Conlationes Patrum (Collationibus)

Cassian, John

John Cassian. Johannis Cassiani Opera, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 13). Petschenig, Michael, editor. Vienna: Gerold, 1886.

inde est quod etiam Corinthiis scribens hortatur et conmonet, ne indignos se gratia dei infructuosis operibus exhiberent, dicens: adiuuautes autem et obsecramus neinuacuum gratiam dei recipiatis. quam sine dubio quia in uacuum receperat Simon, non profuit ei perceptio gratiae salutaris. non enim praeceptis beati Petri maluit oboedire dicentis: paenitentiam age ab hac nequitia tua, et ora deum si forte remittatur tibi haec cogitatio cordis tui: in felle enim ama.ritudinis et obligatione iniquitatis uideo te esse.

praeuenit ergo hominis uoluntatem, quia dicitur: deus meus misericordia eius praeueniet me, et rursum deum remorantem atque utiliter quodammodo subsistentem, ut nostrum experiatur arbitrium, uoluntas praeuenit nostra, cum dicitur: et mane oratio mea [*]( 5 Phil. 2, 12 8 1. c. 13 10 I Tim. 4, 14 11 II Tim. 1, 6 14 II Cor. 6, 1 18 Act. 8, 22-23 23 Pe. 58, 11 26 Pa. 87, 14 ) [*]( 1 ac ex et 2 3 liberum Bemper ΠΟϕ Pr.: semper liberum I lib. arbitr. semper T 6 neclegi 2 7 ne] nec 0 10 inquid ΠΟ neclegere 2 11 ammoneo 0 12 etiam quod 2 13 corrinthios n 14 gratiae TO adiurantes T 15 et om. O 16 reciperat II\' 17 praefuit Σ1 18 dicentes Π1 19 nequitia] neglegentia Π 20 cordis tui om. 2 21 obleg. 7T 22 uoluntae Π1 quia qui dicit T uoluntatem misericordia domini de qua dicitur v 24 rursus IITOv )

382
praeueniet te, et iterum: praeueni in maturitate, et clamatti, et: praeuenerunt oculi mei ad diluculum.

aduocat etiam nos et inuitat, eum dicit: tota die expandi manus meas ad populum non credentem mihi et contradicentem, et innitatur a nobis, cum dicimus ei: tota die expandi manus meas ad te. expectat nos, cum dicitur per prophetam: propterea expectat dominus ut misereatur uestri, et expectatur a nobis, cum dicimus: expectans expectaui dominum, et respexit me, et: expectaui salutare tuum domine. confortat nos, cum dieit: et ego erudiui, et confortaui bracchia eorum: et in me cogitauerunt malitiam, et ut nosmet ipsos confortemus hortatur, cum dicit: confortate manus dissoltitas, et genua debilia roborate.

clamat lesus: si quis sitit, ueniat ad me et bibat, clamat etiam adu eum propheta: laboraui clamans, raucae factae sunt fauces meae: defecerunt oculi mei, dum spero in deum meum. quaerit nos dominus dicens: quaesiui, et non erat uir: uocaui, et non erat qui responderet, quaeritur et ipse a sponsa flebiliter conquerente: in cubili meo in noctibus quaesiui quem dilexit anima mea: quaesiui eum et non inueni eum, uocaui eum et non respondit mihi.

Et ita semper gratia dei nostro in bonam partem cooperatur arbitrio atque in omnibus illud adiuuat, protegit [*]( 1 Ps. 118, 147 2 L c. 148 3 Rom. 10, 21 6 PI. 87, 10 7 Esai. 30, 18 9 Pa. 39, 2 10 Ps. 118, 166 11 Os. 7, 15 18 Esai. 35, 8 14 loh. 7, 87 16 Pa. 68, 4 18 Cant. 5, 6 20 Cant. 3, 1 (LXX) ) [*]( 1 maturitatem Π1Υ2 2 ad] ad te ΠΥΟν delncnlum Π1 dilucolo Π2ν (πϱὸς ὄϱϑϱον LXX: πϱοσ ore οϱϑϱουν S1 teste Tischendorfio: quam lectionis uarietatem expressam habes XXI, 26, 3) 6 die in E s. I. m. 2 exspectat T et sic deinceps 7 prof. Π 10 exspectaui ΠΥ ealutarem Π1O confortat] et confortat Σ (?)c 11 brachia TIT bracia 0 12 ut et Σ 16 prof. Π 18 dominus om. Σ 20 ab O cubile W 24 non distinguit T XIIII 0 25 proteget T )

383
ac defendit, ut nonnumquam etiam ab eo quosdam conatus bonae uoluntatis uel exigat uel expectet, ne penitus dormienti aut inerti otio dissoluto sua dona conferre uideatur, occasiones quodammodo quaerens quibus humanae segnitiae torpore discusso non inrationabilis munificentiae suae largitas uideatur, dam eam sub colore cuiusdam desiderii ac laboris inpertit: et nihilominus gratia dei gratuita perseuerat, dum exiguis quibusdam paruisque conatibus tantam inmortalitatis gloriam, tanta perennis beatitudinis dona inaestimabili tribuit largitate.

nec enim quia illius in cruce latronis praecesserat fides, idcirco pronuntiandum est non ei beatam conmorationem paradisi gratuito esse promissam, aut paenitentiam Dauid regis illam unius uerbi qua dixit: peccaui domino, duo tam grauia eius crimina et non potius clementiam dei abstulisse credendum est, ut per Nathan prophetam mereretur audire: et dominus transtulit iniquitatem tuam: non morieris. quod igitur homicidium adulterio addidit, liberi utique fuit arbitrii: quod autem arguitur per prophetam, diuinae dignationis est gratia.

rursum quod peocatum suum hnmiliatus agnoscit, suum est: quod uero sub breuissimo temporis puncto indulgentiam tantorum criminum promeretur, domini miserentis est donum. et quid de hac tam breui confessione et inconparabili diuinae retributionis inmensitate dicamus, cum beatus apostolus ad illam magnitudinem futurae remunerationis aspiciens quid de illis tam innumeris persecutionibus suis pronuntiauerit, considerare perfacile sit? nam momentaneum hoc, inquit, et leue tribulationis nostrae supra modum ultra conparationem. aeternum pondus gloriae operatur in nobis. de quo et alibi [*]( 10 cf. Lue. 23, 40 13 n Reg. 12, 18 16 1. c. 26 II Cor. 4, 17 ) [*]( letO defendet T ab eo om. T conatis Π1 2 ezspectat ΠΥ1 6 inrationabiles TP 6 ei... desideria ac labores T 7 et] ut II 9 ineztim. 0 11 com∗∗morationem II ( fuit me) paradyri ST 14 abstnllisse II 15 natham Υ1O prof. Π 16 et om. Σ1Υ transtullit Π1 18 prof. Π 22 miserantis TO 27 inquid 0 )

384
constanter enuntiat dicens: quia non sunt condignae passiones huius temporis ad futuram gloriam quae reuelabitur in nobis.

quaatumlibet ergo enisa fuerit humana fragilitas, futurae retributionis par esse non poterit nec ita laboribus suis diuinam inminuet gratiam, ut non semper gratuita perseueret. et idcirco praedictus magister gentium, licet gratia dei apostolatus gradum sortitum se fuisse testetur dicens: gratia autem dei sum quod sum, tamen se quoque diuinae gratiae respondisse pronuntiat dicens: et gratia eius in me uacua non fuit, sed abundantius illis omnibus laboraui: non autem ego, sed gratia dei mecum.

nam oum dicit laborani, conatum proprii signat arbitrii: cam dicit non autem ego, sed gratia dei, uirtutem diuinae protectionis ostendit: cum dicit mecum, non otioso neque securo, sed laboranti ac desudanti eam cooperatam fuisse declarat.