Retractationum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars II (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 36). Knöll, Pius, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1902.

Per idem tempus coram episcopis hoc mihi iubentibus, qui plenarium totius Africae concilium Hippone Regio habebant, de fide ac symbolo disputaui. quam disputationem nonnullis eorum, qui nos familiarius diligebant, studiosissime instantibus in librum contuli. in quo de rebus ipsis ita disseritur, ut tamen non fiat uerborum illa contextio, quae tenenda memoriter conpetentibus traditur.

In hoc libro cum de resurrectione carnis ageretur: resurget, inquam, corpus secundum Christianam fidem, quae falli non potest. quod cui uidetur incredibile, qualis sit nunc caro adtendit, qualis autem futura sit non considerat, quia illo tempore inmutationis angelicae non iam caro erit et sanguis, sed tantum corpus et cetera, quae ibi de corporum terrestrium in corpora caelestia mutatione disserui, quoniam dixit apostolus, cum inde loqueretur: caro et sanguis regnum dei non possidebit. sed quisquis ea sic accipit, ut existimet ita corpus terrenum, quale nunc habemus, in corpus caeleste resurrectione mutari, [*]( 10 De fid. et symb. 10, 24 (p. 30, 16) 17 I Cor. 15, 50 ) [*]( 1 XVII v, om. Q 2 et BCDlP, om. 0, uel cet. simbolo FGHRS, simbolu Cl, symbulu JD1, simboli 0 3 coram] ard H hic R 4 plenarum C1D1H1Q1 tocius Cl affricae BEFGHOR ippone EFGHMNPQSV, hyppone R, hipponi Dl, yppone BO habebant] agebant MOQ1S2V 5 ac] et Dh), ac de R symbulo C1, simbulo D1, simbolo FHNRS disputaui C1D1R, presbyter (presbiter C2D2E GMPQ) disputaui cet. v 6 nos (os in ras.) C familiaris Sl diligebam S1 8 faciat ER coniectio D1, contexio E, contexto 81 qua Cl tenendo H, tenda D1 memoriter tenenda B 10 resurgit &DlV 11 inquam (in m. 2 s. l.) CD, in mg. N fidem (fid m. 2 in ras.) C qua Cl falli BD1.R, falli*** C, habui fallere falli E, fallere cet. v 12 sit] sic Q1 13 autem] tunc BS, autem tunc D2EFGNQ sit ras. S 14 inmutatione CD1 angelica C2 iam non erit caro a sangus Dl 15 qua 01 de om. B 16 dixi P1 17 possidebit R, possedebit C1D1, possidebunt cet. v accepit Cl 18 estimet E1NQ terrenum (e alt. in ras.) C 19 resurreccione D mutare B )

85
ut nec membra ista nec carnis sit futura substantia, procul dubio corripiendus est commonitus de corpore domini, qui post resurrectionem in eisdem membris non solum conspiciendus oculis uerum etiam manibus tractandus apparuit carnemque se habere etiam sermone firmauit dicens: palpate et uidete, quia spiritus ossa et carnem non habet, sicut me uidetis habere. unde constat apostolum non carnis substantiam negasse in dei regno futuram, sed aut qui secundum carnem uiuunt carnis et sanguinis nomine nuncupasse aut ipsam carnis corruptionem, quae tunc utique nulla erit. nam cum dixisset: caro et sanguis regnum dei non possidebunt - bene intellegitur tamquam exponendo, quid dixerit — continuo subdidit: neque corruptio incorruptionem possidebit. de qua re ad suadendum infidelibus difficili diligenter, quantum potui, me disseruisse reperiet, quisquis de ciuitate dei librum nouissimum legerit.

Hic liber sic incipit: Quoniam scriptum est. [*]( 5 Luc. 24, 39 9 Rom. 8, 12 sq. 15 Aug. de ciu. dei XXII, 5. 21 ) [*]( 2 corripiendus CD, corjrigendus M, corrigendus cet. v communitus Hx de-domini S s. l. 3 in eiadem om. B memoria R conspiciendis F1 4 tractandus ODlNRSV, tangento tractandus Q, tangendus cet. a 5 sermone om. a firmauit E2 in ras., ostendit a . in mg. 6 carnem et ossa BEFNOPVv 7 uidistis D1Q apostolū* (- m. 2, s ras.) CD 8 regno dei v futurum E1H aut] ut El qui CDR, homines qui cet. v 9 uibunt D1 carnis (is s. I.) V sanguinis (guiuis in ras. m. 2) M noncupasse C1 10 quae (uae m. 2 a. I.) C utiquae D nam cum] numquam Et, nunc quid E2 dixissit V 11 possedebunt Cl 12 quid (d s. I. m. 2) CD, quod G dixeri»t C subdidit Dt, subdedit C1, subdedisse V, subdidisse cet. v ∗∗∗∗∗∗∗∗∗∗ 13 incorruptio Dl incorruptionem C, incorruptionemu E posidebit M, possedebit C1 V 14 p su«adendum (p add. m. 2) C, persuadendum cet. v; cf. Retr. I, 15, 1 (p. 82,1T) difficile CF1 quam Dl 15 me desseruisse Dl, disseruisse me ENQ repperiet EFGHMBSV, repperi*et C, repperi Dl, inueniet P dei om. N 16 legeret C1D1 legerit nouissimum v 17 scriptum] aic sc. H )

86