Epistulae imperatorum pontificum aliorum

Sedent quidam in domibus suis nescientes, neque quae loquantur neque de quibus affirment, de aliis iudicare nitentes, cum se ipsi non indicent et uelint prius accusare quam nosse ac docere quam discere et indiscussis rebus nec inuesti<(gati)>s causis nec rerum ratione quaesita, quod eis ad buccam uenerit, inconsideranter effundere et praecipitanter euomere, non ueritatis adsertione prolata censentes sed studio cacologiae, quae nesciunt, arguentes, eoque progressi sunt, ut etiam recte facta maliuolentiae proposito lacerare contendant; qui si saperent, non praecipitarent omnino sententiam sed perscrutatis ante rebus loquenda depromerent.

uerum quia nos arguunt segnes esse [*]( 2 anathcmatizamt pla man. post. ita distinxi ab eis quae sequuntur coniun:cique cum eis quae a\'tłtecedunt 4 talia V, corr. I) 5 parridig Y, corr. 02 (1 ad Y: ad se 11, unde se ad p2 7 laotari V, corr. 0 quanto F. corr. Thiel 9 repperitur V fort. esto 11 cohertionem V. correxi: cohortationem uulgo 12 perseuerany V ) [*]( 100. L\'dd. Car. I2 410; Bar. ad a. 496. 30; Collect. Concil.; Thiel 698. 14 IXCI; EiusDBM V 19 iudicent 02: dicent V noscc V, corr. \'J2 20 iuuentigatis, Car.: inuestiis V 2;-\' qui o: qua Y )

quomodo autem.non < in > hanc partem recidit, qui cum se Christianum uideri uelit et profiteatur et dicat, palam tamen publiceque praedicare non horreat, non refugiat, non pauescat ideo morbos gigni, quia daemonia non colantur et deo Februario non litetur. ei deo. ubi haec deliramenta compererit? quomodo praeuaricator non est, qui in has blasphemiae profanitates incurrit? quomodo sacrilegus non aestimetur, qui abiurata unius dei prouidentia et potestate, quam confessus, ad prodigiosas superstitiones et uana figmenta seducitur?

secundum apostolum longe deterius iureque damnandum confessam ueritatem deserere quam si in eam nullatenus credidisset. quamuis enim ridiculosa sint figmenta, quae proferat. tamen ipse affectus et uoluntas in crimine est et professio ac praedicatio iure damnanda, ac per hoc, qui in alium sententiam damnationis uult sine dilatione proferri, in quo alium iudicat, semet ipsum se condemnare cognoscat.

numquid enim pontifex uindicare debet in eos, qui adulterium corporale committunt, et in eos, qui sacrilf:\'gium. id est fornicationem et adulterium spiritale gerunt, non debet [*]( 18 sqq. cf. Petro II 2, 20 sq. ) [*]( 3 fornicationis et adulterii p2: fomicariis et adulteris V 8 coniunctione ex coniunctionc corr. V adque scri}Jsi: atque 1\', atque <ad> p\' 9 in add, Bar. 11 puhhceque p2 Bar.: publiceque suppliceque V 12 morbo signi Т-, corr. a man. 1 ut uidetur 13 deo o: ideo l" ei deu temptatli: uideo l\' Bar. 14 conccpt-rit Bar. 15 hac V, corr. 0 blaphemiae r 17 confessus <est/ C\'ar. 18 uana ex unas corr. 02: uanas V fQrt. reducitur (Cr. p. 456, 8) deterius iureque darnnanduU1 scripsi: deterius iureque damnandus V 1 n in eam c: meam Y 20 cradidisset o: credidissp V )

numquid non etiam leges humanae dicunt, quod reus reum facere non possit? fistucam u ides sin oculo fratris et in tuo trabem non ui des? qui moechos accusas, adulterium facis et corporales adulteros spiritalis adulter incessis? certe discussionem poscis, homo diligens maturus religiosus non uis aliquem in ecclesia peccare, peccantem cupis discuti et poenae consequenter addici: quaecumque in alium promis, et in te proferre cogeris; hoc enim facis, ne segnitia pontificis accusetur, ne maculetur ecclesia: debet ergo et pontificis in omnibus malefactis sollicitudo et seueritas non deesse et ab omnibus ecclesiae fama purgari. sed dicas forsitan < te >

laicum, illum ecclesiae ministrum et eo grauius crimen exaggeres. uerum dicis nec ego diffiteor: tanto sollicitius examinandus est quanto magis propinquus est, tanto magis reus est quanto in illo ministerio constitutus, et haec facere minime debuisset. ecce censura non deest: auditur et. si conuictus fuerit, uiudictae consequenter addicitur. age [*]( 2 loh, 8, 7 7 Ioh. 8, 10 sq. 13 cf.Dig. XLVIII 1.5; C.Th. IX 1, 12; C. Iust. IX 1. 19 14 Matth. 7, 3 ) [*]( 4 sinuH modo scripsi: similitudo lr, similiter 02 5 quodlibet Y, corr. Car. 10 urges et urgeris, obstringis et obstringeris Ear. obstringes Y, corr. 02 12 idem acripsi: in V 17 non uia f): nouis V 18 cupi Y, corr. 0 pęnę V 19 in te p2: inter V 20 facit Mansi ne mac. scripsi: He (an Xe?) mac. V, et mac. 0 23 te add. Bar.: om. Y; forsan te oZ 24 eo scrips: ego Y, esse 02, ergo (om. et) Edit. aeg. exaggeras 1)2 25 solicitius V 27 auditu V, correxi )

postremo si ille reus est, qui accedens ad ministerium ecclesiae delinquit, numquid et tu reus non es, qui post confessionem ueritatis ad praua et peruersa et profana et diabolica, quibus te renuntiare professus es, figmenta reduceris?

itaque etiam tu post blasphemias palam publiceque profusas a sacro corpore modis omnibus abstinendus es. non potes enim mensae domini participare et mensae daemoniorum nec calicem domini bibere et calicem daemoniorum, non potes templum dei esse et templum diaboli, lux simul et tenebrae in te conuenire non possunt. uiderim, utrum urgueas atque compellas in alio maleficium uindicari: tu tamen sceleris tui pondus non potes declinare et, quanto in alio transire crimen non pateris impunitum, tanto quid etiam in te pro rerum ratione facere debeamus ostendis.

uerumtamen in ipsis. blasphemiis tuis, quibus es iure plectibilis, imperitiam tuam euidenter agnosce et, sicut ait ille, uoluntatem habere te mentiendi, artem fingendi non habere, cum sic te intellegas malum habere affectum peruersumque apostatandi propositum. ut tibi materia prorsus uanitatis illius nulla suppeditet nec possis adstruere.

quod corde concipis et ore depromis. dic mihi, cum saepenumero in Romanis historiis legatur Liuio ora( to )re saepissime in hac urbe exorta pestilentia infinita hominum milia deperisse atque eo frequenter uentum, ut uix esset, unde illis bellicosis temporibus exercitus potuisset adscribi: illo tempore deo tuo Februario minime litabatur an etiam cultus [*]( 3 Petr. I 2, 5 9 sqq. cr. Cor. I 10, 21 et 20; II 6, 14 19? 23 sqq. inter Liuii secundae decadis fragmenta receperunt qui Liuium ediderunt (Hertz fragtll. 12) ) [*]( 3 sacerdotum V, corr. Bar. 13 urgeas Bar.: urgues V 14 maleficio Y, corr. Thiel: maleficia Bar. 15 poteris Y, corr. Car. 19 uoluntate V, corr. fJ 24 Liuio oratore scripsi: libi 0 orare Y, Liuio auctore Car. )

Lupercalia autem propter quid instituta sunt, quantum ad ipsius superstitionis commenta respectat, Liuius in secunda decade loquitur nec propter morbos inhibendos instituta commemorat sed propter sterilitatem, ut ei uidetur, mulierum, quae tunc acciderat, exigendam. proinde si uel ad hoc ipsum aliquid hoc ualeret, hoc intermisso non morbus acciderit, contra quem Lupercalia reperta non sunt. sed feminae nequaquam generare debuerant, pro quarum fecunditate concinuntur inuenta.

Quid dicturi estis de este, de sterilitate, de bellorum tempestate continua? numquid et haec propter sublata Lupercalia contigerunt? si autem non propter ista uel uitanda uel curanda Lupercalia sunt prouisa, quid inani turbatione iactamini? quid Tuscia, quid Aemilia ceteraeque prouinciae, in quibus hominum prope nullus existit, ut bellica necessitate consumerentur, Lupercaliorum fecit offensio, quae longe ante uastatae sunt, quam Lupercalia tollerentur? quando Anthemius imperator Romam uenit, Lupercalia utique gerebantur et tamen pestilentia tanta subrepsit, ut toleranda uix fuerit. numquid per Campaniam Lupercalia gerebantur, quae sublata, morbos illic et pestilentiam procrearent?

sed dicturi estis ad Romam tamquam ad caput omnia pertinere et, quod hic factum non est, diuersis prouinciis adeam pertinentibus obfuisse. cur ergo, antequam ad Romam istae prouinciae pertinerent, praeter Lupercalia propriis opibus floruerunt? ut sterilitas sit continuata terrarum, Lupercalia sublata fecerunt [*]( 1 proderat illo tempore quo Lup. celebrabantur Thiel celebrantur V, corr. p 3 cepisse qui V, corr. 0\'1 5 respectant V, correxi 6 libius Y 8 exigendam Labb. in marg.: elhibenda Y, cximendam Thiel 10 accidere Thiel 12 concinantur Y, corre.ci: concinnantur cod. Angelic 13 sterelitate Y 16 dęmilia Y, corr. 0 18 ueHica Y, corr. 02 21 suprepsit V 22 campania V, corr. (man. post.?) a 23 pestilentia V, corr. fj: pestilentias a3 procrearet V, corr. p 24 dicitur iestis Y, corr. Car.: dicitur gestis a )

1. et
2. Quicquid Romani meruerunt perdere mores
?

quid in Galliis? Jbupercaha ista fecerunt an nostri mores. furta, homicidia, adulteria, iniustitiae, iniquitates, ambitiones, cupiditates, periuria, falsa testimonia, oppressiones miserorum, bonarum causarum impugnatio malarumque defensio et in omnibus inaudita peruersitas, postremo. quod supra omnia est, deo fictae mentes et sacrilegia artesque magicae etiam paganis horrendae? ecce, quae faciunt omnia aduersa et inimica nobis, non Lupercalia, quae sunt pro uestra salute sublata.

sed quid dicitis uos ipsi, qui Lupercalia defenditis et agenda proponitis? uos ea depretiatis, uos eorum cultum celebritatemque uilem uulgaremque redditis. si offensio Lupercaliorum nobis aduersa procurauit, uestra culpa est, qui quod uobis singulariter prodesse putatis, neglegentissime et non.. longe impari cultu et deuotione ea ducitis celebranda, quam profanitatis uestrae celebrauere maiores. apud illos enim nobiles ipsi currebant et matronae nudato publice corpore uapulabant. uos ergo primi in Lupercalia commisistis. satius fuerat non agere quam ea cum iniuria celebrare, sed deduxistis uenerandum uobis cultum et salutiferum quem putatis ad uiles triuialesque personas, abiectos et infimos.

si uere ergo profitemini hoc sacrum ac potius execramentum uobis esse salutare, ipsi celebrate more maiorum, ipsi cum resticulo nudi discurrite, [*]( 2? ) [*]( 2 et praesertim itł fine uersus uix sanum 5 stereHtaa V 6 remouenda t*. corr. Thiel tI nostris V, corr. p2 10 inpugnatio ex inpugnatione corr. l. 17 ostensio Y, corr. Bar. 19 nou longe V: tam longe Bar., cum longe Thiel, nunc IOllg-e Hartel; ego lacunam indicaui quam sic fere expleuerim non \\sicut decuit obseruantes> longe 25 et salutiferamque quem V, corr. o: et del. Thiel 26 hoc Bar.: in hoc V 28 resticulo scrips; coll. Plutarchi Caes. 61 διαϑέουσι à.n( d;v 1tó),w γυμνοὶ axūtse: λατιοις τοὐς ἐμποδὼν . παὶοντες (cr. etiam Romul..U, Anton. 12): ridiculo V, amiculo Car. )

Castores uestri certe, a quorum cultu desistere noluistis. cur uobis oportuna maria minime praebuerunt, ut hiemis tempore uenirent huc nauigia cum frumentis et ciuitas inopia minime laboraret? an diebus sequentibus hoc futurum est aestatis? a deo constitutum beneficium est, non Castorum uana persuasio.

dicite nobis, nec Cbnstiani nec pagani, ubique perfidi nusquam fideles, ubique corrupti nusquam integri, qui tam utrumque tenere non potestis, quam sibi utrumque contrarium est: dicite inquam. Lupercaliorum patroni et re uera digni talis ludibrii et cantilenarum turpium defensores, digni magistri uesaniae et qui non sine causa sana capita non habetis, digni hac religione. quae obscenitatum et flagitiorum uocibus celebratur: uideritis ipsi, quid uobis salutis impendat, quae tantam moribus labem perniciemque proponit?

nec est, quod dicatis potius haec agendo et facinora uniuscuiusque uulgando deterreri a talibus commissis animos et pudore refrenari, ne de his publica uoce cantetur, quando, sicut ille ait, non tam deterrere quam admonere animos haec ludibria uideantur et, sicut ille dixit. iram atque animos a crimine sumunt [*]( 27 ? 30 Iunenal. YI 285 ) [*]( 1 peragratis Y, cort. 0 11 pastores et 15 pastorum quam itłeptinime coniecit Thiel 17 numquam integri Y, corr. Car. 20 digni talis acripsi: dignitati r. diuinitatis Car., dignitates Hartel 26 deternre r. corr, a3: deterrere oz 28 diterrere F, corr. 02 admouere Coust. hac r, tOIT. 0 30 ira V ; corr. 0 )