Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

illud etiam, quod dixi: ad multitudinem zizaniorum, ubi intelleguntur omnes hereses, minus habet unam necessariam coniunctionem; dicendum enim fuit: ubi intelleguntur et omnes hereses [aut: ubi intelleguntur etiam omnes hereses]. nunc uero ita dictum est, quasi praeter ecclesiam tantummodo sint zizania, non etiam in ecclesia, cum ipsa sit regnum Christi, de quo conlecturi sunt angeli eius messis tempore omnia scandala. unde et Cyprianus martyr: etsi uidentur, inquit, [*]( 3 Luc. 15, 32 7 non extat 8 Retract. II, 53 11 Matth. 13, 36 sqq. 17 Matth. 13, 41 18 Cyprian. ep. 54, 3 (II p. 622, 15) ) [*]( 1 paruolia ClDl et om. B 2 copolatus V 3 possit] posset PlV, ****potest C, potest DlOaf solet F .**erat (fu eras.) M reuixi 0 5 *ecclesiae (a ras.) CD cathocae 01 6 LIII G, om. BFPQ, XXVIII v 7 donatistam nescio quem CDl, nescio quem donatistam cet. quem] quae P libri duo F, liber (om. unus) 0 8 superius CD, supra cet. v 9 donatistarum BFGN ohsolutione P1 10 ceciliani CD uerus uerus H 11 etiam] autem M zezaniorum ClV 12 omnis V haereses M, heretici a minus-13 omnes hereses add. C2D2 in mg., om. R unam necessaria C (m expunxit m 2) comunctionem C, communionem B 13 et om. V, etiam GE2Sa 14 haeretici a aut-hereses inclusi, om. CDEQlR intelleguntur om. P etiam om. V omnis V 15 ita om. BG1 est om. B aecclesiam CD tamquammodo B si∗t D 16 zezania V, zizaniaiii C aeciam D * ecclesiam CP1, aecclesiam Dl 17 quo] eo Q1 missis ClDl 18 cypriamus N inquit uidentur a inquid ClDlEV )

166
in ecclesia esse zizania, non tamen inpediri debet aut fides aut caritas nostra, ut, quoniam zizania esse in ecclesia cernimus, ipsi de ecclesia recedamus. quem sensum etiam nos alias et maxime aduersus eosdem praesentes Donatistas in conlatione defendimus.

Hic liber sic incipit: Probationes rerum necessariarum quodam breuiculo collectas promisimus.

CAPVT LV.

ADMONITIO DONATISTARVM DE MAXIMIANISTIS, LIBER VNVS.

Cum uiderem multos legendi labore inpediri a discendo, quam nihil rationis atque ueritatis habeat pars Donati, libellum breuissimum feci, quo eos de solis Maximianistis admonendos putaui, ut posset facilitate describendi in manus plurium peruenire et ipsa sui breuitate facilius commendari memoriae, cui titulum inposui: admonitio Donatistarum de Maximianistis. [*]( 4 Aug. c. Cresc. III, 31, 35. IIII, 56, 67. c. Gaud. II, 3, 3 sqq. post conl. c. Don. 6, 9. 20, 28 5 Aug. breuic. conI. III, 10, 19 sq. 9 non extat ) [*]( 1 zezania V, zizaniam C, zezann Fl non tamen om. R debat D1 2 fideles Ql alt. aut D2 s. l. uestra a ut] et 0 quoniam] quod E zezania V 3 esse in est* corr. m. 2, esse restituit post. m. M cernimus-ecclesia om. Ml rece*»damus (de ras.) Ml, recedimus F1 4 aduersum V 5 eosdem praesentes donatistas ODERm, praes. eosdem d. cet., don. eosdem praesentes a in om. V conlacione C1 6 necessarium BE1 F 7 breuiculo C2R, brebicolo C1, bre- **** biculo D1, breuiario cet. a promissus CD 8 num. om. BFPQR, XXIX v 9 ammonicio C1D1, ammonitio EFMP maximianistas Hl 10 libri duo 0 11 a] ad D2GNQS discendum D2QS2 12 atque om. a, et F haberet D2 13 maximanistis 01 (16) ammonendos C1DFMNOPSY 14 putauÎ* (t ras.) H possit BGHNS, possis F facilitate ex falicitate corr. C2, facillitate DE2Ml discribendi GMl, scribendi H1 plurimum B1C1D1OQ1, plurimorum C2#2 peruenit CxDl 15 sui] sibi C, sua DzNQR, ibi D1 brauitate B cummendari 01 16 imposui* B. )

167

Hic liber sic incipit: Quicumque calumniis hominum et criminationibus mouemini.