Retractationum
Augustine
Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.
Hoc opus sic incipit: Ad ea, quae me interrogasti.
Vt de opere monachorum librum scriberem, illa necessitas conpulit, quod cum apud Carthaginem monasteria esse coepissent, alii se suis manibus transigebant optemperantes apostolo, alii uero ita ex oblationibus religiosorum uiuere [*]( 7 Ep. 54, 3, 4 (p. 163, 10 ed. Goldb.) 9 Sap. 16, 20 20 I Thess. 4, 11 ) [*]( 1 s»eruat (i er.) Cl, saruat Dl, obseruat cet. v aecclesia CD omnia commemorari a 2 inquesita 01 priora H 3 epistula C\'D\'H MSlV, epistola cet. quippe (p pr. in ras.) C 4 admuneratur G sequens] s. liber V 5 multo exp. D2, multus P1 6 multa BClFQxa e 7 priori V ergo] igitur v quia] quoniam a 9 posset V probari (b ex u corr.) C iudei FBV 11 pro∗∗uenire (o m. 2) M, prouire Bl mormoratoribus Cl, murmoratoribus P 12 hoc (c s. Z. m. 2) C eis om. E saperent Dl 15 XLVII ex LXVII C, om. BFPQ, XXI v 16 operae C, o*pere D manachorum F 17 ut] et G conscriberem a post illa add. S2a: me 18 conpolit V quod cum C2, quod (om. cum) C1D1R, cum cet. cartaginem BGQS, karthaginem N, kartaginem EO monast C cepisse 01 19 alius P1 se er. E transigebat C1, transiebant FGN optemperantes OIDPQR, obtemp. cet. 20 apostulo V relegiosorum GID, religiosiorum G )
Hic liber sic incipit: lussioni tuae, sancte frater Aureli.
Iouiniani heresis sacrarum uirginum meritum aequando pudicitiae coniugali tantum ualuit in urbe Romana, ut [*]( 3 Matth. 6, 26. 28 16 Aug. de haeres. c. 82. Hieron. c. Iouin. I, 3 (Patrol. lat. XXIII p. 214) Ambros. ep. 42 (Patrol. lat. XIII p. 1168) ) [*]( 1 ut (t s. l. add.) V aberent ClDl 2 se] sed D2GNQ1SVa implere (im s. I. m. 2) E apostolicum CD*R, euangelium 0, euangelicum cum P, euangelicum cet. v 3 atque-ait Q2 in mg. 4 iam ODIR, om. cet. v laicos] aliquos BD2FGNQ*S, aliquot a inferiorum Cl 5 studiose BEFGNQS exsistere M 6 aecclesia D turbentur F alt. aliis om. B1, aliis aliis V alind aliis 0 7 illud B huc] hoc 01 accidebat M 9 rixantium D1RS2,****** rixantium C, repraehindentium V, reprehendentium cet. v purgantium D2HMOPQVm, repugnantium B studia ClDl 10 hoc D2Ma aurilius Dl 11 ipsius om. 0 ciuitatis (ui m. 2 in ras., is ex es) C screberem Cl, creberem Dl 12 et om. Dl fecit CDl 13 hic-Aureli om. R liber sic om. B scae ClDHM aurelius pi, aurili***» (anus ras.) D 14 XLVIII ex LXVIII corr. C, om. BFPQ, XXII v 15 tit. om. FQ 16 iouiniana Oa hereses NS1 17 pudiciciae BCIFQ uoluit R orbe DlV, orbem P1 romana CDl (c/. Confess. IIII, 14, 21), roma cet. m nonnullus C1, non ullas Ql )
Dixi etiam quodam loco: quod enim est cibus ad salutem [*]( (2)) corporis, hoc est concubitus ad salutem generis, et utrumque non est sine delectatione carnali, quae tamen modificata et temperantia refrenante in usum naturalem redacta libido esse non potest. quod ideo dictum est, quoniam libido non est bonus et rectus usus libidinis. sicut enim malum est male uti bonis, ita bonum bene uti malis, de qua re alias, maxime contra nouos hereticos Pelagianos diligentius disputaui. de Abraham quod dixi: