Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Per eosdem annos, quibus paulatim libros de trinitate 20 dictabam, scripsi et alios labore continuo interponens eos [*]( 5 De trin. XII, 10, 15 6 I Cor. 6, 18 12 Retract. I, 18, 9. Serm. 162 ) [*]( 1 lucustae Ml locustae saliunt] locuta es aliud R edicit GSl mundus El 2 immodis Hl uolatibus C 3 sunt om. H scarabaei C modi P2 s. l., mundi Fl 4 in om. F 5 uelut (ut s. I.) V, uelud 01, i uero 0 8. I. 6 omnem 01Dl quoquumque Cl, quocumquae D1, quodque HI post homo add. M1 s. I.: peccatum 7 satisfacit (a alt. in ras.) M, satisfecit R 8 quod] qutt ex quur corr. H fornicantur C1D1 proprium corpus BR, corpus suum 0 9 peccati F ille om. Dl 10 adhipiscenda N sentiuntur (pr. nt m. 2 in ras.) D, sensiuntur Qr, al. sequuntur a in mg. in 02 s. 1. 11 bonis inponat (om. sui) E post ponat add. P2 s. l. cu plus a peccato R 12 forni*catio C concnbito DlV, concupito 01 13 inlecito V loquutum EHP dicerit ClDl 14 epistula ClH, aepistula Ml, epistola cet. modum (om. post) N 15 lectorus D1 16 disseruimus Ba, discerimus Ql 17 num. om. BFNPQ, XVI v 18 consenso Cl, consu D1 aenangelistarum C quatuor C, II. N 19 libros] in 1. E 20 labore om. Fl, labore* (s ras.) CD eos] eos libros H )

150

illorum temporibus, in quibus sunt libri quattuor de consensu euangelistarum propter eos, qui tamquam dissentientibus calumniantur. quorum primus liber aduersus illos conscriptus est, qui tamquam maxime sapientem Christum uel honorant uel honorare se fingunt et ideo nolunt euangelio credere, quia non ab illo illa conscripta sunt, sed ab eius discipulis, quos existimant ei diuinitatem, qua crederetur deus, errore tribuisse.

In quo libro ex Abraham coepisse gentem Hebreorum est quidem et hoc credibile, ut Hebrei uelut Abrahei dicti esse uideantur, sed ex illo uerius intelleguntur appellati, qui uocabatur Heber, tamquam Heberei, de qua re in libro sexto decimo de ciuitate dei satis disserui.

in secundo, cum agerem de duobus patribus Ioseph, ab altero dixi genitum, ab altero adoptatum; sed dicendum fuit: alteri adoptatum. defuncto enim, quod magis credendum est, secundum legem fuerat [*]( 9 De cons. euang. I, 14, 21 12 Aug. Quaest. in Heptat. I, 24 13 Aug. de ciu. dei XVI, 11 (II p. 146 sqq.) 14 De cons. euang. II, 3, 5 15 Retract. II, 33, 2. 38, 3 16 Deut. 25, 5 sq. Matth. 22, 24. Marc. 12, 19. Luc. 20, 28 , ) [*]( 1 quatuor ClS2 de consensu G2 8. l. 2 qui om. B numquam H dissidentibus V, discenti∗∗∗∗bus E, dissentiunt H, dissentientes a calomniantur CXV 3 primis E libe D1 illos C2 in ras., illus H, eos a . 4 maximae D sapientaem C Christum] spm H honorant] honorat 01, honorarent B 5 se om. V 6 illo CDlER, eo Q, ipso cet. v sede Q discipolis V quos] quod CD 7 ei] eam P diuitatem Ql quam C, quia G1 tribusse 01 9 libro C1D1R, libro quod dixi cet. v abraam G, habraham R cepisse Cl hebraeorum EMNO, ebreorum H, aebreorum P 10 quidem (qui in ras.) M credebile V, credibile** G ut] et H ut hebrei D2 in ras. haebraei M, heraei C1, ebraei V, aebrei P, hebrei G, ebrei Q a uelud ClH habrahei R, abraei MO, abraei V, habraei P, habrei B, abrei F, abrahae H 11 uerius om. H dicuntur B 12 uocata H eber BFlGNQS, om. H tamquam om. H heberei D*MPRS2, heberaei V, hebei Cl, hebrei C2FGQl, hębraei E, ebrei H, hebrer Q2 in om. H 13 satis om. F serui H secundo] s. autem EQ2a 14 patribus om. H dixi] fuisse 0 15 adobtatum 01 sed-adoptatum bis scripta exhib. H adoptum Dl, aptatum P 16 magis om. Ql )

151

adoptatus, quoniam qui eum genuit eius matrem, fratris defuncti coniugem, duxerat.

item ubi dixi: Lucas uero ad ipsum Dauid per Nathan ascendit, per quem prophetam deus peccatum ipsius expiauit, per cuius nominis prophetam dicere debui, ne putaretur idem fuisse homo, cum alter fuerit, quamuis et ipse hoc uocaretur.

Hoc opus sic incipit: Inter omnes diuinas auctoritates.