Retractationum

nec illud apostoli, ubi adhibet testimonium de Genesi dicens: factus est primus homo Adam in animam uiuentem, sicut ille uoluit exponi, intellexi, cum exponerem, quod scriptum est: insufflauit deus in faciem eius flatum uitae, et factus est homo in animam uiuam uel in animam uiuentem. apostolus enim ad hoc adhibuit illud testimonium, ut probaret esse corpus animale; ego autem hinc putaui esse monstrandum animalem factum prius hominem, non corpus hominis solum.

quod autem dixi nulli naturae nocere peccata nisi sua, ideo dixi, quoniam iusto qui nocet, non ei uere nocet, quandoquidem mercedem eius [*](4 Id. II, 5, 6 5 Eccli. 10, 9 7 De Gen. adu. Man. II, 8, 10 8 I Cor. 15, 45 10 Gen. 2, 7 16 De Gen. adu. Man. II, 29, 43 17 Matth. 5, 12. Luc. 6, 23 ) [*]( 1 significare F uitam CtDR, uitam quin OPlV, uitam cum cet. v meliores Cl interpraetationia DMP cudices V, codicis C1D1 2 habent CDQ\'R, habeat Sl, habeant cet. v sed] et 0 apte B • 3 uideretur 0 enim] sic Q2 s. I. nom∗∗∗ (ine ras.) Dx, nomine EOPVa significatio EOPVa 4 pabuli (p m. 2 in ras.) M, pa*buli D idem CD1, itё. E, itemque 01 uideor non v uideo CER recta QI uerba om. 0 profetica H 5 dictum F 6 in om. Ql eo CDtB, eius cet. v legit 8\' certi simus C2, certissimus ClD, certi sumus cet. appellasse a 7 profetam H nec] hec 0 adhibet CDtEOPB, adhibuit cet. 8 gesi H1 9 ille om. a exponi, intellexi scripsi, exponi CD1, poni FHS2 (mg.), intelligi NQ2, intellexi posui Ql, uel intellexi sic non est ibi posui Q3 mg., intellexi (om. exponi) cet. v 10 facie Dl 11 uitae Cl in ras. factum M, factis Ql est om. G homo om. B\' amam Dl 12 ad hoc om. P, adhuc 01 13 istud F ut M2 s. l. corpus esse Ba, corpus (om. esse) N 14 autem om. V putaui hinc B esse] hoc e. a animale a 15 solum corp. hominis B hominem QI 17 uere nocet ei B nocit ClDl mercedem BlClD, etiam mercedem cet. v )

item in eo, quod paulo post dixi, nullum esse malum naturale, possunt » quaerere similem latebram, nisi hoc dictum ad naturam talem referatur, qualis sine uitio primitus condita est. ipsa enim uere ac proprie natura hominis dicitur, translato autem uerbo utimur, ut naturam dicamus etiam, qualis nascitur homo, secundum quam locutionem dixit apostolus: fuimus enim et nos aliquando natura filii irae sicut et ceteri.

Hoc opus sic incipit: Si eligerent Manichei, quos deciperent.. [*]( 9 Rom. 5, 12 12 De Gen. adu. Man. II, 29, 43 17 Eph. 2, 3 ) [*]( 1 augit C\\ autget D sibi] siue ClDl quoniam CDNR, quia cet. v 3 pelageali Ql \' docma OlD, dogma (do m. 2 s. l.) H ista D 4 iueo B paruolis ClDl nocuisse (is ex u) E 5 nulli (i in ras.) C 6 paruolus C1D1 pertinent (ent m. 2) G 7 in om. R 8 peccat C1Rl nocuere v 9 hominē∗ D omnis V 11 homines et H1 nocere peccata BFGS iterum Ol 12 naturae QR 13 semilem V ad naturam add. C2D2 in mg. 14 referat 81 sine] nisi Hx 15 ac] et ENB propriae ClDMS e e naturae D homines H1 translatun* (u m. 2) C 16 quali GNQS, quali. D 17 locutione D\', loquutionem EHPlQ2 dicit 0 apostulus M enim om. M et nos aliq. enim F aliquando** (do ras.) M 18 naturaliter BEFGNQS1 fili II1 coeteri D 19 elegerent C1D1E1M1P manichaei M deceperent ClV, decoeperint D, decepissent BXFGS ) [*]( 4* )

Deinde, ut supra commemoraui, sex libros de musica scripsi. quorum ipse sextus maxime innotuit, quoniam res in eo cognitione digna uersatur, quomodo a corporalibus et spiritalibus, sed mutabilibus numeris perueniatur ad inmutabiles numeros, qui iam in ipsa sunt inmutabili ueritate, ac sic inuisibilia dei per ea, quae facta sunt, intellecta conspiciantur. quod qui non possunt et tamen ex fide Christi uiuunt, ad illa certius atque felicius conspicienda post hanc uitam ueniunt; qui autem possunt, si desit eis fides Christi, qui unus mediator est dei et hominum, cum tota sapientia sua pereunt.

In hoc libro illud, quod dixi: corpora enim tanto meliora, [*]( (2)) quanto numerosiora talibus numeris; anima uero istis, quae per corpus accipit, carendo fit melior, cum sese auertit a carnalibus sensibus et diuinis sapientiae numeris reformatur, non sic accipiendum est, quasi non sint futuri numeri corporales in [*](3 Retract. I, 5, 6 7 Rom. 1, 20 9 Rom. 1, 17. 3, 26. Gal. 3, 11 Hebr. 10, 38 11 I Tim. 2, 5 18 De mua. VI, 4, 7 ) [*](tua 1 XI v 2 liberi H1 liber VI D2 3 deinde] hic incip add. D2 8. l. commemo G lib CDl 4 quorum-sextus add. C2 quorum] qm D1EN, quo R ipse om. Q in eo res a ea BM2 digna cognitione m 6 sed] et MlB nomeris ClB perueniat Sl inmutabilis ClDx, immotabiles H1 numerus ClDl 7 sunt in ipsa m inmutabile R, ut inmutabili N ac sic] et sic HOPVv, ac si N 8 dei om. R quae per ea F conspiciant S, conspiciuntur D* s. l. Q1 9 quod (uo m. 2) G et] ei Dl at E1 10 tertius El, cercius D facilius M conspitienda D, conspienda Cl hanc om. H uita Dl 11 quid a possunt S in mg. ei desit] id erit Y ei QI qui] qua OVa, quia BFGS ∗∗∗mediator (med ras.) Ml, mediatur DlG est mediator dei F, m. dei est M2, mediator dei (om. est) M\' 13 tantum Htam Hl meliora] m. sunt a 14 quantum H numeris (u in ras.) C istis om. Q1 15 accipit B2 in mg., accepit CDOPV sit Fl se B1, esse Dl 16 refurmatur C1, reformator E, seformatur D1 17 qua El non om. E )

[*]( (3) ) Item quod dixi: haec autem sanitas tunc firmissima erit atque certissima, cum pristinae stabilitati certo suo tempore atque ordine hoc corpus fuerit restitutum, non ita dictum putetur, quasi non sint futura post resurrectionem corpora meliora, quam primorum hominum in paradiso fuerunt, cum illa iam non sint alenda corporalibus alimentis, quibus alebantur ista; sed pristina stabilitas hactenus accipienda est, quatenus aegritudinem ita nullam [*]( 12 De mns. VI, 5, 18 ) [*]( 1 cum CDl, cum multa Bt, cum multo cet. v apeciosiora (t ras.) C, e speciosa V dicentiora C1D1 2 aut] ut R animę os (e m. 2) Jl, animg Qs H 3 quemammodum MV, semper hic carendo eis B, * eis hic c. a enim om. Dl 4 auertere Cl, auerteret E* acccrnalibuB El 5 sapienda BD*EFGNQ ideo E 6 illecebra BF, inlicebra Dl 7 inlici* (i ras.) M, inlici∗∗∗ S, illic R ad M, a E1 e delictationem C1, dilectatione D1 turpi E potest turpem B 8 potest] p. trahi B firma CDt, tam firma eet. v est R atque perfecta erit B aut Hl 9 ista Dx 10 ut] et Bl non om. F alliciatur 0 11 ista D1 et] atque B possit Ql eam possint N 12 tunc] tam 0 erat E 13 pristi∗∗nae H 14 hoc B2 8. t., oc Ql corpus] opus CDl, tempus Ol flerit OlD quasi] quia V 15 resurrectione D1 quam C1 in mg. D1 s, I., CQ ClDl priorum H 18 paradyso FGNP, iparadiso (om. in) 0 17 alibantur Gl pristina (a m; 2) C, pristinae H1 stabilitatis Hs 18 actenus C1DERS1V1 accipienda-quatenns om. H accipianda El quatinus C2D20, quatentis D1 egritudinem CMY nulla C1D1OPR\' )