Locutiones in Heptateuchum

Uos autem transibitis expediti priores fratribus uestris, omnis fortis: id est omnis, quicumque in uobis fortis est. [*]( 3 Ex. 12, 34 (?) 5 Deut. 82. 20 7 Ib. 32, 36 13 Ib. 32, 37 15 Ib. 32, 40 17 Ib. 32, 43 22 Ios. 1, 14 ) [*]( 1 trittici L uarina N dixitj discit N nam] non Sl nomine] homine N 2 grece N om. b grecus LNS 8 umeros NL 4 steata N creara LS 10 et] uel b eum (e ex c) S cum L mali. sic] malis hic N 13 dii] digi N 14 in om. LNS 19 tHOt cod. Alex. filios dei autem N angeli. (s eras.) S angelis N 20 facele N Expliciunt locutiones deutheronomii Incipiunt locutiones libri ihesu Naue L expl loc deut. nom. incip. loc lib hyesu (m. 2 hyosue) S explicit loquutiones deutero nomii. incipit questiones eiusdem libri fol. 108 N 21 Finiunt quaestiones de deuteronomio inč locutiones de iesu naue fol. 121 N 22 expediti priores scripsi secutus LXX: expeditiores libri 23 omnis alt. ex omnes L )

Ut sciatis uiam quam ibitis eam: plenum esset, etiam si non haberet "eam".

Et factum est cum esset Iesus in Iericho . notanda locutio est; nondum quippe erant in eadem ciuitate, cuius portae contra illos clausae fuerant: unde factum est. ut in eam intrare non possent, nisi muri eius cecidissent circumacta arca domini . ergo in Iericho dictum est: in terra, quae pertineret ad Iericho.

De Iericho dictum est, cum clausa esset: nec quisquam ex illa prodibat neque introibat: utique "in illam" subauditur, non "ex illa"; hoc appellatur graece Ceό1\'Į-UX xat\' IXXeta.v.

Dominus dicit ad Iesum: ecce ego trado tibi subiugatam Iericho et regem eius qui est in ea potentes fortitudine. mirandum, quod non hic posuit coniunctionem copulatiuam, ut diceret: et potentes fortitudine, quam solet scriptura tam adsidue ponere, ut etiam ibi inueniatur, ubi sensum solitae locutionis inpediat. an et Iericho et rex eius dicti sunt "potentes fortitudine?"

Et Raab meretricem et domum paternam eius uiuificauit Iesus, et commorata est in Israhel usque in hodiernum diem. notandum est, quemadmodum dicat scriptura: usque in hodiernum diem, quod adsidue dicit. nam et de lapidibus illis duodecim, qui positi sunt, ubi Iordanes ex ima parte defluxerat et ex parte superiore constiterat arca transeunte uel populo, ita dictum est, quod ibi essent "usque in hodiernum diem": quod uidetur ita sonare, [*](1 Ios. 3, 4 3 Ib. 5, 18 9 Ib. 6, 1 (5, 16) 18 Ib. 6, 2 20 Ib. 6, 25 et 4. 9 ) [*]( 8 esset] essetis LSb lesus om. LSb hierico L (ita semper) Ierico d 7 circaacta Ni 9 nec] ne b 12 zeuma catellipsin LS zeunia catellysl N zeuma cata eclipsin b 13 ihesum L 14 ea] eo S 15 coniuncionem N 19 potentes] ponentes N 20 sec. eod. Alex. 21 ihesus L 23 usquae N 25 iordanis Sbd iordane sex (sic coni.) L una T 26 essent ibi bd 27 uiderunt N )

Dominus dicit ad Iesum: peccauit populus et transgressus est testamentum meum, quod disposui ad eos. notandum, quemadmodum testamentum appellet hoc, quod praeceperat, ut anathema esset Iericho et nemo sibi inde aliquid usurparet.

Dominus loquens ad Iesum ait inter cetera: ecce dedi in manus tuas regem Gai et terram ipsius . et facies Gai sicut fecisti Iericho et regi eius et praedam pecorum praedaberis tibi. praecipue notanda locutio est non solum, quia praedaberis tibi dixit, tamquam unius futura esset illa praeda, cum omnium esset futura; nam tales locutiones usitatissimae sunt, cum deus tamquam ad unum loquitur, quae ad populum loquitur. sed hoc nouum est hic, quia praedixit scriptura: et dixit dominus ad Iesum, quem constat unum hominem fuisse. quod tamen dixit praedaberis [*](14 Ios. 7, 11 19 Ib. 8, 1. 2 ) [*](1 post hanc] per hanc NSbd 2 hi] ii d erant om. N 3 hoc putat N quid] quod N 5 usque-dicitur in mg. infer. add. m. 1 S 6 dicitur hoc b ita] ite N 9 supplici N potest quisquam N 14 ihesum L 15 meum] (ioo cod. Alex. 16 quem ammodum L 17 inde sibi N 18 aliquit N 19 Dominus] ds b 20 et 21 Gai] hai L 21 τη γαι .... τω βασιλει cod. Alex. 22 predaueris LS 23 predaueris LS1 25 deus] diis N 27 ihesum L 28 predaueris LSl )

Et insidiae erant ciuitati a mari. qui nescit, putat istam ciuitatem maritimam. consuetudinis est autem scripturarum, ut occidentalem partem a mari appellet uel ad mare, quia ex ipsa parte terra, ubi haec agebantur, propius habet mare quam a ceteris partibus.

Extende manum tuam in gaeso quod est in manu tua contra ciuitatem. ista locutio notanda non esset nisi propter nomen, quod obscurum est eis, in quorum consuetudine non est. quid enim dicat gaeson, non facile intellegitur . hoc interpres Symmachus scutum appellasse perhibetur; Septuaginta autem interpretes, secundum quos ista tractamus, qui posuerunt gaeson, miror si et in graeca lingua hastam uel lanceam gallicanam intellegi uoluerunt: ea quippe dicuntur gaesa, quorum et Uergilius meminit, ubi ait de Gallis in scuto Aeneae pictis: duo quisque Alpina coruscant gaesa manu.

Et facti sunt inter medium castrorum, hi hinc et hi hinc. duo notanda sunt in hac locutione: unum, quod cum hostes qui uincebantur in medio essent, tamquam de his dictum est, quod hi essent hinc et hi hinc, cum potius ita Israhelitae fuerint, qui eos in medio posuerant percutiendos; alterum, quod inter medium castrorum eos factos esse dicit scriptura castra appellans etiam productas acies in proelio constitutas, cum castra non soleant appellari, nisi ubi exercitus ad manendum consistit; nisi forte ideo castra appellata sunt, quia cum omnibus suis ibant.

Exceptis pecoribus et spoliis quae erant in ciuitate praedati sunt filii Israhel secundum [*]( 3 Ios. 8, 12 8 Ib. 8, 18 17 Aen. 8, 661 sq. 19 Ios 8. 22 28 Ib. 8, 27 ) [*]( 3 insidie N putat 8. Z. m. 1 S 5 apellet N 8 geso b 11 quod b dicat om. b gaeson] ihesum L ihm SN 12 6jinachus N peribetur N 14 gaeson] ihesum L ihm SN 16 uirgilius LNS2bd 17 choruscat L c.oruscat (h eras.) S coruscat N 20 ostes N 22 israelite N 24 producta N 28 sec. cod. Alex. quae] qui N 29 cinitates N )

Israhelitae respondentes Gabaonitis dixerunt: uide, ne in me habitas, et quomodo disponam tibi testamentum? iam et superius tales locutiones uotauimus . hoc est enim "uide, ne in me habitas", quod est "apud me". id est in terra, quam eis promiserat deus. et hic tamquam ad unum hominem uidentur locuti, cum legatus ad eos non unus uenerit; sed more suo genti et populo responsa reddentes singulari numero loquuntur, sicut plerumque et ad ipsos deus uel ductor ipsorum. notandum etiam quod pactum pacis testamentum uocat scriptura more quidem suo; nam saepe ita loquitur.

Et nuntiatum est Iesu dicentes: inuenti sunt quinque reges absconditi in spelunca: pro eo, quod est: nuntiarunt dicentes.

Ita faciet dominus omnibus inimicis uestris, quos uos debellabitis eos: nihil minus esset huic sententiae, etsi non haberet "eos".

Et omnes cepit in bello, quia per dominum factum est confortari cor eorum, ut obuiam irent ad bellum ad Israhel, ut exterminarentur: notandum est "confortari cor" non semper in bono accipiendum.

Tu scis uerbum, quod locutus est dominus ad Moysen hominem dei de me et te: non dixit "hominem suum". [*]( 5 Ios. 9, 13 (7) 16 Ib. 10, 17 19 Ib. 10, 25 22 Ib. 11, 19. 20 26 Ib. 14, 6. ) [*]( 1 quem ammodum L 2 est om. LS 3 sunt S et-sint om. N excepta ideo bd 6 habites 82bd et] sed Lb comodo N 8 habites SPbd 12 locuntur LNS 14 qttidê more b quidem om. L 16 est om. N ihesu L 18 nuntiauerunt Nbd 19 Ita om. spatio uacuo N nostris LSNb 20 quos (o ex i m. 1) S 22 omnes cepit] rtctviccs eXo$sv cod. Alex. coepit LS 23 est om. b 27 mosen L )

Et dixerunt filii Ioseph: non sufficit nobis mons et equus electus et ferrum Chananaeo qui habitat in Baethsan . equum electum dixit pro equis electis, quod usitatum in nostro sermone non est: unde nonnulli latini interpretes noluerunt equum interpretari, sed "equitatum ". sic autem dictum est "equus electus" pro equis, sicut in nostra consuetudine dicitur miles pro militibus.

Et facti sunt exitus illorum Iordanes. et reuertentur fines ad mare. non dixit: reuersi sunt aut saltem reuertuntur, sicut solet de finibus dici, sed reuertentur, tamquam adhuc futurum sit, cum praeteritorum sit ista narratio . et in omnibus fere ipsis terrarum diuisionibus per singulas quasque tribus ita loquitur scriptura, ut futuri temporis uerbis utatur.

Refugere illuc qui percusserit animam nolens . hic "animam" uel hominem intellegere debemus uel uitam carnis, quae fit per animam: qua locutione et illud dictum est a fratribus Ioseph: non percutiamus eius animam, id est: non eum occidamus. nam si anima posset ab interfectore percuti, non diceret dominus: nolite timere eos, qui corpus occidunt, animam autem non possunt occidere.