufferre inimici posset insidias seu carnales aestus naturali quodammodo igne flagrantes uel extinguere uel reprimere, nisi dei gratia uel iuuaret fragilitatem nostram uel protegeret ac muniret et idcirco salutaris huius dispensationis ratione finita, qua uel illum iuuenem perniciosis aestibus dominus liberare uel de inpugnationis uehementia et conpatiendi affectu te uoluit erudire, communibus eum precibus inploremus, quo flagellum istud, quod utilitatis gratia tibi dominus inferre dignatus est, iubeat amoueri (ipse enim dolere facit et rursum medetur: percutit et manus eius sanauerunt ipse humiliat et exaltat, ipse occidit et uiuificat, deducit ad inferum et reducit) et ignita diaboli iacula, quae me arbitro tibi permisit infligi, redundante spiritus sui rore restinguat.

quam temptationem licet eadem celeritate qua mfem dominus passus est ad unam sems orationem rursus abstulerit, euidenti tamen experimento docuit non modo non exprobrari patefacta cuiusque uitia, sed ne leuiter quidem laborantis dolorem debere contemni. et idcirco nequaquam uos unius senis siue paucorum uel inperitia uel leuitas ab illa salutari qua praediximus uia et traditione maiorum deterreat et excludat, quorum canitie ad deceptionem iuniorum callidissimus abutitur inimicus: sed absque ullo confusionis operimento omnia debent senioribus reuelari atque? ab eis uel [*](3 Esai. 50, 4 13 Iob 6, 18 (LXX) 15 I Reg. 2, 6-7 ) [*](1 adque D 2 quia O\' oirtute 0: ueritate DWXv cf. III, 6, 4 4 lapsns (p in ras. m. 2) Wc 5 inimici eras. in D poeait DlW* 6 repremere DIX 8 ae] ut O 10 de om. 0 inpugnationes Wl 12 stat 0 13 iobeat Dl dolore DxWl dolorem X 14 sanant D* 16 inferum Dl: infernom D\'WOXc inferos r 18 extingoat 0 quem Dl 19 inferre D 22 laborantee Dl contempni D et om. 0 24 qua WI: quam DW\'OXx 26 detterreat D1 caniti∗ẽ (a cras.) W 26 abntetnr D1 27 adque DI W )

remedia uulnerum uel exempla conuersationis ac uitae fiducialiter sumi. in quibus parem opem et similem experiemur effectum, si nihil penitus affectare nostro iudicio ac praesumpti- 1 one temptemus.

Denique in tantum placita deo haec sententia conprobatur, at etiam scripturis sanctis hanc eandem institutionem non otiose repperiamus insertam, ita ut puerum Samuhelem iudicio praelectum sao nollet per semet ipsum diuini conloquii disciplina dominus erudire, sed recurrere semel et iterum pateretur ad senem, eumque ad suum quem uocabat adloquium etiam illius qui offenderat deum, dummodo senioris, doctrina uellet institui, et quem sua uocatione dignissimum iudicarat, senioris mallet institutione formari, ut scilicet et illius qui ad diuinum ministerium uocabatur probaretur humilitas et iunioribus forma subiectionis huius proponeretur exemplo.

Paulum quoque per semet ipsum uocans et adloquens (Christus, cum posset ei perfectionis uiam reserare confestim, dirigere ad Annaniam mauult et ab eo iubet uiam ueritatis agnoscere dicens: surge et ingredere ciuitatem, etibi tibi dicetur quid te oporteat facere. mittit itaque et hnno ad seniorem eumque illius potius doctrina quam sua censet institui, ne scilicet, quod recte gestum fuisset in Paulo, posteris malum praesumptionis praeberet exemplum, dum unusquisque sibimet persuaderet simili modo se quoque debere dei solius magisterio atque doctrina potius quam seniorum institutione formari.

quam praesumptionem etiam ipse apostolns non solum litteris, sed etiam opere atque exemplo docet omnimodis detestandam, ob hoc solummodo se adserens Hierosolymam [*]( 10 cf. I Reg. 8 19 Act. 9, 6 ) [*]( 1 conuertionia W 2 summi 0 3 affectam 0 6 etiam in Dc eadem D\' 7 Bunnelem WX 8 nolit ex nollit W 10 quem D: quod WO qaem ad suum (m raa. m. 2) Xc 11 docrina nellit W 12 iudicaret D 18 mallit W 17 porait DlW 18 ad] nt 0 ananiam OX uult D magii uult Wl 20 itique ex aquae W 28 hierosolimam DX hieruBolimam W iheroeolimam 0 )

congcendisse, ut euangelium, quod comitante gratia spiritus sancti cum potestate signorum et prodigiorum gentibus praedicabat, cum suis coapostolis et antecessoribus priuata quodammodo ac domestica examinatione conferret, et contuli, inquiens, cum illis euangelium quod praedico inter gentes, ne forte in uacuum currerem aut cucurrissem.