Epistulae imperatorum pontificum aliorum
Catholic Church. Pope
Catholic Church. Pope. Epistulae imperatorum pontificum aliorum (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 35, Pars 1-2). Günther, Otto, editor. Vienna: Gerold, 1895-1898.
proprium autem filii dei, ut iuxta id. quod scriptum est, in nouissimis temporibus uerbum caro fieret et habitaret in nobis, ita intra uiscera sanctae Mariae uirginis genitricis dei unitis utrisque sine aliqua confusione [*](20 Ioh. 1, 14 ) [*](1 unum VHisp. et codd. H quotquot excussi: unus Paris. 3837 teste Thielio multiplicabitur hlh27i3 3 seiungit h1h2h3h6h7h10d2 4 ille H (ecceptis hsla9) secretae .. impenetrabilique Gonz, 5 <uisibilium> uel i 6 profanandi uisionem V gerere Gonz. diuina H (except is hWd2) archana YH 10 etsi VHisp.: si H admittit Hi: admitti V. ad- mittat Gonz. 11 amittit Gonz. essentiae Vh4h5h7h10d2: essentia h1h2h3h, scentia h6, essentiam Hisp. teste Gonzalezio et hs nec non ante corr. 7i9, essentiae separationem Hispanae cod. Aemilianensis a Gonz. adhibitus et i 12 ut Hisp. H: om. V 13 denegetur VHisp.: generetur H 14 sanctum Gonz. 17 est Hisp. hsh9: om. V et (exceptis hsh9) H ut generaret filium proprium Hisp.H: Oln. Vh1 18 aequali h1h2h3hh6h7h10d2 notum etiam quid (quod h:Į, que hW}) sit proprium spiritus sancti YH: proprium spiritus sancti ut de patre et filio procederet sub una substantia deitatis Hisp. et in ras. h7 man. 2 (etiam ueteres Hadrianae edd.) 19 autem VH: quoque Hisp. 19 dei om. Gonz. ) [*]( XXXV pars 8. ) [*]( 46 )
dignum plane deo nascente mysterium, ut seruaret partum sine corruptione, qui conceptum fecit esse sine semine, seruans quod ex patre erat et repraesentans quod ex matre suscepit. nam unde iacens in praesepio uidebatur in caelo, inuolutus pannis adorabatur a magis, inter animalia editus ab angelis nuntiatus, uix egressus infantiam et annuntians mysticam sine instituente doctrinam, inter rudimenta annorum puerilium edens caelestium signa uirtutum?
idem enim deus et homo, non, ut ab infidelibus dicitur, sub quartae introductione personae sed ipse dei filius deus et homo, idem uirtus et infirmitas, humilitas et maiestas, redimens et uenditus, in cruce positus et caeli regna largitus, ita nostrae infirmitatis ut possit interimi, ita ingenitae potentiae ne possit morte consumi.
sepultus est iuxta ld, quod homo uoluit nasci, et iuxta id, quod patri erat similis, resurrexit: patiens uulnerum et saluator aegrorum. unus defunctorum et uiuificator obeuntium, ad inferna descendens et a patris gremio non recedens. unde et animam, quam pro communi conditione posuit, pro singulari uirtute et admirabili potentia mox resumpsit.
haec ita esse nec ullam dubitationem oportere recipere, id est ne dominus noster Iesus Christus aut inter corporis passiones deus non esse crederetur aut ne deus tantum, non etiam homo, inter opera mirabilium stupenda uirtutum proposito [*]( 1 filius fieret trsp. Gonz. i3 (filius om. i2) 2 ex VH: in Hisp. 3 natus aperiens (apperiens V) VHi: non aperiens natus Gonz. uirtutem h2h3h4h6h7h10d2 4 plane VHisp. h*h9: placere H (exceptis hsh9) nascentem h1h2h3h4h5h7h10d2 7 unde VH: om. Hisp. 9 nunciatus V H (nuntiatis h2, nuntiatur kG et 1£9 man. 2, nuntiabatur hsh9): nuntiatur Hisp. 10 mystica H doctrinam Hisp.: doctrina VH 12 quarta H (exceptis laeh9) 16 possit utroque loco VHi: posset Gonz. ingenite (uel ingenite) Vihsh9 et in ras. h*: ingenitate ceteri codd. H (ingenita kG, ingenuitate h4), ingentis Gonz. 19 obeuntium om, Gonz. 21 quam communi Gonz. condictione Gonz, 24 dominus VHi: deus Gonz. inter opera passionis Gonz. )
quid enim intererat, ut quem se homines dicerent discipulos suos uellet inquirere, nisi ut respondente Petro: tu es Christus filius dei uiui notum faceret non hoc de carne et sanguine proditum sed patre deo inspirante reuelatum et per testimonium laudatae responsionis fides patefactae fieret ueritatis?
quid intererat, ut apparente post resurrectionem domino Thomas tantum aut deesset ceteris aut solus ambigeret, nisi ut mundus crederet quod ambigens discipulus explorasset, ut, dum unius manibus se pateretur tangi. ab uniuersitate fidelium, quid esset, possit agnosci? non ergo ad improbandum discipulum interposita est dubitatio sed quaesita posteritatis instructio.
anne aliud spectat, quod se idem dominus Cleopae cum alio discipulo, cum ad Emmaum tendentes de se loquerentur, inseruit et, quamquam de resurrectione domini per mulieres, quae primae ad monumentum conuenerant. agnouissent, tamen, ut per eorum dubitationem daret credendi futuris saeculis firmitatem, incipiens a Moyse et omnibus prophetis oportuisse pati Christum et ita intrare in gloriam suam interpretatus ostendit et per passionem humanam naturam et diuinam in eo esse per gloriam?
multiplicibus haec sanctarum scripturarum insinuantur exemplis nec apud religiosam conscientiam tuam, uenerabilis imperator, . tamquam ignota dicuntur. fides enim ipsa, quae a te constanter asseritur, tibi reddit hoc muneris, ut sensibus tuis et affectum sui inserat et scientiam, per quam diligentius asseratur, [*]( 5 Matth. 16, 16 8 sqq. cf. Ioh. 20, 24 sqq. 14 sqq. cf. Luc. 24, 13 sqq. 19 aqq. Luc. 24, 27 et 26 1 esse se h1h2h3h4h10d2i1i2, se esse i3 3 dubitationem h1h2h3h4h6h7h10d2 declarat Gonz. se <esse> Gonz. 5 notum faceret VH: fateretur Hisp. 7 fidis Vh1h2h3h7h10d2 8 quid VB (quod hWl): quid etiam Hisp. 9 dominum H (domino hO, om. h6) esset H (exceptis h*h9) 11 discipulus Hisp. H: disci V 12 posset Gonz, 13 implorandum H 14 spectat Car.: expectat VHHisp. 15 cleophe 7ts, Cleophae Gonz. 16 de solo quaerentur (quaererentur hi) hWhWh10 20 oportuisset h1h2h3h4h6h7h10 23 insinuantur Hisp. H: testificantur V ) [*]( 46* )
quod indeficienter asseritur, sine fine credatur. latius haec, quae ad deitatem humanitatemque domini nostri Iesu Christi pertinent et in eo unitas duas sine confusione naturas, potui secundum ueterum definita disserere, si esset aduersum eos, qui his dissentiunt, disputandum. sed cum in manibus omnium sint et synodica constituta et beati papae Leonis dogmata, perstrinxisse potius pauca quam euoluere credidi conuenientius uniuersa.
nunc uero agnoscere satis est et cauere ita proprietatem et essentiam cogitandam, ut sciatur quid personae, quid nos oporteat deferre substantiae. quae qui indecenter ignorant aut callida impietate dissimulant, dum omittunt quid sit proprium filii, trinae tendunt insidias unitati. sed si quae praedicta sunt ualidis teneantur fixa radicibus, nec a paterna traditione receditur et constanter quaestionibus obuiatur. Data VII. Kal. Apr. Ualerio u. c. cons.
HORMISDA EPIPHANIO EPISCOPO CONSTANTINOPOLITNO. Multo gaudio sum repletus, quod circa ecclesiae pacem et sanctissimi imperatoris et dilectionis tuae tale studium, quale litteris [*]( 3 sensuum VHispaensum H (sensu hsh9, sensuum h\'J man. 2). sensim editiones Hadrianae 6 potuissem Thiel 10 euoluerem H (exceptis hslni conueniens Gonz. 12 cogitandumH 13 deseruire Gonz. indigenter Gom. 14 quid VHi3: quod Hisp. (excepto i3) 15 trinae V Gonz.: trinitate H (trinitatem d-, in trinitate hsh\'J et man.2h\'J), in trinitate i praedicata Hisp. (praedicta i3) 17 Data etc. otn. Hisp. VII V: VIlI H 18 u. c. H: onl. V 287. Dat. ut ep. H36. Epistulam ex Auellana coJlectione primus edidit Car. P 560, quem secuti sunt Bar. ad a. 521, 18; Fronto Ducaeus in editione Ioh. Zonarae commentariorum (Lut. Par. 1618) p. 665; Collect. Concil.; BT I 141; Thiel 970. extat praeterea in collectione Hispana (ed. Gonzalez II n. 93 p. 150), ex qua transiit in Pseudoisidorianam (ed. Hinschius p. 691). Hisp. = consensus editionis Gonzalezii (= Gonz) et communis lectionis codicum i (i1 = Uatic. 1341, i2 = eatic, 630, i3 = Uatic. 3791). 20 Honnisdae papae ad Epiphanium Constantinopolitanum episcopum. Dilectissimo fratri Epiphanio episcopo Hormisda Hisp. )
benedicamus deum, frater karissime. nostris hoc diebus fuisse concessum et totis orationum et curarum uiribus annitamur, ut quae per dei nostri opem bene coepta sunt, ipso adiuuante per omnia compleantur. sperandum enim est, ut ad compagem corporis sui reliqua quoque, quae adhuc diuisa sunt, membra festinent et a potioribus minora non discrepent.
ad quod cum me dilectio tua Christianae studio caritatis hortetur, debet quod incitat sequi et quod amandum suadet amplecti. similem enim iam fidei curam gerentes per religiosam patientiam par etiam praemium de boni operis speramus effectu. neque enim difficultatibus est cedendum; non fatigatur asperis fides nec ad caelorum ardua per procliue contenditur nec [*]( 2 sq. manifeste (manifestum i) hinc enim sup. miseric. documento (documentum t) perdocetur quando Hisp. 3 causam Gonz. 5 pertinent V 12 deum V: dominum Hisp. 13 sq. per dei nostri opem V: dei ope Hisp. 16 diuisa Hisp.: diuil V 18 hortatur Hisp. quod inuitat Hisp., quo inuitat Thiel 19 quod Hisp.: om. V simile V 20 sq. paret lain V 21 effecta V 22 non enim fatigatur Hisp. 23 conscenditur Gonz, )
unde ne facientes bona deficiamus, specialiter admonemur; beati etiam teste psalmista, qui custodiunt iudicium et faciunt iustitiam in omni tempore, quia non initium laboris remunerationem praemii consueuit inuenire sed terminus. ergo par studium sollicitudinis adsumentes, quibus est una in communione et credulitate societas, quemadmodum de adunata sedi apostolicae Constantinopolitana ecclesia pariter exultamus in domino, ita de reliquorum quoque, sicut. affectiose admones, redintegratione curemus primum, ut fidem integritatemque nostram inmaculatam ab omni contagione seruemus.
nosti enim, frater sanctissime, quae ecclesiasticam seruent uincla concordiam, quae nos ab haereticorum tueantur insidiis, per quae etiam canonum custodiatur auctoritas. his in robore suo omni circumspectione seruatis remedia sperantibus conferantur: habet enim et ecclesiasticarum ordo regularum et ipsius forma iustitiae, ut medicina rationabilis benigne et fideliter sperantibus non negetur, nec quisquam ita est ab humanitate discretus, quem non a rigore districtionis inclinet incauta simplicitas.
sed ut caute hoc citra querelam aut erroris alicuius naeuum ualeat expediri, dilectissime frater, personam meam te in hoc oportet induere scientem in huiusmodi causis, sicut praedictum est, quid faciendum sit, quid cauendum, ita omnia prouidendo, ut non ambigas rationem dispositionis huius deo esse reddendam, ita tamen ut eos, qui uobis fuerint communione sociati uel per uos sedi apostolicae, uestra nobis scripta declarent, quibus etiam continentia libellorum, [*]( 1 Gal. 6, 9 2 Psalm. 105, 3 ) [*]( 1 exercitium Hisp.: exercicia V 2 beati post 3 psalmista trsp. Hisp. 9 reliquorum Yi: reliquarum Gonz. affecti ose V: affectuose Gonz., affectione i 10 <Jaetemur> curemus interpolauerunt i1,2, <laetemur et. curemus i3 11 cantagione V 15 conferantur V Gonz.: conferuntur i, conferentur Fronto Due. 16 enim et V: enim Hisp. 20 hoc citra V: hoc et citra GOnE, (hoc ceterasque querelas aut errores alicuius eo ualeas expedire t) 21 ualeas expedire Hisp. 24 prouidendo Thiel: praeuidendo Hisp., prouidendi V, prouidenda Fronto Due, aiqpensationis Hisp. 26 sedis Gonz. t3 27 etiam V: etiam et Hisp.)
quod ideo nobis specialiter credidimus imponendum ad diligentiam uestram nostra onera transferentes, quia non parua iam documenta resistentes haereticis edidistis nec debet de eo ambigi. quem bene contigerit explorari. simul adsume remedia medicinae. simul accingere auctoritate iustitiae et sic circa supplices humanitate mollire, ut in haereticorum contagio perdurantes aut eos. qui innocentiam simulant et cum nostris sola uoce consentiunt, ab his, quibus pro ecclesiae redintegratione consulitur et prouidetur, excludas; nec enim expedit circa hos ecclesiasticam temperare censuram. non enim erunt iam miserationis bona pro eorum, quibus consuli oportet, necessitate collata, si indiscrete fuerint bonis malisque communia.
et quia Hierosolvmitauorum quoque faciendam credidit in litteris suis tua dilectio mentionem, quorum etiam ad nos quaedam delata professio est, necessarium duximus uel recensere, quae scripta sunt, uel respondere, quae congrua. qui si sanctorum patrum constituta custodiunt. si illa fidei fundamenta uenerantur, ab his, quae per eos sancto spiritu compungente definita sunt, non recedant. aut enim perfecta sunt, ita ut sunt, et adiectione non indigent, aut bene ualida et ideo non mutanda, quando per ea omnia haereticorum uenena compressa sunt.
nec quicquam Calcedonensis synodus, quod utile quaelibet diligentia potuisset excogitare, praeteriit, quae praecedentium quoque dogmata uel clarius manifestauit uel repetita auctoritate firmauit, speciale quoddam aduersus Nestorium et Eutychen adgressa certamen, alterum deitatem domini nostri Iesu Christi [*]( 2 absoluemuB errores Hisp.; absoluentur errore legit interpres 6 reddidintis Hisp. 9 contagione Hisp. 13 iam Hisp.: om. V 15 hierosolimitanorum V 16 quoque om. Hisp. credidit om. V suis om. Hisp. 18 recensere V: recipere Gonz. (uel recensere quae scripta sunt uel om. i) 21 spiritu sancto componente Hisp. 22 recedent Fronto Due. 28 eutichen V, euticen iti2, euticem t3: Eutychetem Gonz. )