Retractationum

Hic liber sic incipit: OpitularUe dei misericordia. [*](3 De d. anim. 24 (p. 79, 26) 9 Act. 11, 21 13 Eccli. 46, 13. Hier. 4, 28 ) [*]( 1 etiam om. G1 tunc in ras. C, om. B1, nunc (n pr. ex h) E, hic N pro] ut pro B familiarissimis (fa 8. I. m. 2) CD 2 meis om. Q1 mortifera D1 3 dixi∗∗ deus (deus m. 2) D summe M ∗∗∗∗∗∗∗∗∗∗ 4 et incorruptibilem (atque incommutabilęm ras.) C, atque incommutabilem B2GHM1, et incommutabilem SV, et (om. B) incorruptibilem atque incommutabilem B1FM2OP, incorr. atque immutabilem a 5 trinaj et tr. R ecclesia catholica FP colit ecclesia B colet ClDlV snplex BC1D expertis 01 6 ne] ut JB1 cum] nni HI, uani H* 7 a H1 8. l. puericia (p m. 2, in om.) E hominum] homine C1, omni D2Qlm uicta BF, fictu H1, conuictu Qm in om. E tua H1 culto D1 8 a H2 in mg. dissenti«re HM, dissentare B1 sicut quę H, secuti quae Dl 9 conuersus C1D1GH1RS dfli (m in ras.) M gratiae (om. eius) P adiubari 01 profitiant D 10 atque F proficiantur MIN, perficientur 0 11 istorum B etiam] tamen D2 8. I. 12 gratia D1 quem D\'ER, q;** C. quandoquidem cet. v 13 erat CxDl nimis ex minus Q aduersi C1M1O ad C1D1ER, illum ut (ut 8. I.) CaD2, ut ad cet. v 14 conuerterentur] conuerterent sep H1 15 misericordia] gratia D2 ) [*]( XXXVI Aug. sectio I par. 2 ) [*]( 6 )

Eodem tempore presbyterii mei contra Fortunatum quendam, Manicheorum presbyterum, disputaui, qui plurimum temporis apud Hipponem uixerat seduxeratque tam multos, ut per eos ibi eum delectaret habitare. quae disputatio nobis altercantibus excepta est a notariis, ueluti gesta conficerentur; nam et diem habent et consulem. hanc in librum memoriae mandandum conferre curaui. uersatur ibi quaestio, unde sit malum, me asserente exortum fuisse hominis malum ex libero uoluntatis arbitrio, illo autem naturam mali deo coaeternam suadere moliente. sed consequenti die tandem confessus est nihil se aduersus nos inuenire, quod diceret, nec sane catholicus factus, sed tamen ab Hippone discessit.

In hoc libro illud, quod dixi: animam dico esse factam a[*]( (2)) deo, ut cetera omnia, quae a deo facta sunt, et inter illa, quae deus omnipotens fecit, principalem locum datum esse animae, ita dixi, ut hoc generaliter de uniuersa creatura rationali accipi uellem, quamuis in scripturis sanctis animas dictas esse [*]( 15 c. Fort. 1, 13 (p. 90, 20) ) [*]( 1 XVI v, om. Q 2 (3) furtanatum Dl, fortanatu H 3 eode Dl presbiterii BODEGMNOPQV, prespiterii F 4 maniche*orum (u ras.) E, manichaeum M presbiterum DMQSV, prespiterum F 5 ipponem EFGHMNPQSV, hypponem R, ypponem BO seduieratque taml Beduxerat quaedam ClDl per CDlEMlR, propter cet. v illos BFG HOPSVv 6 delectare ClDl alternantibus 0 7 confiterentur Ol diem] S H 8 habet HNOPQWv consolem ClDlMl et cone. habent B hunc E2 a. I. mandandam GOPSVv 9 curaui BODEFGNQR, curauimus cet. v malum M2 s. I. in spatio uacuo, modo Ml 10 liuero El 11 natura 01 coaeterna (a m. 2) C, coaeterne D1 suadere ClDl, persuadere cet. v; cf. Retr. I, 16 (p. 85, 14); II. 48, 1. Oros. p. 40, 3. 120, 23 (ed. Zangem.) molientem C1D1, maliente El 12 tandem] zan idem El confissus C1, confusus D aduersum PR 13 dicent V, dicere ClDl factus CD1, factus est cet. v 14 ippone EFGHMNPQSV, yppone BO 15 quod om. C1D1 factam esse BFB 16 ut-deo om. E facta sunt expunxit W et om. CD1 17 locum] in 1. El datll* (s ras.) C 18 racionali 01 accepi Cl 19 dicta D1S1 )