De consolatione philosophiae

Et haereant, inquam, precor; illis namque manentibus, utcumque se res habeant, enatabimus. Sed quantum ornamentis nostris decesserit, vides.

— Et illa: Promovimus, inquit, aliquantum, si te nondum totius tuae sortis piget. Sed delicias tuas ferre non possum, qui abesse aliquid tuae beatitudini tam luctuosus atque anxius conqueraris.

Quis est enim tam compositae felicitatis, ut non aliqua ex parte cum status sui qualitate rixetur? Anxia enim res est humanorum condicio bonorum et quae vel numquam tota proveniat vel numquam perpetua subsistat.

Huic census exuberat, sed est pudori degener sanguis; hunc nobilitas notum facit, sed angustia rei familiaris inclusus esse mallet ignotus.

Ille utroque circumfluus vitam caelibem deflet, ille nuptiis felix orbus liberis alieno censum nutrit heredi; alius prole laetatus filii filiaeve delictis maestus illacrimat. Idcirco nemo facile cum fortunae suae condicione concordat;

inest enim singulis, quod inexpertus ignoret, expertus exhorreat.

Adde, quod felicissimi cuiusque delicatissimus sensus est et, nisi ad nutum cuncta suppetant, omnis adversitatis insolens minimis quibusque prosternitur: adeo perexigua sunt, quae fortunatissimis beatitudinis summam detrahunt.

Quam multos esse coniectas, qui sese caelo proximos arbitrentur, si de fortunae tuae reliquiis pars eis minima contingat? Hic ipse locus, quem tu exsilium vocas. [*]( 8/9 Plut. Apoll. 103b: ovx ἔστιv δστις ndvx\' dvfjo εύδαιμοvεῑ.Sinc usque ad IV 6 Protreptici Aristotelis exeerptis Boethium usum esse adfirmat Usener 51, obloquuntur Miiller (II 5-nr 9), Rand, Klingner 8 sq. 24Plut. Ex. 600 a: ού yag oluai πολλούvείvαιΣαϱιαvωv 01 URJ tCC σἀ πϱἀyματα xaιμετἀcpvyrsπἂλλοv έϑελήσοvσιv αίτοίς ειv Ad ux. 611 b: δειvόv έστιv έτέϱος \'μέv ήδέως âv έλέσϑαιιήv σήv τίχηv • • πηλίxας ἔχει ra σωζόμεvαχἀϱιτας ) [*]( 8 atque s. v. T\'l 9 est om. P aliqui P 13 (vel, degener )[*](P PTLVKE ) [*](11 aetatur P deletis P dilectis X1 delectis V1 23 suma P 24 quis esse T1 )

incolentibus patria est. Adeo nihil est miserum, nisi cum

putes, contraque beata sors omnis est aequanimitate tolerantis. Quis est ille tam felix, qui cum dederit impatientiae\'

manus, statum suum mutare non optet? Quam manus, amaritudinibus humanae felicitatis dulcedo respersa est Quae si etiam fruenti iucunda esse videatur, tamen quo- :

minus, cum velit, abeat, retineri non possit. Liquet igitur.I quam sit mortalium rerum misera beatitudo, quae nec apud aequanimos perpetua perdurat nec anxios tota delectat.

Quid igitur, o mortales, extra petitis intra vos positam felicitatem?

Error vos inscitiaque confundit. Ostendam breviter tibi summae cardinem felicitatis. Estne aliquid tibi te ipso pretiosius? Nihil, inquies; igitur si tui compos fueris, possidebis, quod nec tu amittere umquam velis nec.

fortuna possit auferre.

Atque ut agnoscas in his fortuitis rebus beatitudinem constare non posse, sic collige. Si. beatitudo est summum naturae bonum ratione degentis nec est summum bonum, quod eripi ullo modo potest, quoniam praecellit id, quod nequeat auferri, manifestum est, quin ad

beatitudinem percipiendam fortunae instabilitas aspirare non possit. Ad haec, quem caduca ista felicitas vehit, vel scit eam vel nescit esse mutabilem. Si nescit, quaenam . beata sors esse potest ignorantiae caecitate? Si scit, metuat necesse est, ne amittat, quod amitti posse non dubitat, quare continuus timor non sinit esse felicem.

An vel si amiserit, neglegendum putat?

Sic QUOQue Derexile bonum est, quod aequo animo feratur -amissum. Et quoniam tu ; [*]( 1 Menandri Epitr. fr. 179 K. ts Koerte; Stob. IV 44, 57): ούδεv πέϖοvϑας δειvόv, ἂvμή πϱοσποιή adfertur a Plat. Ex. 599c. Sen.Ad Lucil. 19,20 (Epicur. fr. 474): miser est, qui ae beatissimum non iudicat ) [*](PTLVKE) [*](4 mutari T2LV2 7 habeat PT1 retinere TlVl 9 perpetuo VL 10 pe.titis P 11 insciti atque T1 14 tuam mittere TlE 15 cognoscas T1 Peip. (agnoscas in Aur. ita exaratum est, ut facile cogn. legi possit) 19 quoniam ad Rand, sed v. supra 18, 2 et Phil. Woch. 1922,1205 22 noscit P 25 an om. TaL1 an si vel P1 26amiseris P 27 sq. illi demens P1 )

Quodsi multos scimus beatitudinis fructum non morte solum, verum etiam doloribus suppliciisque quaesisse, quonam modo praesens facere beatos potest, quae miseros transacta non efficit?