Retractationum

Item de mendacio scripsi librum, qui etsi cum aliquo labore intellegitur, habet tamen non inutilem ingenii et mentis [*]( 1 Coloa. 1,14 sq. 4 Iac. 2, 20 8 Ex. 7, 11. 22. 8, 7 11 Hebr. 12, 6 ) [*]( 1 redemtionem M in remissionem ODI, in remissione R, remissionemq; B, remisionem H, remissionem cet., et remissionem v 2 inuisire biles Dl septuage*sima M 3 hereditate P 4 apostolus iacobus v uis.. C 5 ociusa 01 septuage«sima M 6 timore] t. inimicorum Ql peccatorum 01 octaba Ml 7 pnlchritudine (tu in ras.) C, pulcri- tudine OQ, multitudine H simulachrorum BFG2NQ septuage#sima M quare] de quare C1D1 8 magi. D pharahonis G1, faraonis EHV miracula BC1D1EGNRS, miracula quaedam Fm, quaedam miracula cet. moyses∗∗(et ras.) CD famolus V 9 aduersum V apolinaristas R, opollinaristas H octoge»sima M 10 quadrage.sima C, quadragessima E quinquegessima E, quinquagisima D 11 dominus ODMR, deus cet. 12 recepit 01 octo*gesima M 13 de coniugio om. B post coniugio add. v: in eo quod dominus ait: si quis (om. a) dimiserit uxorem suam excepta causa fornicationis si.c (n ras.) Q 14 a 01 s. l. 15 XXV H, om. BFPQ, XXVII v 16 tit. om. GNS mendatio MP, mendicio CZ)1 liber unus om. F primus MO 17 item de mendacio om. F mendatio BGMP, medacio E1 librum om. C1D1R qui om. H etsi] et OQl cum] in 0 18 ingenui H ) [*]( XXXVI Aug. sectio I pars 2 ) [*]( 9 )

Hic liber sic incipit: Magna quaestio est de mendacio. [*]( 5 Retract. II, 86 ) [*]( 1 administrationem CDlR, exercitationem cet. v magisquae D uiriloquium V, ueraloquium El 2 de om. N oposcolis P1 3 pr. et om. F, er. D2 obscuris ElPl anfructuosus D\\ infructuosus R melestus C], melestos Dl 4 propter om. H eam Bl nec] non F postefi H 5 titulus om. H, titultl 01 contra] con H mendatium BEGMPQ magis otn. H istum] ipsum BSl, istum ipsum G 6 decreueram (eu in ras.) M, decreberam El et] sed et BGNS et iusseram om. FH sed] et B est om. OP in ista om. H 7 retractione BlEl eum om. OP, eo C\'D\' incolomem BClDlFGS 8 reperissem BPRS, reppererem H retractum E manere] mare H praecipi V maximae D 9 in eo nonnulla CDER, nonnulli nec H, nonnulla in eo cet. altero S2 8. l., alibi alio altero E 10 inscriptio (o ex us corr.) C, scriptio OP mendatium BC1D1EGM1PQ 11 istius om. H quia B per illum totum om. H 12 aperte Ml aperta-istius om. H mendacio E in om. BC1D1E1FGHNR inquisitionis om. H 13 ad eundem om. H uterquae D, uteque El . diri H 14 hic om. H, i in ras. C quescio C1, quaes H est om. E2FH de om. H mendatio B1C1DEFGM1PQ EXPLICIT LB PRIMUS INGREJINCRE D) COGNITIONU INCP (add. C2) LI- BER SECUNDUS DO GRATIAS (ING dėl. CCD, EXPLICIT LIBER PRIMUS INCIPIT LIBER (om. FR) SECUNDUS BFGMNRSV, EXPLI- CIT LIBER PRIMUS RETRACTATIONUM INCIPIT AURELII AUGU- STINI EPI CATHOLICI RETRACTATIONUM LIBER SECUNDUS H, EXPLICIT LIBER PRIMOS RETRACTATIONUM INCIPIT LIBER SE- CUNDUS OP, EXPLICIT LIB I Q, M INCIPIT LIBER SCDS E )

Librorum, quos episcopus elaboraui, primi duo sunt ad Simplicianum, ecclesiae Mediolanensis antestitem, qui beatissimo successit Ambrosio, de diuersis quaestionibus, quarum duas ex epistula Pauli apostoli ad Romanos in primum librum contuli.

Harum prior est de eo, quod scriptum est: quid ergo dicemus? lex peccatum est? absit, usque ad illud, ubi ait: quis me liberabit de corpore mortis huius? gratia dei per Iesum Christum, dominum nostrum. in qua illa apostoli uerba: lex spiritalis est, ego autem carnalis sum et cetera, quibus caro contra spiritum confligere ostenditur, eo modo exposui, tamquam homo describitur adhuc sub lege, nondum sub gratia constitutus; longe enim postea etiam spiritalis hominis — et hoc probabilius - esse [*]( 4 Librorum—p. 132, 14 nihil sit] Aug. de praedest. sanet. 4, 8 5 Aug. Confess. VIII, 1, 2 9 Rom. 7, 7 11 Rom. 7, 24 sq. 13 ad Simplic. I, 1, 9 Rom. 7, 14 16 Roro. 6, 14. 17 Retract. I, 22, 2 ) [*]( 2 XXVn om. BFHNPQ, Iv 3 Simplicianum] 8. epm H libri duo om. E, liber I. 0 4 elaboraui om. Gl 5 ecclesiae (ec in ras. m. 2) C, aecclesiae D mediolanesis Cl, mediolanisis Dt, mediolensis P antestitem CEM, antistitem cet. v 6 ambrosium Dt 7 aepistula M, epistola C romanus ClDxEl primo R, priore V libro R V 9 arum Cx pr. est om. BF quod E 10 dicimus CDl usquae D 11 liberabit (bit in ras.) Dl, liberauit EM1PS1, liuerauit Cl, huius om. N 12 gratia] nisi gr. E2 s. l. dum nrm ihm xpm 0 15 exposui. (t ras.) E describitur ClDl (cf. p. 83, 11), describatur cet. v. 16 alt. sub E1 8. I. grati El 17 etiam postea H probabilius (babilins in ras.) M ) [*](5* )

posterior in hoc libro quaestio est ab eo loco, ubi ait: non solum autem, sed et Rebecca ex uno concubitu habens Isaac patris nostri, usque ad illud, ubi ait: nisi dominus Sabaoth reliquisset nobis semen, sicut Sodoma facti essemus et sicut Gomorra similes fuissemus. in cuius quaestionis solutione laboratum est quidem pro libero arbitrio uoluntatis humanae, sed uicit dei gratia, nec nisi ad illud potuit perueniri, ut liquidissima ueritate dixisse intellegatur apostolus: quis enim te discernit? quid autem habes, quod non accepisti? si autem accepisti, quid gloriaris, quasi non acceperis? quod uolens etiam martyr Cyprianus ostendere hoc totum ipso titulo definiuit dicens: in nullo gloriandum, quando nostrum nihil sit.