Conlationes Patrum (Collationibus)

harum igitur trium professionum ut diximus fundatores primum debetis agnoscere. nam profecto ex hoc ipso uel odium professionis illius nasci poterit quae uitanda est uel eius desiderium quae sequenda, quia necesse est unamquamque uiam ad illum finem suum pertrahere sectatorem, ad quem auctor ipsius inuentorque peruenit.

Itaque coenobiotarum disciplina a tempore praedicationis apostolicae sumpsit exordium. nam talis extitit in Hierosolymis omnis illa credentium multitudo, quae in Actibus apostolorum ita describitur: multitudinis autem credentium erat cor et anima una, nec quisquam eorum quae possidebat aliquid suum esse dicebat, sed erant illis omnia communia. possessiones et substantias uendebant, et diuidebant ea omnibus prout cuique opus erat. et iterum: neque enim [*]( 22 Act. 4, 82 25 1. c. 2, 45 27 1. c. 4, 34-35 ) [*]( 1 desiderat F efficatios FR 2 quam 0 4 segyptam F1 obtima OR 6 idque B omnis modis F1O 6 coenobitarum OR2 coenobiorum K 9 anachorit. F 10 eligere K1 18 disseramus KI 16 sequenda est F 18 pemenerit OR c 19 non distinguit K coenobitarum B (non 0) 20 ezstitit K 21 hierusolymis F geraBolimis B hierosolimis K ihrflm 0 22 discribitur OBK 23 cor unum Rν _24 possidebant 0 possedebat RK1 aliquit Bl dicebant FO - 27 prout ORK: etiam ut F )

talis, inquam, erat tunc omnis ecclesia, quales nunc perpaucos in coenobiis inuenire difficile est. sed cum apostolorum excessu tepescere coepisset credentium multitudo, ea uel maxime quae ad fidem Christi de alienigenis ac diuersis gentibus confluebat, a quibus apostoli pro ipsis fidei rudimentis et inueterata. gentilitatis consuetudine nihil amplius expetebant nisi ut ab inmolaticiis idolorum et fornicatione et suffocatis et sanguine temperarent, atque ista libertas quae gentibus propter infirmitatem primae credulitatis indulta est etiam illius ecclesiae perfectionem quae Hierosolymis consistebat paulatim contaminare coepisset, et crescente cotidie uel indigenarum numero uel aduenarum primae illius fidei refrigesceret feruor, non solum hi qui ad fidem Christi confluxerant, uerum etiam illi qui erant ecclesiae principes ab illa districtione laxati sunt.

nonnulli enim, existimantes id quod uidebant gentibus pro infirmitate concessum sibi etiam licitum, nihil se detrimenti perpeti crediderunt, si cum substantiis ac facultatibus suis fidem Christi confessionemque sequerentur. hi autem quibus adhuc apostolicus inerat feruor, memores illius pristinae perfectionis, discedentes a ciuitatibus suis illorumque consortio, qui sibi uel ecclesiae dei remissioris uitae neglegentiam licitam esse credebant, in locis suburbanis ac secretioribus conmanere et ea, quae ab apostolis per uniuersum corpus ecclesiae [*]( 11 1. c. 15, 29 ) [*]( 1 quodquod FO quodquot R1 enim] autem F 3 quaeuendebant om. F 4 diuidebantur FOR1K1 autem om. B 7 cum post apost. ezcessum OBKv 8 ea] et KI 9 alieniginis Kl 12 suffocaticiis R 13 adque FR 15 hierusolymis F in gerusolimis B iherosolimio 0 16 quotidie 0 indiginarum K1 18 hii FOBK 23 hii FORK 26 remissionis F1 remissiores K1 negligentiam FKl )

qui paulatim tempore procedente segregati a credentium turbis ab eo, quod a coniugiis abstinerent et a parentum se consortio mundique istius conuersatione secernerent, monachi siue μονἀςοντες a singularis ac solitariae uitae districtione nominati sunt. unde consequens fuit ut ex communione consortii coenobiotae cellaeque ac diuersoria eorum coenobia uocarentur. istud ergo solummodo fuit antiquissimum monachorum genus, quod non solum tempore, sed etiam gratia primum est quodque per annos plurimos inuiolabile usque ad abbatis Pauli uel Antoni durauit aetatem: cuius etiam nunc adhuc in districtis coenobiis cernimus residere uestigia.

De hoc perfectorum numero et ut ita dixerim fecundissima radice sanctorum etiam anachoretarum post haec flores fructusque prolati sunt. cuius professionis principes hos quos paulo ante commemorauimus, sanctum scilicet Paulum uel Antonium, nouimus extitisse: qui non ut quidam pusillanimitatis causa nec inpatientiae morbo, sed desiderio sublimioris profectus contemplationisque diuinae solitudinis secreta sectati sunt, licet eorum prior necessitatis obtentu, dum tempore persecutionis adfinium suorum deuitat insidias, heremum penetrasse dicatur.

ita ergo processit ex illa qua diximus disciplina aliud perfectionis genus, cuius sectatores anachoretae id est secessores merito nuncupantur, eo quod nequaquam [*]( 2 adque FRl 5 ab] ad F a (post quod) om. R apparentum F1 6 ipsius F monachi FOK: alnaxi∗ R 7 eeu F monaziantas F abnazontaic R monozontes K a om. OKv 9 quinobioti F cenobioti 0 Koinobiaτai R koinobia R 10 uocabantur F tolum OKv 11 solum] modo OKv 12 inuiolabile FRr: solum OK solum inuiolabile c ad om. OK 13 antoni ORantonii FR2K aetate F 14 sedere F resedere Kx . 15 V K 16 anachorit. F 18 memorauimns 0 Kv 19 extetisse F1OR1 exstitisse K pusillianim. K\' 23 herimum Rl eremum 0 24 quam Rv 25 anachoritae FOR )

de quibus etiam figuraliter dominus ad Iob: quis autem est qui dimisit onagrum liberum, et uincula eius resoluit? posui habitaculum eius desertum, et tabernacula eius salsuginem: inridens multitudinem ciuitatis, et querellam exactoris non audiens, considerabit montes pascuae suae, et post omne uiride quaerit. in Psalmis quoque: dicant nunc qui redempti sunt a domino, quos redemit de manu inimici, et post pauca: errauerunt in solitudine in inaquoso: uiam ciuitatis habitaculi non inuenerunt, esurientes, et sitientes: anima eorum in ipsis defecit et clamauerunt ad dominum cum tribularentur: et de necessitatibus eorum liberauit eos.

qaos etiam Hieremias ita describit: beatus qui tulit iugum ab adulescentia sua, sedebit solitarius et tacebit, [*]( 6 Hebr. 11, 37—38 11 lob 39, 5-8 (LXX) 17 Pe. 106, 2 19 1. c. 4-6 24 Thren. 3, 27-28 ) [*]( 8 herimi B1 5 herimo Bl eliae 0 elissei 0 helisei BK 6 adque B commemorat K2 c cireuienmt OK Vulg. 7 etin OKi et FB angastAti FK 10 in om. FR 11 iob FOK: iob ait B 12 posnit FOc 18 tabernaculum F 15 quexelam F\' considerabit (ϰατασϰέψεται) 0: considerauit FB Kv 16 quaerit; (ςητει̃) FOK: quaeret (ςητἠσει) JB 17 nunc om. B 19 etin inaquoso B 23 etiam om. F 24 iheremiae 0 hierimias B\' discribit Bl 25 aduliscentia FK. adoliacentia BK* )

Cumque his duabus professionibus monachorum religio Christiana gauderet, coepisset autem in deterius paulatim hic quoque ordo reccidere, emersit post haec illud deterrimum et infidele monachorum genus uel potius noxia illa plantatio rediuiua concreuit, quae per Annaniam et Sapphiram in exordio ecclesiae pullulans apostoli Petri seueritate succisa est: quae inter monachos tamdiu detestabilis execrandaque iudicata est nec a quoquam ulterius usurpata, quamdiu illius tam districtae formido sententiae memoriae fidelium inserta durauit, qua beatus apostolus praedictos noui facinoris principes non paenitentia, non ulla passus est satisfactione curari, sed perniciosissimum germen celeri morte succidit.

illo igitur exemplo, quod in Annaniam et oapphiram apostolica districtione punitum est, a nonnullorum contemplatione paulatim longa incuria et temporis oblitteratione subtracto emersit istud Sarabaitarum genus, qui ab eo, quod semet ipsos a coenobiorum congregationibus sequestrarent ac singillatim suas curarent necessitates, Aegyptiae linguae proprietate Sarabaitae nuncupati sunt, de illorum quos praediximus numero procedentes, qui euangelicam perfectionem simulare potius quam in ueritate adripere maluerunt, aemulatione scilicet eorum uel laudibus prouocati, qui uniuersis diuitiis mundi perfectam Christi praeferunt nuditatem.

hi igitur dum inbecillo animo rem [*]( 2 Ps. 101, 7-8 10 cf. Act. 5 ) [*](1 possis suspicari effectu: at cf. III, 7,6 opere ac mente proclamat 2 concinnunt K1 pelicano R* 5 VI K Qumque 0 relegio R1К1 6 cristiana F 7 reccidere F1: recidere F*K recedere B decidere O 9 ediuiua F ananiã. OK saffyram F Baffiram OB 11 exeecrandaque RK 12 asurpata F 14 praedictus К1 15 non nulla F1O nec ulla R 17 quo Hartel ananiam OK saffyram F saffiram OB destrictione B\' (cum hoc uocabulo ineipit B) 26 quia 0 27 inditatem F hii B\'FO RK inbecilli B\' inuecillo F imbicillo K1 ) [*]( XUI. Cass. 2. ) [*]( 33 )

quod illi soli absque ulla infideli dubitatione consummant, qui cunctis mundi huius facultatibus absoluti ita se coenobiorum praepositis subdiderunt, at ne sui quidem ipsius fateantur esse se dominos. illi autem qui districtionem at diximus coenobii declinantes bini uel terni in cellulis commorantur, non contenti abbatis cura atque imperio gubernari, sed hoc praecipue procurantes, ut absoluti a seniorum iugo exercendi uoluntates suas ac procedendi uel quo placuerit euagandi agendiue quod libitum fuerit habeant libertatem, etiam amplius in operibus diurnis quam hi qui in coenobiis degunt diebus ac noctibus consamuntur, sed non ea fide eodemque proposito.

hoc enim isti faciunt non ut fructum sai operis subiciant dispensatoris arbitrio, sed ut adquirant pecunias quas recondant. inter quos quantum. intersit aduertite. illi nihil de crastino cogitantes [*]( 12 cf. Mt 6, 25 ) [*]( , 3 ulla om. F 5 subiciuntur Ke (non 0) initftiti B1 9 hisdem ORK , 10 cellas B 11 ia ei* iure ΟΚν 12 subcumb. , QK: suscumb. F* succumb. rell. 13 cottid. B 14 ocoapantar F 16 propositis Bf . 17 saddiderant B ipsorum K* 18 deetriet Bx 20 adque R 22 agendi uel F1R . 24 hii FO RK 28 intersit...... . 8 catholicae fldei desunt m 0, dimidio folio 166 reeito de crastino nihil K )

illi ob hoe certatim statutum transcendere canonem diurnis operibus elaborant, ut, quidquid monasterii sanctis usibus redundarit, uel carceribus uel xenodochio uel nosocomio uel indigentibus pro abbatis dispensetur arbitrio, isti ut, quidquid cotidianae superfuerit gulae, aut profusoriae proficiat uoluntati aut certe filargyriae uitio recondatur. postremo ut concedamus ab istis quoque haec quae non optimo proposito congeruntur melius quam diximus posse distribui, nec sic quidem ad meritum uirtutis illius ac perfectionis adspirant.

illi etenim tantos monasterio rens conferentes eisque1 cotidie renuntiantes in tanta. subiectionis humilitate perdurant, ut quemadmodum sui, ita etiam eorum quae proprio sudore conquirunt potestate priuentur, abrenuntiationis primae feruorem, dum : cotidie semet ipsos laboris sui fructibus nudant, iugiter innouantes: isti autem in eo ipso quod aliquid pauperibus largiuntur elati in praeceps cotidie coniabuntur. illos patientia atque districtio, qua sic deuote in hac quam semel adripueruat professione perdurant, [*]( 1 deo sudoris sui RΚν 4 cottid B adque B 5 nollet K1 6 XTHMOCYNMN F corruptius R 7 ad perpposs. pauper.. tatem BFR: paupertatemque possideant Κν (sed nique add. K2) 8 afluentiam F : affl. rell. 9 transcredere K 10 quicquid R redundaret FK1 11 xenodocio K1 ■ noseconrio BF nosochomio K uel. om. F 12 quicquid R cottid. BK 13 guilae B1F1 profusoriae B: profusori F profusiori RΚν • 14 filargyriae F: filargiriae BR philargeriae K 15 obtimo BB 16 ne RK 18 cottidie DK 19 quemammodum B its om. K - FK \' cottidie BF 24 cottidie BK adque R destrictio B1 sic BFB: tam Κν 25 quam semel RK: q.a diximus B1Fqbi nt diximas B* ) [*]( 88* )

haec igitur duo genera monachoram in hac quidem prouincia aequali propemodum inter se numerositate contendunt. ceterum per alias prouincias, quas me necessitas catholicae fidei conpulit peragrare, istud tertium Sarabaitaram genus abundare ac prope solum esse cognouimus. temporibus siquidem Luci, qui Arrianae perfidiae episcopus fuit, sub Valentis imperio, dum diaconiam nostris fratribus deferimus, his uidelicet qui de Aegypto ac Thebaida fuerant ob catholicae fidei perseuerantiam metallis Ponti atque Armeniae relegati, licet coenobiorum disciplinam in quibusdam cinitatibus rarissimam uiderimus, anachoretarum tamen ne ipsum quidem apud illos nomen auditum fuisse conperimus.

Sane est etiam aliud quartum genus, quod nuper cernimus emersisse in his qui anachoretarum sibi specie atque imagine blandiuntur quique in primordiis suis feruore quodam breui coenobii perfectionem uidentur expetere, sed continuo tepefacti, dum pristinos mores ac uitia resecare contemnunt nec iugum humilitatis ac patientiae diutius sustinere contenti sunt subdique seniorum imperio dedignantur, separatas expetunt cellas ac solitarie sedere desiderant, ut ita. scilicet a nemine lacessiti patientes, mansueti uel humiles possint ab hominibus aestimari: quae institutio, immo tepor eos quos semel infecerit ad perfectionem numquam permittit accedere.

hoc enim modo non solum non absciduntur, uerum etiam in deterius eorum uitia [*]( 1 ut] ant F1 2 cottid. BFK tepor BF: tepor oibos RKv 4 pronintia BK inter BK: in BF 5 caeteram B F prouintiag B regiones BKv 6 catolicae F istat R1 7 habandare B 8 luci K1; luoii re0. 9 eum Xc (non 0) 10 deforimus scripei: defferemus B\' deferemus FO defferremus BIB deferrimus Kl deferremus K2vtebaida BlF tabaida 0 thebaide K\'v 11 adque B 12 armixiiae R1 relegati Bl: religati BxFB ligati ex legati K 18 uideremut B1R2 anachorit B FB, item infra 16 adque B 18 breui OBK: uerbi BF 19 contempnunt K\' 22 cellulas FO solitariae B1F1K1 solitarii ORК2v 24 inmo F quo B1 26 permittet B 26 non ( post solum)] nun. F abscidentur ORKv )