Conlationes Patrum (Collationibus)

uel cum propheta commemorat: audiam quid loquatur in me dominus deus. alius quoque et dixit, inquit, angelus, qui loquebatur in me. uel cum dei filius uenturum se una. cum patre et mansionem apud nos facturum esse promittit. et: non estis uos qui loquimini, sed spiritus patris uestri qui loquitur in uobis. et uas electionis: experimentum quaeritis eius qui in me loquitur Christi.

ex diabolo uero cogitationum nascitur series, cum subuertere nos tam uitiorum oblectatione quam etiam occultis conatur insidiis, subtilissima calliditate mala pro bonis fraudulenter ostentans et transfigurans se nobis in angelum lucis. uel cum euangeiista refert: et cena facta cum diabolus iam misisset in corde Iudae Simonis Scariotae ut traderet dominum. et iterum post buccellam, inquit, introiuit in illum Satanas. Petrus quoque ad Annaniam quare, ait, temptauit Satanas cor tuum, mentiri te spiritu sancto. et illud quod in euangelio multo ante per [*]( 6 cf. Esth. 6, 1 sqq. 10 Ps. 84, 9 11 Zach. 1, 14 12 cf. Ioh. 14, 23 13 Mt. 10, 20 15 II Cor. 13, 3 20 cf. II Cor. 11, 14 21 Ioh. 13, 2 23 1. c. 27 24 Act. 5, 3 ) [*]( 2 uel ante minus om. W 6 assuerue X v 7 mardochei D WX 8 necem D\' 9 gentes W iudeae DWX 11 inquid DW 18 aput D\'X 16 christas DłW 21 diabulus D4 diabolos W mississet W\' misisset se D 22 scariotae scripsi: scariothae WX scariothis D cf. VII, 14 23 bacellam D1 inquid W 25 mentire Dl 26 quid D\' uerba in euangelio om. r: in D punctis deleta sunt, erasa inW; in euangelio et c )

illud quoque quod dicitur ad deum contra Achab in tertio Regnorum libro ex persona spiritus inmundi: egrediar et sero spiritus mendax in ore omnium prophetarum eius. ex nobis autem oriuntur, cum eorum quae gerimus uel gessimus uel audiuimus naturaliter recordamur. de quibus beatus Dauid cogitaui, inquit, dies antiquos, et annos aeternos in mente habui, et meditatus sum, nocte cum corde meo exercitabar, et scobebam spiritum meum. et iterum: dominus scit cogitationes hominum, quoniam uanae sunt, et: cogitationes iustorum iudicia. in euangelio quoque dominus ad Pharisaeos: quid cogitatis mala in cordibus uestris?

Hanc igitur tripertitam rationem oportet nos iugiter obseruare et uniuersas cogitationes quae emergunt in corde nostro sagaci discretione discutere, origines earum et causas auctoresque primitus indagantes, ut quales nos eis praebere debeamus ex illorum merito qui eas suggerunt considerare possimus, ut efficiamur secundum praeceptum domini probabiles trapezitae. quorum summa peritia est ac disciplina probare quodnam sit aurum purissimum et ut uulgo dicitur obrizum quodue sit minus purgatione ignis excoctum, aereo quoque uilique denario, si pretiosum nomisma sub colore auri fulgentis imitetur, prudentissima discretione non falli, et non solum nomismata tyrannorum uultus exprimentia sapienter agnoscere, sed etiam illa, quae sunt ueri quidem regis imagine, sed non legitime figurata, peritia sagaciore discernere, deinde ne quid [*]( 1 Eccles. 10, 4 4 III Reg. 22, 22 8 Ps. 76, 6-7 (LXX) 11 Ps. 93,11 12 Prov. 12, 5 14 Mt. 9,4 20 Mt. 25, 27? (cf. Gazaei adDot.) ) [*]( 2 demittas D1 5 profetarum D 8 inquid W 10 scobebam X 13 farisaeos W 15 codd. non distinguunt 18 antoresque Dt 21 trapizitae D trapegitae W 24 nomisma W falgentes DlWIXI 25 imetetur prudentessima D1 26 nomismata W 27 imaginem Wl 28 figorata D1 sagatiore DW )

quae omnia nos quoque spiritaliter obsernare debere euangelicus sermo sub huius nominis demonstrat exemplo: primum ut quidquid cordibus inrepserit aostris vel si quod nobis dogma fuerit intromissum, utrumne sit diuino illo et caelesti spiritus sancti igne purgatum an ad Iudaicam superstitionem pertinens seu de saecularis philosophiae tumore descendens in superficie tantum praeferat pietatem, diligentissime perscrutemur. quod ita poterimus implere, si illud apostolicum fecerimus: nolite omni spiritui credere, sed probate spiritas si ex deo sint.

qao genere illi quoque decepti sunt, qui post professionem monachi nitore sermonis et quibusdam sunt philosophorum dogmatibus inlecti, quae prima fronte piis quibusdam sensibus ac religioni consonis audientes uelut auri fulgore fallentia, quos semel superficie inlexerant, uelut noaismatibus aereis falsisque deceptos perpetuo nudos ac miseros reddiderunt, uel ad saeculi eos strepitum reuocantes uel ad haereticos errores ac praesumptiones tumidas pertrahentes. quod etiam Achor in libro Iesu Naue legimus fuisse perpessum, qui de castris ALiophylorum ligulam auream concupiscens atque furatus anathemate percuti atque aeterna meruit morte damnari.

secundo sollicite nos explorare conueniet, ne auro purissimo scripturarum praua interpretatio coaptata metalli pretiositate nos fallat. in quo etiam domino saluatori callidissimus diabolus uelut homini simplici temptauit inponere, dum ea, quae generaliter sunt super omnium iustorum intellegenda personis, maliuola interpretatione conrumpens [*]( 10 I Ioh. 4, 1 19 cf. Ios. 7 ) [*]( 1 diminutum D\'X 4 quicquid W 6 caelestis DlWl superstitione W 7 phylosofhiae (f in p mutato) D 8 discendens W 9 superecmtemur W1 illut D 12 sermones Wl 13 phylosoforum D 14 relegioni D\' 16 nomismatibus W 17 reddedernnt Dl 18 hereticos DWX 19 hiesu DW 20 allo* philorum DWX ligulam (γλω̃ϭϭαν Ios. 7, 21) D\': legnlam DIX1 linguam W regulam X* et D a man. 2 in margine 21 adque Dl adque (ante aeterna) W 27 persunis D* )

uel cum interoessiones ac uisitationes pias persuadet inpendere, quibus nos a spiritalibas monasterii claustris et secreto amicae quietis excutiat, sollicitudines etiam curasque suscipere religiosarum ac destitutarum suggerit feminarum, ut huiusmodi laqueis monachum inextricabiliter inretitum perniciosarum sollicitudinum occupati.. one distendat. vel certe cum desiderare sanctum clericatus officium sub praetextu aedificationis multorum et amore lucri spiritalis instigat, per quod nos ab humilitate propositi huius ac districtione diuellat.

quae omnia oum sint nostrae salnti professionique contraria, tamen uelamine quodam misericordiae ac religionis obtecta facile inperitos incautosque decipiunt. imitantur enim nomismata ueri regis, quia uidentur ad prae- 9ens plena pietatis, sed non sunt a legitimis monetariis, id est probatis et catholicis patribus figurata nec de cardinali ac publica [*]( 2 Mt. 4, 6. Ps. 90, 11-12 ) [*]( 1 cosiodia D 2 mandabit D: mandanit WX 3 coetodiant D 4 portabunt] tollants. D 7 tirannici W uultis D* 8 paraeanxmis (mis w ras.) X 10 ligitima W monita Dl 15 amici D 16 sollicitadinis W\' relegiosarum D 18 inntrigabiliter D1 pernitios. DW 20 praetextatu D1 praeteztan Wl 21 ad homilitatd Dl 22 ad destrictione D1 deaellat W1 24 relegionis D1 85 nonismata W 27 de om. W )

satius enim est absque unius praecepti membro, id est operatione uel fructu in ceteris sanum firmumque durare et tamquam debilem introire in regnum caelorum, quam cam soliditate mandati incidere in aliquod scandalum, quod perniciosa consuetudine separans nos a districtionis regula atque adrepti propositi disciplina inducat in tale dispendium, quod nequaquam futura detrimenta conpensans omnes praeteritos fructus totumque operationis nostrae corpus gehennae faciat ignibus concremari.