Conlationes Patrum (Collationibus)

Ad haec nos non mediocri confusione conpuncti ita respondimus: Licet sufficere nobis ad omnem instructionem debeat uel loci istius difficultas uel ipsa etiam solitaria adhuc uita, quam iuuentas quoque robusta uix tolerat, quae nos etiam te tacente satis abundeque instruunt atque conpungunt, rogamus tamen ut taciturnitate paululum praetermissa ea nobis potius dignanter infundas, per quae hanc quam uidemus in te uirtutem non tam imitatione conplecti quam admiratione possimus. nam etiamsi reuelatus tibi tepor noster inpetrare id quod expetimus non meretur, debet hoc saltim labor tanti itineris obtinere, quo huc de Bethleemitici coenobii rudimentis institutionis uestrae desiderio et profectus nostri amore properauimus.

Tunc beatus CHAEREMON: Tria sunt, inquit, quae faciunt homines a uitiis temperare, id est aut metus gehennae siue praesentium legum aut spes atque desiderium regni caelorum aut affectus boni ipsius amorque uirtutum. nam timor ita mali contagium legitur exsecrari: timor domini odit malitiam. spes etiam uitiorum omnium excludit incursum: non enim delinquent omnes qui sperant in eum. amor quoque ruinam non metuit peccatorum, quia caritas numquam cadit, et iterum: caritas operit multitudinem peccatorum.

et idcirco beatus apostolus omnem salutis summam in istarum trium uirtutum [*](21 Pror. 8, 13 23 Ps. 33, 23 25 I Cor. 13, 8 I Petro 4, 8 ) [*](1 destrictio ΠΟ laxaretur IITOv 4 IIII T 6 athuc 2 (passim) 7 iuuentus ΙΙΥvinbentas 0 8 adque 0 9 paulolum T 12 ammiratione 2 13 hos II1 14 saltem ΣΠΟ optinere ZT blethemitici 2 bethlem. 0 15 choenobii 2 cenobi 01 17 V T inquid ΠΥΟ 18 temperari T 19 legum aut] legorna nt 2 20 boni] homini5 77 21 execrari IIO 23 incursus 0 25 cooperit 0 26 iccirco 2 apostulus II1 27 istorum 2 )

duo namque superiora proprie hominum sunt eorum qui ad profectum tendentes necdum affectum concepere uirtutum, tertium specialiter dei est et eorum qui in sese imaginem dei ac similitudinem receperunt. ille namque solus ea quae bona sunt nullo metu, nulla remunerationis gratia prouocante, sed solo bonitatis operatur affectu. omnia enim, ut ait Salomon, operatus est dominus propter semet ipsum. suae namque bonitatis obtentu omnem bonorum copiam dignis indignisque largitur, quia nec fatigari iniuriis potest nec iniquitatibus hominum passibiliter permoueri, semper scilicet manens perfecta bonitas inmutabilisque natura.

Si quis igitur ad perfectionem tendit, de illo primo timoris gradu quem proprie diximus esse seruilem, de quo dicitur: cum omnia feceritis, dicite: quia serui inutiles sumus, ad altiorem spei tramitem gradu proficiente conscendet, qui iam non seruo, sed mercennario conparatur, quia mercedem retributionis expectat et quasi de peccatorum absolutione et poenali timore securus ac bonorum sibi operum conscius, licet placiti praemium uideatur expetere, tamen ad affectum illum filii, qui de paternae indulgentiae liberalitate [*](1 I Cor. 13, 13 16 Prov. 16, 4 24 Luc. 17, 10 ) [*](1 inqvid II manent Π2Υv 2 et caritas O 3 declinare T 5 exsp. II contempnit II 6 karitas O 7 quidquit Σ quiequid II2ΥΟ illi O 8 testari Σ 11 ∗separantur II dispatratur 0 13 te n 15 remunetationea II2 17 salamon 2 (passim) solomon Υ1 18 sno O 90 commouari Υ 22 VI Υ 23 timores II2 29 uidetur O)