Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

in quarto decimo de sole et luna talia dicta sunt, tamquam sentiant et ideo tolerent uanos adoratores suos, quamuis uerba ibi accipi possint ab animali ad inanimale translata modo locutionis, qui uocatur graece [*](2 Luc. 8, 23 8 S. Iul. Afric. ep. ad Arist. 3, 9-14 (Patrol. gr. X p. 52 sq. M) cf. Aug. Quaest. in Heptat. V, 46 12 c. Faust. XII, 23. XIII, 10 14 Gen. 9, 25 15 c. Faust. XIIII, 12 ) [*]( 1 genuit (uit m. 2 in ras.) CM 2 sed ex—inuentum est add. C1 in mg. ex om. Q 3 adobtiuum Q libris S2 inuentus H, inuentuntum Q reenti H 4 acensionum D1 dm E 5 nomen] nobis C1, nrm H mulieres Q* iacob* C 6 priori C1D1 merito D1 mathan D2, natam H, nathan cet. a 7 et de marito bis scripta exh. Y posteriori 0 8 perit ClDl adoptiuus erat B african\' (n\' m. 2) D, affricanus BFOR 9 legerem 01 10 unus (u pr. m. 2) C, et unus E 11 haberet (t m. 2 s. l.) CD 12 duodecimo] XLI V alt. in om. BPBv tertio decimoj XLII V secundum 01 13 qui est] quest C1, que est D1 appellatos C1D1, appellatur H ita (i m. 2 in ras.) C 14 canaan CDl, chanaan cet. v se om. B 15 a om. ClDl quarto decimo] eodem tertio d«\'cimo mss., errore fort. ipsius Aug. sole (e add. m. 2) C 16 talia] alia B, & alia H tolerent (o m. 2 in ras.) C, tollerent D1EM1S2 17 ibi om. Fl accipi ibi B accepi ClDl possent 01D1, possunt H 18 inanimale] animale C1OQ locuti..nis D, loquutionia EH, locutiones 01 )

141
metafora, sicut de mari scriptum est, quod fremat in utero matris suae uolens progredi, cum utique non habeat uoluntatem.

in undetricensimo: absit, inquam, ut sit in membris sanctorum etiam genitalibus aliqua turpitudo. dicuntur quidem inhonesta, quia non habent eam speciem decoris quam membra, . quae in promptu locata sunt, sed probabilior in aliis postea scriptis nostris reddita ratio est, cur ea dixerit etiam apostolus inhonesta, propter legem scilicet in membris repugnantem legi mentis, quae de peccato accidit, non de prima nostrae institutione naturae.

Hoc opus sic incipit: Faustus quidam fuit.

CAPVT XXXIIII. CONTRA FELICEM MANICHEVM LIBRI DVO,

Contra Manicheum quendam nomine Felicem praesente populo in ecclesia biduo disputaui. Hipponem quippe uenerat eundem seminaturus errorem; unus enim erat ex doctoribus eorum, quamuis ineruditus liberalibus litteris, sed tamen [*]( 1 lob 38, 8 sec. LXX 3 c. Faust. XXVIIII, 4 (p. 746, 14) 6 Aug. de ciu. dei XXII, 19 sqq. 8 I Cor. 12, 23 Rom. 7, 23 17 cf. Aug. Confess. V, 6, 11 (p. 97, 17) ) [*]( 1 metafora CDHB V, etaforas E1 metaphora cet. sit DlB quo V 2 cum] eum E1 3 uoluntate Dl undetricensimo] undeuicensimo C1D1HM1, XXL Y, undeuigesimo C2, undeuicesimo cet. ut sit-5 * quam om. OP membris] m. meis Cl 4 scorofh H 5 inhonesta] in homine (-em B) ista BEFGNBS eam] eam etiam Ql, etiam eam N speciaem D 6 im Q prompto Cl, prumpto Dl, promtu M, O prompta S1, proptu E locyta G, uocata H aliis (a s. l. add.) C, his DlB postea C (in ras.) D1, om. BD2FGNQS 7 scripturis BFMZa reddita. (P ras.) M quur ClDEH ea] & a H 8 propter] pro H lege H repugnantem in membris BFGNQ, repugnantem legi mentis 0 repugnante H 9 qui 01 accedit ClDlV 10 prima* (e ras.) M nostra BCFGNS institutionae D 12 num. om. BFPQ, VIII v 14 nomine G2 s. l., noml C fecilem El praesent*e (a ras.) C 15 aecclesia ClD ipponem GHMNQSV, hypponem R, yponem BE, ippone OP quippe* (m ras., ippe m. 2 in ras.) M 16 euadem Q sompniaturus 0 ∗| unus (u pr. m. 2) M 17 inheruditus D1-)

142
uersutior Fortunato. gesta sunt ecclesiastica, sed inter meos libros conputantur. duo ergo libri sunt, in quorum secundo disputatum est de libero arbitrio uoluntatis siue ad male operandum siue ad bonum. sed de gratia, qua uere liberi fiunt, de quibus scriptum est: si uos filius liberauerit, tunc uere liberi eritis, diligentius disputare, quoniam talis erat, cum quo agebamus, nulla sumus necessitate conpulsi.

Hoc opus sic incipit: HONORIO AVGVSTO SEXTVM CONS. SEPTIMO IDVS DECEMBRIS.