Conlationes Patrum (Collationibus)

quem sine dubio nequaquam tam uebementi conflictu fuisset adgressus, quo te nunc usque est adpetere dedignatus, nisi futuro profectui eius inuidens inimicus illam uirtutem, quam animis eius inesse cernebat, anticipare ac praeuertere suis ignitis iaculis festinasset, procul dubio intellegens fortiorem, cui tanta uehementia confligere operae pretium iudicauit disce itaque tuis exemplis laborantibus conpati et periclitantes nequaquam perniciosa desperatione terrere nec durissimis sermonibus asperare, sed potius leni blandaque consolatione reficere, et secundum praeceptum sapientissimi Salomonis eruere eos qui ducuntur ad mortem et redimere eos qui interficiuntur ne parcas, nostrique saluatoris exemplo harundinem quassatam non conterere et [*](25 Pror. 24, 11 (LXX) 27 cf. Mt 12, 00 ) [*](1 retentis sui (om. seni) mi ras. D senis W\' archanis 0 nollamDl 2 petcuntanti W1 percanctanti X inquid DWO 3 a zabnlo actenns in. rae. m. 2 D \' 4 dispectum D numerum W depntatum 0 5 cottidie X ac] ras. 1-a litt. tn D 8 diferre D 3 saltem 0 11 adque Dx 13 disper. D 14 tradedisti D1 19 peruertere OXx iacolis W* 22 pereclitantee D\'W pernitioea DW ..disper. D 25 solomonis W\' salamoniB X 27 exemplum Wl arundinem WO confrlngere (fringere tn ras. m. 2) D )

nullus etenim sufferre inimici posset insidias seu carnales aestus naturali quodammodo igne flagrantes uel extinguere uel reprimere, nisi dei gratia uel iuuaret fragilitatem nostram uel protegeret ac muniret et idcirco salutaris huius dispensationis ratione finita, qua uel illum iuuenem perniciosis aestibus dominus liberare uel de inpugnationis uehementia et conpatiendi affectu te uoluit erudire, communibus eum precibus inploremus, quo flagellum istud, quod utilitatis gratia tibi dominus inferre dignatus est, iubeat amoueri (ipse enim dolere facit et rursum medetur: percutit et manus eius sanauerunt ipse humiliat et exaltat, ipse occidit et uiuificat, deducit ad inferum et reducit) et ignita diaboli iacula, quae me arbitro tibi permisit infligi, redundante spiritus sui rore restinguat.

quam temptationem licet eadem celeritate qua mfem dominus passus est ad unam sems orationem rursus abstulerit, euidenti tamen experimento docuit non modo non exprobrari patefacta cuiusque uitia, sed ne leuiter quidem laborantis dolorem debere contemni. et idcirco nequaquam uos unius senis siue paucorum uel inperitia uel leuitas ab illa salutari qua praediximus uia et traditione maiorum deterreat et excludat, quorum canitie ad deceptionem iuniorum callidissimus abutitur inimicus: sed absque ullo confusionis operimento omnia debent senioribus reuelari atque? ab eis uel [*](3 Esai. 50, 4 13 Iob 6, 18 (LXX) 15 I Reg. 2, 6-7 ) [*](1 adque D 2 quia O\' oirtute 0: ueritate DWXv cf. III, 6, 4 4 lapsns (p in ras. m. 2) Wc 5 inimici eras. in D poeait DlW* 6 repremere DIX 8 ae] ut O 10 de om. 0 inpugnationes Wl 12 stat 0 13 iobeat Dl dolore DxWl dolorem X 14 sanant D* 16 inferum Dl: infernom D\'WOXc inferos r 18 extingoat 0 quem Dl 19 inferre D 22 laborantee Dl contempni D et om. 0 24 qua WI: quam DW\'OXx 26 detterreat D1 caniti∗ẽ (a cras.) W 26 abntetnr D1 27 adque DI W )

Denique in tantum placita deo haec sententia conprobatur, at etiam scripturis sanctis hanc eandem institutionem non otiose repperiamus insertam, ita ut puerum Samuhelem iudicio praelectum sao nollet per semet ipsum diuini conloquii disciplina dominus erudire, sed recurrere semel et iterum pateretur ad senem, eumque ad suum quem uocabat adloquium etiam illius qui offenderat deum, dummodo senioris, doctrina uellet institui, et quem sua uocatione dignissimum iudicarat, senioris mallet institutione formari, ut scilicet et illius qui ad diuinum ministerium uocabatur probaretur humilitas et iunioribus forma subiectionis huius proponeretur exemplo.

Paulum quoque per semet ipsum uocans et adloquens (Christus, cum posset ei perfectionis uiam reserare confestim, dirigere ad Annaniam mauult et ab eo iubet uiam ueritatis agnoscere dicens: surge et ingredere ciuitatem, etibi tibi dicetur quid te oporteat facere. mittit itaque et hnno ad seniorem eumque illius potius doctrina quam sua censet institui, ne scilicet, quod recte gestum fuisset in Paulo, posteris malum praesumptionis praeberet exemplum, dum unusquisque sibimet persuaderet simili modo se quoque debere dei solius magisterio atque doctrina potius quam seniorum institutione formari.

quam praesumptionem etiam ipse apostolns non solum litteris, sed etiam opere atque exemplo docet omnimodis detestandam, ob hoc solummodo se adserens Hierosolymam [*]( 10 cf. I Reg. 8 19 Act. 9, 6 ) [*]( 1 conuertionia W 2 summi 0 3 affectam 0 6 etiam in Dc eadem D\' 7 Bunnelem WX 8 nolit ex nollit W 10 quem D: quod WO qaem ad suum (m raa. m. 2) Xc 11 docrina nellit W 12 iudicaret D 18 mallit W 17 porait DlW 18 ad] nt 0 ananiam OX uult D magii uult Wl 20 itique ex aquae W 28 hierosolimam DX hieruBolimam W iheroeolimam 0 )

quis ergo tam praesumptor et caecus sit, quise audeat suo iudicio discretionique conmittere, cum uas electionis indiguisse se coapostolorum suorum conlatione testetur? unde manifestissime conprobatur nulli a domino uiam perfectionis ostendi, qui habens unde ualeat erudiri doctrinam seniorum uel instituta contempserit, parui pendens illud eloquium quod oportet diligentissime custodiri: interroga patrem tuum, et adnuntiabit tibi: seniores tuos, et dicent tibi.

Omni igitur conatu debet discretionis bonum uirtute humilitatis adquiri, quae nos inlaesos ab utraque potest nimietate seruare. uetus namque sententia est: ἀxρότητδς ἰσότητδς, id est nimietates aequales sunt. ad unum enim finem nimietas ieiunii ac uoracitas peruenit, eodemque dispendio uigiliarum inmoderata continuatio monachum quo somni grauissimi torpor inuoluit. nam per excessum continentiae debilitatum quemque ad illum statum reuocari necesse est, in quo neglegens quisque per incuriam detinetur, ita ut frequenter quos per gastrimargiam decipi non potuisse conspeximus, per inmoderationem ieiuniorum uiderimus fuisse deiectos atque ad eandem quam uicerant passionem infirmitatis occasione conlapsos.

uigiliae quoque et pernoctationes inrationabiles deiecerunt quos somnus superare non potuit. quapropter secundum apostolum per arma [*]( 4 GhIL 2, 2 13 Deot. 82, 7 17 ? 28 II Cor. 6, 7 ) [*]( 1 ascendisse (a in ras. m. 2) D 4 ac] a W15 cum illis inquiens D 10 nullo Dr 18 diligenteesime D1 custodire D1X1 14 maioree (ma in ras. m. 2) D et Vulg. 17 est sententia D 0 akpo. (T eras.) N-TAICIOTNTAICD akpoTHtaiTITOTTITAIT W AUOTK- TAIC ICOTHTUO X (corruptissime 0) 20 monaeum 0 21 debelitatam D quemque... statum om. 0 22 neclegens 0 23 detenetur W 26 adque Dl qua D niderant W\' )

Etenim memini me frequenter ita adpetitum cibi penitus respuisse, ut duobus diebus ac tribus refectione dilata ne memoria quidem ullius edulii meam interpellauerit mentem, et rnrsam ab oculis meis ita somnum diaboli inpugnatione subtractum.. at plures noctes ac dies paululum quid somni meis oculis a domino precarer infundi, grauiusque me periclitatum somni cibique fastidio quam soporis et eaatrimargiae conlactatione persensi.