Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

IOSEPH : Sanum quidem est atque perfectum nostraeque professioni omnino conueniens, ut ea quae sub aliqua sponsione decernimus efficaciter inpleamus. ob quam rem nihil oportet abrupte monachum definire, ne aut id quod incaute promisit inplere cogatur aut consideratione honestioris intuitus reuocatus sponsionis suae praeuaricator exsistat.

sed quia nunc propositum nobis est non tam de sanitatis statu quam de infirmitatis curatione tractare, non quid primore loco a uobis fuerit actitandam, sed quemadmodum de scopulo huius perniciosi naufragii possitis euadere salubri est consilio requirendum. quando ergo nullum nos coartat uinculum nec condicio ulla constringit, de conparatione secundarum rerum optione proposita id quod maioris est conmodi praelegatur: quando uero aliqua dispendiorum obsistit aduersitas, in conparatione damnorum illud est adpetendum quod leuioribus\' subiacet detrimentis.

proinde quantum uestra patefecit adsertio, cum ad id uos loci sponsio inconsulta perduxerit, ut ex utroque nobis grauis inconmodi subeunda iactura sit, in eam partem inclinandum est electionis arbitrium, quae uel tolerabiliora dispendia inferat uel satisfactionis remedio facilius expietur. si ergo maiora spiritui uestro lucra ex hac conmoratione creditis conferenda quam illa sunt quae nobis de conuersatione illius coenobii nascebantur, neque sine iactura ingentium [*]( 1 deetrictione ∑Π1O descriptione T 4 snfferre H 6 cott. T instotione 77 13 praeuacaritor Π1 existat ΠΥΟ post existat in T est: VIIII 15 priore Tv 16 scopolo Π1 17 perDit. 71 19 conditio IIT 21 in om. T 22 apetendum II 27 satisfactiones Π1 29 credetis 77\' 30 indigentium X. )

470
conmodoram potest condicio uestrae sponsionis impleri, satius est hoc uos mendacii uel non inpletae promissionis subire dispendium, quod semel praeteritum nec ipsum ultra iam repeti nec alia per semet poterit generare peccata, quam in illud incidere per quod tepidioris uitae ut dicitis status cotidiano noe atque interminabili adficiat detrimento.

ueniabiliter enim, immo uero etiam laudabiliter definitio incauta mutabitur, si ad salubriorem transeat partem, nec constantiae praeuaricatio, sed temeritatis emendatio esse credenda est, quotiens sponsio uitiosa corrigitur. quae omnia scripturarum quoque possunt testimoniis apertissime conprobari, quam multis etiam letaliter cesserit statuta conplesse et e contrario quam multis eadem refugisse conmodum fuerit ac salubre.

Quod utrumque liquidissime sancti apostoli Petri et Herodis exempla testantur. ille enim quia discessit a definitione sententiae quam uelut sacramento firmauerat dicens: non mihi lauabis pedes in aeternum, inmortale Christi consortium promeretur, abscidendus procul dubio ab huius beatitudinis gratia, si in sermonis sui obstinatione mansisset. hic uero fidem inconsulti retinens sacramenti cruentissimus praecursoris domini extitit interemptor uanoque timore periurii damnationi semet ipsum atque suppliciis perpetuae mortis inmersit. in omnibus ergo rebus considerandus est finis et secundum eum propositi nostri dirigendus est cursus : quem si superueniente salubriore consilio ad deteriorem partemuergere uiderimus, rectius est incongrua constitutione submota ad meliorem transire sententiam quam statutis! pertinaciter inhaerendo peccatis grauioribus obligari. [*]( 16 loh. 13, 8 ) [*]( 1 conditio TIT 4 in om. TO 5 incedere Υ1 cott. T 6 detrimentam Π1 7 enim om. T aerum (?) 2 8 pertransest Π 9 qaoties T* 14 non distinguit T et herodis et 2 et erodis hac iade traditoris O, de quo cf. Prolegomena 18 promereretnr T* ad 77\' 20 inconsalte Π1 21 domini om. T entitit Π interemtor 20 )

471

GERMANVS: Quantum spectat ad desiderium nostrum, \' quod a nobis pro spiritalis conmodi utilitate susceptum est, optaremus aedificari uestri iugitate consortii. si enim ad coenobium nostrum fuerimus reuersi, non solum nos ab hoc tam sublimi proposito relapsuros, sed etiam pro mediocritate conuersationis illius multis certum est dispendiis quatiendos. uerum illud nos euangelicum mandatum uehementer absterret: sit sermo uester est est, non non: quod autem his abundan tius est, a malo est. credimus enim tanti transgressionem praecepti nulla conpensari posse iustitia, nec in extremis recte cedere quod malo initio semel fuerit inchoatum.