Locutiones in Heptateuchum

Et erit . clamor magnus per omnem terram Aegypti, qualis non fuit <talis> et talis non adhuc adponetur. in filiis autem Israhel non mutiet canis lingua sua ab homine usque ad pecus. elegantissima locutio est; per canem quippe extremum significauit uel hominum uel pecorum ita commendans, quanta in Hebraeis quies futura esset Aegyptiis acerba orbitate clamantibus.

Accipiant singuli ouem per domos patriarum. quas dicat patrias, non facile est intellegere: utrum ciuitates, in quibus conmanebant, an potius numerosas familias a cuiusque uelut paternitate propagatas; hoc enim magis in graeco significari perhibetur.

Si autem pauci sint qui in domo, ita ut non sint idonei ad ouem — id est ut ipsa paucitas non sit idonea ad ouem consumendam — adsumet secum uicinum proximum suum, hoc est ipsa domus adsumet uicinum . hominem proximum pro homine posuit, singularem autem pro plurali — non enim unum sed quot sufficiunt. cum de oue consumenda scriptura loqueretur, secundum numerum, inquit, animarum unusquisque quod sufficiat sibi — animas pro hominibus, a parte totum. [*]( 8 Ib. 11, 2 6 lb. 11, 6. 7 13 Ex. 12, 3 18 Ib. 12, 4 ) [*]( 3 unnsque Sb proximo] proximo suo Cbd sapa rr;; zi,r,::w cod. Alex. 5 proximus C 6 omnem] totam LS 7 talis post fuit addidi; cf. Loc. in Gen. CLVI pag. 530, 12 8 apponitur C mutiet] muti et b 9 ad om. LS 10 estj esset N 11 commendauit b 12 acerua CLS 13 patriarum] tribuum apud Cyprianum III lpag. 80 ed. Hartel 17 significari (i fin. ex e tlł. 1) C 18 qui in domo] 0: sv tyj oixia cod. Alex. 19 sint in ras. C ipso C 20 assumunt S 21 domos C homind C 22 bomine] hominem LSX singulare X 23 unum om. 81 quot] quod CL consumenda (n Jin. a. I.) C 25 quod] quot b sibi om. LSbd )

Sument a sanguine et ponent super duos postes et super limen in domibus, in quibus manducabunt illas in eis. cum dixerit: in quibus, dixit etiam. "in eis" more usitatissimo; sed "manducabunt illas" quaeritur quas et intellegitur carnes. hoc enim sequitur: et manducabunt carnes hac nocte assatas igni: quod habent latini codices: qui manducabunt carnem, graeci autem habent xpa, id est carnes, sed genere neutro, ideo in graeco est: in domibus, in quibus manducabunt illa in eis. est uero ista locutio, ut prius diceret illas, quam praediceret quid in consequentibus intellegeretur quas dixerit, similis ei locutioni, quam de filio Moysi exposuimus, cum eum uellet angelus occidere, et exemplum adhibuimus de psalmo: fundamenta eius in montibus sanctis; diligit dominus portas Sion: cuius enim fundamenta non intellegimus nisi ex consequentibus; sic et hic "in quibus manducabunt illas in eis", id est in quibus domibus manducabunt illas, intellegitur carnes, de quibus consequenter loquitur.

Sumetis autem uobis fasciculum hyssopi et tinguetis ex sanguine qui est iuxta ostium et linietis super limen et super ambos postes de sanguine. etiam hic "fasciculum hyssopi" plures utique fasciculos significat, sicut rana plures ranas et locusta [*]( llb. 12,7. a 12 Quaest. de Exodo XI 14 Ps. 86,1.2 20 Ex. 12, 22 ) [*]( 1 a] de b 3 quibus] qua CNLS 4 moreositatissimo 01 5 et om. C 6 hac] ac CN 8 autem om. N xpea Bcripsi: crea C grea N creas LS xotac bd carnes scripsi: carnem libri 9 graeco (co m. 18.1) C est om. C illa 81 10 uere N ista] illa bd quam] quas b 11 intellegerentur 01 12 moyse C 13 adibairaus C 14 diliga 01 17 manducabant L 18 sequentur L 20 sumitis N fascicolum LSl ysopi C ysophi N hysopi L hisopi Sb 21 tinguetis] ungetis N tinguitis C iuxta] iusta N hostium LSl 22 linetis N lenietis. d 23 faciculus Lbd ysopi C ysophi N hysopi L hisopi Sb 24 utique] itaque LS om. b fascicolos L1 lucusta C lucustas N )

Et erit cum dicent ad uos filii uestri: quae est seruitus ista? et dicetis eis: immolatio pascha hoc domino: etiam si non haberet "et", plenum esset: dicetis eis.

Et aduenientes fecerunt filii Israhel, sicut praecepit dominus Moysi et Aaron, ita fecerunt: non adderet: ita fecerunt, nisi mos esset scripturarum.

Et factum est in die illa eduxit dominus filios Israhel de terra Aegypti.

Ait autem dominus ad Moysen dicens.

Omne adaperiens uuluam masculina. pluralem numerum intulit singulari, quia ipsum quod dictum est: omne adaperiens, non utique in uno, sed in multis accipitur. similis est locutio: adtendite, populus meus: tale est et quod paulo post sequitur: omne, quod adaperit uuluam de armentis et de pecoribus, quaecumque tibi nata erunt. omne quaecumque tibi nata erunt ipse modus est locutionis.

Omne adaperiens uuluam asinae. graecus habet "asini" modo illo locutionis — quod iam in Genesi notauimus - ubi masculinum pro feminino positum est de morte San.ae dicente scriptura: surgens Abraham a mortuo, et: sepeliam mortuum meum, et talia ibi saepe dicuntur de mortua. [*]( 3 Ib. 12, 26. 27 7 Ib. 12, 28 10 Ib. 12, 51 12 Ib. 13, 1 13 lb. 13, 12 16 Ps. 77, 1 17 Ex. 13, 12 21 Ei. 13, 13 24 Gen. 23, 3. 4 ) [*]( 1 plures locustas om. N plure locustas b istae N 2 facia C 4 hnmolutia b ó habere*t (n eras.) S 6 dicitis C 7 filii isrf fecerat b 8 ita fecerunt om. LSb 9 non-feceruut om. CN mos esset] mores Cesset om. N 12 antem] euim b 16 popule bd 17 et in reut. m. 2 C adaperit (p ex d) N aperit d 18 alt. de om. b 22 quod] quem bd 24 sarae CS2 25 sepelliam C talia] alia C sepe ibi b )

Propter hoc ego immolo domino omne quod aperit uuluam masculina: similis locutio superiori.

Et erit in signo super manum tuam, id est super opera tua: ubi magis sensus est forsitan quam locutio.

Et ex cussit dominus Aegyptio sin medium maris . graecus habet: et excussit dominus Aegyptios medium maris.

Uidit autem Israhel manum magnam, quae fecit dominus Aegyptiis.

Tunc cantauit Moyses et filii Israhel canticum hoc domino et dixerunt dicere; sic enim habet graecus: xat swrav X4fsiv.

Et non inueniebant aquam, ut biberent. poterat non habere: ut biberent.

Et murmurauit populus aduersus Moysen dicentes: non "dicens" sed: dicentes; ex pluribus enim populus constat.

Et uenerunt omnis synagoga filiorum Israhel in heremo: non dixit" uenit", quia synagoga ex pluribus constat.

Murmurabant omnis synagoga filiorum Israhel aduersus Moysen et Aaron: eadem est et ista locutio.