Conlationes Patrum (Collationibus)

duo namque superiora proprie hominum sunt eorum qui ad profectum tendentes necdum affectum concepere uirtutum, tertium specialiter dei est et eorum qui in sese imaginem dei ac similitudinem receperunt. ille namque solus ea quae bona sunt nullo metu, nulla remunerationis gratia prouocante, sed solo bonitatis operatur affectu. omnia enim, ut ait Salomon, operatus est dominus propter semet ipsum. suae namque bonitatis obtentu omnem bonorum copiam dignis indignisque largitur, quia nec fatigari iniuriis potest nec iniquitatibus hominum passibiliter permoueri, semper scilicet manens perfecta bonitas inmutabilisque natura.

Si quis igitur ad perfectionem tendit, de illo primo timoris gradu quem proprie diximus esse seruilem, de quo dicitur: cum omnia feceritis, dicite: quia serui inutiles sumus, ad altiorem spei tramitem gradu proficiente conscendet, qui iam non seruo, sed mercennario conparatur, quia mercedem retributionis expectat et quasi de peccatorum absolutione et poenali timore securus ac bonorum sibi operum conscius, licet placiti praemium uideatur expetere, tamen ad affectum illum filii, qui de paternae indulgentiae liberalitate [*](1 I Cor. 13, 13 16 Prov. 16, 4 24 Luc. 17, 10 ) [*](1 inqvid II manent Π2Υv 2 et caritas O 3 declinare T 5 exsp. II contempnit II 6 karitas O 7 quidquit Σ quiequid II2ΥΟ illi O 8 testari Σ 11 ∗separantur II dispatratur 0 13 te n 15 remunetationea II2 17 salamon 2 (passim) solomon Υ1 18 sno O 90 commouari Υ 22 VI Υ 23 timores II2 29 uidetur O)

ad quem etiam ille prodigus, qui cum substantia patris etiam filii nomen amiserat, adspirare non audet dicens: iam non sum dignus uocari filius tuus: post illas enim porcorum siliquas quarum ei satietas negabatur, id est uitiorum sordidos cibos, quia in semet ipsum reuersus et salutari timore conpunctus inmunditiam porcorum horrere iam coeperat ac dirae famis supplicia formidabat, uelut iam seruus effectus etiam mercennarii statura de mercede iam cogitans concupiscit ac dicit: quanti mercennarii patris mei abundant panibus, et ego hic fame pereo. reuertar ergo ad patrem meum et dicam illi: pater, peccaui in caelum et coram te, iam non sum dignus uocari filius tuus: fac me sicut unum de mercennariis tuis.

sed istam humilis paenitentiae uocem in occursum eius pater prosiliens maiore quam emissa fuerat pietate suscepit eumque non contentus minora concedere utroque gradu sine dilatione transcurso pristinae filiorum restituit dignitati. festinandum proinde etiam nobis est, ut ad tertium filiorum gradum, qui omnia quae patris sunt sua esse credunt, per indissolubilem caritatis gratiam conscendentes caelestis illius patris imaginem ac similitudinem recipere mereamur et ad imitationem ueri illius filii proclamare possimus: omnia quae habet pater, mea sunt. quod etiam de nobis beatus apostolus profitetur dicens:

omsia uestra sunt, siue Paulus sine Apollo siue Cephas, sine mundus siue uita siue mors, siue praesentia siue futura: omnia uestra sunt. ad quam [*](4 Luc. 15, 19 10 1. c. 17-19 24 Ioh. 16, 15 25 I Cor. 3, 22 ) [*](1 uenire T 4 post tuus addunt ΠΥΟv: fac me sicnt nnum de mercennariis tuis: quae uerba hic minus quadrare, infra autem recte potita esae manifestum est 5 seliquas 0 ei] et II 6 id est umorum sordibus II 8 horrore 0 tam II1 10 quantum II1 11 et cm. II 14 tnns] tns 0 15 ista II ad istam T patientiae II 16 uoce II2 18 dilectione 0 20 quij quia II1 27 oefhaa S cefiu II chefas 0 hic mnndns T 28 omnia enim uestra Υ Vulg. )

et est quidem in illis gradus cuiusdam profectus inbaens nos, ut dam uel poenarum metu uel praemiorum spe incipimus uitia declinare, ad caritatis gradum transire possimus, quia timor, inquit, non est in caritate, sed perfecta caritas foras mittit timorem: quoniam timor poenam habet, qui autem timet non est perfectus in caritate. nos ergo diligamus, quia deus prior dilexit nos.