Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Per idem tempus de sermone domini in monte secundum Matheum duo uolumina scripsi.

In quorum primo propter id, quod scriptum est: beati pacifici, quoniam ipsi filii dei uocabuntur: sapientia, inquam, congruit pacificis, in quibus iam ordinata sunt omnia nullusque motus aduersus rationem rebellis est, sed cuncta obtemperant spiritui hominis, cum et ipse obtemperat deo. quod merito mouet, quomodo dixerim. non enim cuiquam prouenire in hac uita potest, ut lex repugnans legi mentis omnino non sit in membris, quandoquidem etiamsi ei sic resisteret spiritus hominis, ut in nullum eius laberetur adsensum, non ideo tamen non repugnaret. hoc ergo, quod dictum est, nullum esse motum aduersus rationem rebellem, recte accipi potest id nunc agentibus pacificis domando concupiscentias carnis, ut ad istam pacem plenissimam quandoque ueniatur.

Proinde quod alio loco, cum eandem sententiam euangelicam [*]((2)) repetens dixissem: beati pacifici, quoniam ipsi filii dei 20 [*](5 Matth. 5, 9 6 De serm. dom. I, 4, 11 11 Rom. 7, 23 17 I Io. 2, 16 20 Matth. 5, 9 ) [*]( 1 XIII HR, XIX v, om. Q 2 dei EG monte] m. habito B1 3 sec. math. in monte F 4 matheum BODFGHMNOPQR, mattheum ESV 5 corum C1 primum OPl est om. H 6 ipsi om. BNS sapientiam ClDiEl 7 inquit H iam (i in ras.) C 8 metus Dl 9 cun∗cta∗∗ B optemperant MPQ ipsi 01 optemperat MQ, optemperant pi, obtemperet Eb 10 mouit CD1 cuiquam (c in ras.) C 11 repugnas Hl 12 mentes El 13 ei sic] eis Qt resistent V, resterit ClDx, resistere GS post hominis add. 8. l. S2 posset in om. E nullo BFGS, nullum in E* eius laberetur om. B haberetur 01 14 assensu BFGNS tamen C1D1M, tamen ille EQ, tamen illa cet. v non om. B 15 motu∗ (s ras.) H 16 recta Et accepi ClDl nunc] non OP pacifici Dl 17 concupiscentiam DaEFNPQ pacem om. B 19 scientiam P1 20 reppetens H, repente R pacificis 01 ipsi om. BNS1 )

uocabuntur, adiunxi dicens: et ista quidem in hac uita conpleri possunt, sicut conpleta esse in apostolis credimus, sic accipiendum est, non ut in apostolis hic uiuentibus nullum carnis motum arbitremur spiritui repugnasse, sed hactenus hic ista posse conpleri, quatenus in apostolis credimus esse conpleta, ea mensura scilicet perfectionis humanae, quanta in hac uita potest esse perfectio. non enim dictum est: \'ista in hac uita conpleri possunt; nam conpleta esse in apostolis credimus\', sed dictum est: sicut conpleta esse in apostolis credimus, ut ita conpleantur, sicut in illis conpleta sunt, id est quadam perfectione, cuius capax est ista uita, non sicut conplenda sunt illa, quam speramus, pace plenissima, quando dicetur: ubi est, mors, contentio tua?

[*]( (3) ) Alio loco quod interposui testimonium: non enim ad mensuram dat deus spiritum, nondum intellexeram ae Christo proprie uerius accipi. aliis quippe hominibus nisi ad mensuram daretur spiritus, non duplum peteret Heliseus, quam fuerit in Helia.

item quod scriptum est: iota unum et unus apex [*]( 1 De serm. dom. I, 4, 12 13 I Cor. 15, 55 14 De serm. dome I, 6, 17 Io. 3, 34 17 IIII Regn. 2, 9 18 Matth. 5, 18 ) [*]( 1 adiun*xi (c ras.) D hac] ac E1 . 2 credimus om. EIQl, i in ras. m. 2 D sic-apostolis om. EQl 3 uibentibus D1 post uiuentibus add. E2 s. 1. in quibus 4 motum carnis F arbitramur El, arbitraremur 01 sp*u (s ras.) H, spu Dl actenus C1DG1S1 5 quatinus FGN, q: nos Cl, quae nos D1, ut B 6 perfeccionis D 7 perfectior (r add. m. 2) C enl (- m. 2) C ista om. BGO 8 ac El conpleri possunt D2 in ras. possfl a 0 esse om. Q1, in ras. S 9 sed-credimus om. R, add. D2 in mg. sicut-credimus om. H esse om. BEGNQ18 10 id est-complenda sunt om. Fl 11 sic sunt (om. conplenda) a completa F2 12 illa] in illa BD2EFGNQS quam] quae a separamus Ql pace D 13 dicitur CDXH mors om. 0 contemptio 0 15 sps P1 intellex.eram H. intellegam Ql 16 uirius Nl accipi (i pr. in ras.) C alius E1 si a 17 deretur . C1D1E1 peteretur B heliseus BDEGNPQR, helise*us (i ras.) C, helyseus FO, helisaeus cet. v fuerit C, fuet D1, fuit cet. v ,18 helya F, elia El, heliam D1 et] aut QRv apax E )

non transiet a lege, donec omnia fiant, cum exponerem, dixi nil aliud posse intellegi nisi uehementem perfectionis expressionem. ubi merito quaeritur, utrum ista perfectio sic possit intellegi, ut tamen uerum sit neminem iam utentem uoluntatis arbitrio hic uiuere sine peccato. a quo enim usque ad unum apicem lex perfici potest, nisi a quo fiunt uniuersa diuina mandata? sed in eisdem mandatis est etiam, quod iubemur dicere: dimitte debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris, quam orationem usque in finem saeculi tota dicit ecclesia. omnia ergo mandata facta deputantur, quando quidquid non fit ignoscitur.