Retractationum

Ad quem scripseram tres libros, quomm titulus est: de peccatorum meritis et remissione, ubi diligenter disputatur etiam de baptismo paruulorum, rescripsit mihi se fuisse permotum, quod dixerim fieri posse, ut sit homo sine peccato, si uoluntas eius non desit ope adiuuante diuina. quamuis nemo tam perfectae iustitiae in hac uita uel fuerit uel sit uel futurus sit. quaesiuit enim, quomodo dixerim posse fieri, [*]( 1 Matth. 22, 13 2 Io. 1, 14 8 Aug. ep. 140 ) [*]( 1 quaeue] et quaeue 01Dl, quae H exteriores (o in ras.) D comodo 01 2 sit om. H ego autem om. H 3 dicto ClDx heresem CxDlM, heresim cet. v 4 sextam in ras. M posui P 5 interposito 01, interpositione (om. expositione) B exposicione 01 uice*simi D, uigesimi 02 V 6 in cuius om. H clamauit F 8 ille H quinque] quippe Ql solui F hoc] in hoc BFGNS erat C1D1G1 9 gratiam ClD1 10 congruentur C1D1 11 post proposuisti nutn. seq. capitis (LXIIII) ras. del. C tractandum Qx, trac***tandas (tan ras.) Dx quaestiones tractandas B 13 LXIIII R, om. BFPQ, XXXVII v 14 marcellunum C 16 scribseram HM tris Ml titulos 01 17 remisione H diligentur 01 18 rescribsit HM fuisset Cl, fuisse (e in ras. m. 2) D 19 fieri ex fueri 02 20 adiubante 01 22 quaesiui B fieri posse B )

In quo libro, quantum deus adiuuit, atrociter disputaui contra inimicos gratiae dei, qua iustificatur inpius. cum autem agerem de obseruationibus Iudaeorum a quibusdam escis secundum ueterem legem abstinentium, dixi: quarundam escarum ceremoniae. quod nomen non est in usu sanctarum litterarum, ideo tamen mihi congruens uisum est, quod a carendo appellatas ceremonias quasi carimonias memoria tenebam eo, quod obseruantes careant his rebus, a quibus se abstinent. quod si est origo huius nominis, quae abhorret a uera religione, secundum hanc ego non sum locutus, sed secundum istam, quam supra memoraui.

Hic liber sic incipit: Lectis opusculis, quae ad te nuper elaboraui, fili carissime Marcelline. [*]( 3 II Cor. 3, 6 6 Rom. 4, 5 8 De spiro et litt. 21, 36 Aug. ep. 82, 18 10 Gell. Noct. Att. IIII, 9, 8 ) [*]( 1 inquisicionem C1, inquisitione Dl 2 scribsi HMP1 titulus est BFQ, titulus (om. est) M protractans 01, pertranctans F 3 littera] 1. autem S 4 autem sps 0, spiritus (om. autem) El 5 adiuuauit GS, adiuuat E1 atrociter BCDlFGNRS, acriter cet. v 6 inimicus Dx dei] xpi N 7 iudeorum BCEFQBV 8 uetherem 01 dixi om. B 9 ceremoniae C, caeremoniae D, caerimoniae cet. usum 01 scarum litterarum scarum CD, litterarum sanctarum cet. v 10 tamen] autem R carendam Sl appellatur OPVa 11 ceremonias CD, caerimonias cet. quasi carimonias om. Ml caremonias C2D2, carimonia F, cerimonias R memoriam SV, momemoria E tenebat V, retinebam S 12 a om. OPd se om. H 13 origo DR, orico C1, origo alia cet. v mominis Hl abhorret a uera bis, a m. 1. et 2., exh. D aborret ClDlV a\' uera] aurea Q, a sua a relegione DIM, relegioni 01 14 ergo Q* sum] **sum M, solum CD1 loquutus H 15** memoraui C, momoraui G, commemoraui BDEFGNQBS 16 letis B opuscolis C1D1 17 fili* B marcelli«ne (a ras.) CD )