Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

non ergo ruinam illius supra dicti fratris, qui in illa heremo tam lugubri lapsus est casu, neque illam horribilem maculam, quam tamen ille ingentibus paenitentiae lacrimis post deleuit, sed beati potius Pafnutii nobis proponamus exempla, nec subuersione illius destruamur cuius antiquum inuidiae uitium etiam anzit in peius adfectata religio, sed huius humilitatem tota uirtute sectemur, quam non illi quies heremi subito genuit, sed inter homines adquisitam consummauit atque excoluit solitudo.

sciendum sane est innidiae morbum difficiiins ad medellam quam cetera uitia peruenire. nam eum quem semel ueneni sui peste corruperit paene dixerim carere remedio.. ipsa namque est lues de qua figuraliter dicitur per prophetam: [*]( 6 cL lob 1, 6. Mt. 10, 4. Act 6, 5. Apoc. 2, 15 . ) [*]( 2 adque B exsecr. § 3 qui BF 4 adque OB conteremur F1 6 aatan βν archangelos 0 nicalaum V 7 hereeeos codd. diacones 0 8 ordine Fx 10 nicalaum F 11 ellectas Fl nihilhomius B1 13 tamquaa F id temporis BFOBn in tempore § in tempore illo e 17 dileait B\' dilnit βc 20 relegio R1K1 hnmilitate FO 21 illi] nulli p* 22 adquieita F adque B 23 solitudo: post hoc uocabvlum in Οβυ cap. XVII incipit. cf. quae in fine capitulorum adnotaui 24 medehun B2R2β2 (passim) 25 diximas B 26 lais P*\' )

529
ecce ego mittam uobis serpentes regulos, quibus non est incantatio: et mordebunt uos. recte igitur a propheta mortiferis basilisci uenenis morsus inuidiae conparantur, qua primus ille omnium uenenorum auctor et princeps et periit et peremit. nam ante suus quam eius cui inuiderat interemptor priusquam in hominem mortis uirus effunderet, ipse se perdidit: inuidia enim diaboli mors introiuit in orbem terrarum: imitantur ergo illum qui sunt ex parte eius.

sicut enim ille qui primus eiusdem mali peste corruptus est nec medellam paenitentiae nec fomentum ullius curationis admisit, ita et hi qui isdem se percutiendos morsibus tradiderunt omnem opem sancti incantatoris excludunt, quia cum utique non culpa eorum quibus liuent, sed prosperitate crucientur, erubescentes ipsam prodere ueritatem extrinsecus sibi quasdam superfluas et ineptas causas offensionis inquirunt: quarum, quia omnimodis falsae sunt, uana curatio est, cum illud mortiferum uirus quod nolunt prodere lateat in medullis.

de quibus sapientissimus ille conpetenter expressit: si momorderit serpens non in sibilo, non est abundantia incantatori. isti enim sunt taciti morsus quibus solis sapientium medicina non subuenit. nam usque adeo incurabilis est ista pernicies, ut blandimentis exasperetur, infletur obsequiis, muneribus inritetur, quia, ut idem Salomon ait, nihil sustinet zelus. quanto enim amplius alius aut humilitatis subiectione aut patientiae uirtute aut munificentiae [*]( 1 Hierem. 8, 17 7 Sap. 2, 24-25 19 Eccles. 10, 11 (LXX) 24 Prov. 27, 4 (LXX) ) [*]( 3 mortiferi BFO inaidia F 6 interemtor BO 7 perdit F diabuli Bl 8 ergo BFO cod. Amiat. : autem Rpv et Vulgata eum Rβ 9 eius] illiue 0 10 fomitem BFOB 11 illius B2FO hii FΟβ1 hisdem BZl 12 tradiderint F\' 18 libent BF1O 1-6 quorum (3 17 quum illum 0 quod] qui K nolunt Z2ν : non uult FORKZ1 non uolunt B corr. 18 alibi sap. ille 0* alibi ille sapientiBsimus (solomon add. R) RfJ 20 habund. BF sunt om. B\'F taciti eunt B\' 22 pernecies BlZ* ) [*]( XIII. Cass. 2. ) [*]( 34 )

530
lande profeoerit, tanto ille maioribus inuidiae stimulis incitatur, quia non nisi ruinam aut mortem eius eni inuidet concupiscit.

denique illorum undecim patriarcharum zelus in tantum nulla innoxii fratris subiectione potuit deleniri, ut de his scriptura commemoret: inuidebant autem ei fratres sai, eo quod diligeret eum pater suus, et non poterant ei loqui quicquam pacificum, donec zelus eorum, qui nulla germani obsequentis atque subiecti sustinuit blandimenta, mortem eius cupiens uix posset uenditionis fraternae crimine satiari. cunctis ergo uitiis perniciosiorem atque ad purgandum difficiliorem esse constat inuidiam, quae ipsis remediis quibus reliqua extinguntur accenditur. nam uerbi gratia qui damnum sibi inlatum dolet, largitatis conpensatione curatur: qui de inlata indignatur iniuria, humili satisfactione placatur.

quid illo facias, qui hoc ipso magis quod te humiliorem ac benigniorem sentit offenditur, quem non ad iracundiam cupiditas, quae praemio delenitur, non iniuriae laesio ant amor ultionis accendit, quae officiorum uincitur blandimentis, sed successus tantum alienae felicitatis inritat ? quis autem est qui se, ut satisfaciat inuidenti, a bonis conrnere ant a prosperis alienari aut a calamitate aliqua optet inuolui? quapropter ne totum, quidquid in nobis uiuidum est et quasi uitali uegetatione sancti spiritus animatum, uno tanti huius mali morsu basiliscus interimat, diuinum cui inpossibile nihil est iugiter inploremus auxilium.