De Fide et Operibus

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio V, Pars III (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 41). Zycha, Joseph, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1900.

Erit ergo et seruus ille securus nec inter pigros damnabitur, quod dominicum talentum noluerit erogare, quandoquidem illi noluerunt quod erogabat accipere. propter illos enim haec similitudo proposita est, qui nolunt suscipere in ecclesia dispensatoris officium, desidiosam praetendentes excusationem, nolle se rationem reddere de peccatis alienis, qui audiunt 1 et non faciunt, id est accipiunt et non reddunt. cum uero dispensator fidelis et diligens in erogando paratissimus et lucrorum dominicorum auidissimus dicit adultero: \'noli esse adulter, si uis baptizari; crede Christo, qui hoc quod facis dicit esse adulterium, si uis baptizari; noli esse membrum [*]( 6 cf. Matth. 10, 11 15 cf. Matth. 25, 15 sqq. 25 cf. I Cor. 6, 15 ) [*]( 1 intromisi S apparent Ax 2 quamdam C 3 hii N Bt ii bd 4 et om SMRBNPA 5 praedicandum ad euangelium P 6 ut om. N quacumque RNPJi1 ciuitate N 9 Buorum ciuium SMRBNPAXbd 11 quia et illi] et quia et illi SMR 12 recu*Bant R 15 damnatur SMRNAB1 16 quod] cum j3 noluit SMRB quandoquidam I 17 hoc P 19 desidiosam] dispendiosam P 20 de om. P 21 non facimjt 8 reddent Sl uero om. P 22 et fin. om. P 23 lucrorum-auidiseimus om. P lucrum SMRB1 audissimus M 24 adulter«* S crede—baptizari om. II quid P quod om. β 25 adulterum SM baptizare N )

meretricis, si uis fieri membrum Christi\', ille autem respondet: \'non oboedio, non facio\\ ipse non uult ueram pecuniam dominicam accipere, sed suam potius adulterinam uult thesauris dominicis inportare. si autem se facturum profiteretur nec faceret nec postea quolibet modo corrigi posset, inueniretur. quid de illo fieret, ne aliis inutilis esset, si sibi utilis esse non posset, ut, si intra retia domini bona malus piscis esset, non tamen pisces domini sui malis retibus inretiret, hoc est, ut, si haberet in ecclesia uitam malam, non tamen illic institueret doctrinam malam. cum enim tales facta sua talia defendunt uel in eis se perseueraturos apertissime profitentes admittuntur ad baptismum, nihil uidetur aliud praedicari, nisi fornicatores et adulteros etiam usque in uitae huius finem in ea nequitia permanentes regnum dei possessuros et merito fidei, quae sine operibus mortua est, ad uitam aeternam salutemque uenturos. haec sunt mala retia, quae cauere debent praecipue piscatores: si tamen illa euangelica similitudine piscatores episcopi uel inferioris ordinis ecclesiarum praepositi intellegendi sunt, quia dictum est: uenit, et faciam uos piscatores hominum. retibus enim bonis capi possunt pisces et mali et boni; retibus autem malis capi non possunt pisces boni, quoniam in bona doctrina et bonus potest esse, qui audit et facit, et malus, qui audit et non facit; in doctrina [*]( 15 cf. Iac. 2, 17 19 Matth. 4, 19 ) [*]( 1 si uis om. SMR 2 uult om. SM 3 suum N adulterium N 4 nec faceret om. CJZ 5 facere SMRA1 corripi SM 6 illo] illo quod N si] qui bd om. SMRBNA utiles C 7 potcst SMB retiam SM piscis maloB SMBBNAXbd 8 suis SMRB1ZNPA$inretiret (iret add. m. 2) M 9 illic orn. SMRBNA 10 talia SMRB 11 se perseueraturos] semper seueraturos SM 12 ammittuntur SMR amittuntur N uidentur N praedicere SMRB pdicare A 14 possesaros 8 16 aut S 17 piscotores Sl ille 2Tl euangelice Zl 18 ordines R 19 qu.a N et om. P 20 capi. S 21 boni et mali SMRBNPAXbd et boni-boni om. A I 22 doctrina bona Xbd bonus] bonis P )

uero mala et qui eam ueram putat, quamuis ei non obtemperet, malus est et qui obtemperat, peior est.

Illud sane mirabile est, quod fratres, qui aliter sapiunt, cum debeant ab ista uel noua uel uetere, perniciosa tamen opinione discedere, ipsi insuper dicunt nouam esse doctrinam, qua nequissimi homines in suis flagitiis se perseueraturos in propatulo profitentes non admittuntur ad baptismum: quasi nescio ubi peregrinentur, quando meretrices et histriones et quilibet alii publicae turpitudinis professores nisi solutis aut disruptis talibus uinculis ad christiana sacramenta non permittuntur accedere, qui utique secundum istorum sententiam omnes admitterentur, nisi antiquum et robustum morem sancta ecclesia retineret, ex illa scilicet liquidissima ueritate uenientem, qua certum habet, quoniam qui talia agunt, regnum dei non possidebunt, et nisi egerint ab his mortuis operibus paenitentiam, accedere ad baptismum non sinuntur; si autem subrepserint, nisi uel postea mutati egerint, salui esse non possunt. sed ebriosi, auari, maledici et si qua alia uitia damnabilia apertis factis conuinci redarguique non possunt, praeceptis tamen et catechismis ualidissime flagellantnr atque omnes tales mutata in melius uoluntate ad baptismum uidentur accedere. sed si forte adulteros, quos non lex humana, sed diuina condemnat, id est qui alienas [*]( 14 Gal. 5, 21 18 cf. I Cor. 6, 10 ) [*]( 1 ea SM putant SltlR obtemperent R 2 obtemperet SMST peius SM 3 qualiter RPN1 4 ueteri Z 6 quia P$ nequis mihi Al 7 ab ad S 9 istriones M qualibet SMRB1 publice jRLax 10 sacramenta christiana P 11 secundum om. N historum 1Z 12 sententia. N 13 sce RN acae SBl sancta. N ecclesiae BMRBt ecclesia. N 14 ueniente SM 17 suprepserint SM non subrepserint R uel er. N 18 penitentiam egerint XP egerint paenitentiam SMRBNA maledi Ml et-conuinci in mg. inf. M 19 dampnabilia P apertis (tis 8. l.) S conuincere P 20 cathecismis CIZSMRPA chatecismis N catecismis X ualedissime S1 21 mutatas SMRB1 uoluntates SMRB1 22 adultero N qui P 23 huma Sl )

uxores tamquam suas habent uel feminae [quae] alienos maritos, alicubi neglegentius admitti solere aduerterunt, ex illis rectis debent conari ista corrigere, hoc est, ut etiam isti non admittantur, non ex his prauis illa recta deprauare, ut neque de morum correctione catechizandos esse censeant conpetentes et consequenter omnes etiam illarum publicarum turpitudinum et scelerum professores, hoc est meretrices, lenones, gladiatores ac si quid huius modi est, etiam in illis malis permanentes admitti oportere arbitrentur. omnia quippe illa, quae apostolus enumerat, concludens, quoniam qui talia agunt, regnum dei non possidebunt, qui uehementius agunt, manifesta sibi congruenter increpant et resistentes atque in eis se permansuros profitentes ad accipiendum baptismum non admittunt.

Qui autem opinantur cetera elemosynis facile conpensari, tria tamen mortifera esse non dubitant et excommunicationibus punienda, donec paenitentia humiliore sanentur, inpudicitiam, idololatriam, homicidium. neque nunc opus est quaerere, qualis sit eorum ista sententia et utrum corrigenda an adprobanda, ne opus susceptum mittamus in longum propter eam quaestionem, quae huic absoluendo minime necessaria est. sufficit enim, quia si omnia non sunt admittenda ad baptismi sacramentum, inter haec omnia est adulterium; si autem tria [*]( 10 cf. Gal. 5, 21 ) [*]( 1 feminas [jbd: feminae (faeminae N) CIZSMRBNAPChX quae $bd: om. CJZSMRBNPAChX aliae nos R 2 ammitti R retia P 3 ut om. N 4 recte SMRBNA1 5 cathecizandoB CSPA chatecizandos N conpetenter R*N2 6 consequentes SM 7 meretricis SM leonea P 8 est om. P in om. SMNlA 9 oporteret SMRB omniaque qvippf P 11 ueementius R manifestata SMRBNPAbd 13 mansuros P ammittunt R 15 et cetera SMRBNA elemo- . synis C elemosinis SMBIZNPA$X elimosinis R 16 et om. SMRBNA. excommunicatione SMRBNA 17 poenitentia R humili ore P 18 idololatriam CB: idolatriam SMRNPAXIZ& nunc Ni non N2 21 ea R absoluenda CIZ abaoluendo SMRBPAChX ibsoluendae N?łbd 22 enim] etiam SMRBA non] sic non SM )

illa sola excipienda sunt, etiam in his tribus est adulterium, unde ista disputatio nata est.

Sed quoniam malorum christianorum mores, qui fuerunt antea etiam pessimi, habuisse non uidentur hoc malum, ut alienas uxores ducerent uiri aut alienis uiris feminae nuberent, inde fortasse apud quasdam ecclesias neglegentia ista subrepsit, ut in catechismis conpetentium nec quaererentur nec percuterentur haec uitia, atque inde factum est, ut inciperent defendi: quae tamen adhuc in baptizatis rara sunt, si ea nos neglegendo non densa faciamus. talem quippe in quibusdam neglegentiam, in aliis inperitiam, in aliis ignorantiam probabiliter dominus somni nomine significasse intellegitur, ubi ait: cum autem dormirent homines, uenit inimicus et superseminauit zizania. hinc autem existimandum est non ea primum adparuisse in moribus quamuis malorum christianorum, quoniam beatus Cyprianus in epistula de lapsis, cum deplorando et arguendo multa commemoraret, quibus merito dicit indignationem dei fuisse commotam, ut intolerabili persecutione ecclesiam suam sineret flagellari, haec ibi omnino non nominat, cum etiam illud non taceat et ad eosdem mores malos pertinere confirmet, iungere cum infidelibus uinculum matrimonii nihil aliud esse asserens quam prostituere gentilibus membra Christi: quae nostris temporibus iam non putantur esse peccata, quoniam reuera in nouo testamento nihil inde praeceptum est et ideo aut [*]( 13 Matth. 13, 25 16 Cypr. de lapsis Hartel I p. 324 ) [*]( 2 nata] mota SMBNA nominata P S faerant A 7 cathesismis CSMRAPN2 quaererent M 8 ne P repercuterentur SMBRP atque uitia P 9 et defendi SMRBNPAXabd adhuc post sunt in bd 10 nos] non MBN A noneglegendo S non] nos ACh . densaj defensa P 12 somni] omnii P nomine] in homine SMRB1 13 autem] enim SM 15 apperuisse N 16 ciprianus RN 17 labsis C 18 indignatione S dei om. SMR 19 commorati P intollerabili SMR siniret SRB1 20 flagelrari I 21 IĮIQTęŞ mores N pertinere. S pertineret R coniungere P 22 uincula SMRBA adserens SMRNA 23 gentibus SMRBNA 24 non reuera 1 )

licere creditum est aut uelut dubium derelictum. sicut etiam illud ambiguum est, utrum Herodes mortui duxerit an uiui fratris uxorem, et ideo non ita claret, quid Iohannes ei non licere dicebat. de concubina quoque, si professa fuerit nullum se alium cognituram, etiamsi ab illo cui subdita est dimittatur,. merito dubitatur, utrum ad percipiendum baptismum non debeat admitti. quisquis etiam uxorem in adulterio deprehensam dimiserit et aliam duxerit, non uidetur aequandus eis, qui excepta causa adulterii dimittunt et ducunt; et in ipsis diuinis sententiis ita obscurum est, utrum et iste, cui quidem sine dubio adulteram licet dimittere, adulter tamen habeatur, si alteram duxerit, ut, quantum existimo, uenialiter ibi quisque fallatur. quamobrem quae manifesta sunt inpudicitiae crimina, omni modo a baptismo prohibenda sunt, nisi mutatione uoluntatis et paenitentia corrigantur; quae autem dubia, omni modo conandum est, ne fiant tales coniunctiones. quid enim opus est in tantum discrimen ambiguitatis caput mittere? si autem factae fuerint, nescio utrum hi, qui fecerint, similiter ad baptismum non debere uideantur admitti.

Quantum adtinet igitur ad doctrinam salubrem ueritatis, ne cuiquam mortifero peccato perniciosissima securitas detur uel etiam pestilentiosissima tribuatur auctoritas, iste curationis ordo est, ut baptizandi credant in deum patrem et filium et spiritum sanctum eo ritu. quo symbolum traditur, et a mortuis operibus agant paenitentiam omniumque se [*]( 2 Ios. Fl. Antiqu. iud. 18, 7 3 cf. Matth. 14, 3. 4 9 cf. Matth. 5, 32 ) [*]( 1 uelut om. SM derelictum est SMRBNA 3 quod SMBP 4 cumcubina SM* . coque S quaeque N 5 cognitura SMRN 6 perciendum S 7 atmitti p ammitti R in om. SMRBN A 9 addncunt P 10 isti SM 11 abeatur SR 13 quae om. SMR inpudicia p inpndicitio R 14 a] ad RN baptisma SMRBNA 17 capud B 18 factae om. CIZ utrum s. 1. m. 2 S hi] ii bd om. SMRBNA 19 ammitti SMRBlNA 21 nec Nt pernitiosissima R saecularibus detur SMRBNA 23 ut] ad SMR credat SMR 24 sinbolam C simbolum SMR 25 agat SM ) [*]( XXXXI Ang. Sect. V pars III. ) [*]( 6 )

omnino praeteritorum remissionem in baptismo accepturos esse non dubitent: non ut peccare liceat, sed ut peccasse non noceat, ut sit facti remissio, non permissio faciendi. tunc uere dici potest etiam spiritaliter: ecce sanus factus es; iam noli peccare, quod dominus de corporali sanitate ideo dixit, quoniam sciebat ei, quem saluum fecerat, meritis peccatorum illum etiam carnis accidisse languorem. hi autem ei homini, qui et baptizandus adulter ingreditur et baptizatus adulter egreditur, miror quomodo dici existiment: ecce sanus factus es. quis enim grauis et exitiabilis morbus erit, si adulterium sanitas erit?

Sed in tribus milibus, inquiunt, quos uno die apostoli baptizarunt, et in tot milibus credentium, in quibus apostolus ab Hierusalem usque Illyricum euangelium repleuit, erant utique aliqui alienis uxoribus copulati uel feminae alienis maritis: in quibus regulam apostoli constituere debuerunt, quae deinceps in ecclesiis seruaretur, utrum non admitterentur ad baptismum, nisi illa adulteria correxissent. quasi non similiter aduersus eos dici possit, quod non inueniunt aliquem commemoratum, qui, cum talis esset, admissus est; aut uero possent singulorum hominum crimina, quod infinitum erat, commemorari, cum generalis illa regula satis superque sufficiat, ubi Petrus pluribus uerbis testificans baptizandis ait: eripite uos ab hoc saeculo prauo. quis enim dubitet ad huius saeculi prauitatem adulteria [*](4 Ioh. 5, 14 14 cf. Rom. 15, 19 24 Act. 2, 40 ) [*]( 1 omninino S 2 ut alt. om. SM 3 factis SMRBA factQ N1 remisio N 7 langorem PN hii SN hic Z2P hi. R 10 est SM existimabilis SMR erit om. SM 18 apostoli om. R baptatizarunt SM 14 hierasalem CIZBN P A ieruaalem SMXf hyernsalem R usque in SMRBNPAXbd illiricom CIZBBMP-s repleuit eaangelium PX 15 aliqui qui SMBA1 aliquis qui R 18 ammitterentnr SR a-mitterentur M admitteretur P 20 inuenef P commeratum P 21 ammissus SMR aut] ut SMR possint SMBBN.AIrç,bd 23 ibi N uerbis om. SMR 24 ait] an SMR eripit SMR prauo om. 81 25 dubitet (e ex a) N )

pertinere et illos, qui elegerint in eadem iniquitate persistere? similiter autem dici potest publicas meretrices, quas utique ad baptismum nisi ab illa turpitudine liberatas nulla admittit ecclesia, potuisse inueniri in tot milibus tunc credentium per tot gentes et de his suscipiendis uel prohibendis constituere apostolos exempla debuisse. uerumtamen de quibusdam minoribus possumus coniectare maiora. si enim ad baptismum Iohannis uenientes publicani prohibiti sunt aliquid amplius exigere, quam quod eis fuerat constitutum, miror, si uenientibus ad baptismum Christi posset permitti adulterium.

Commemorauerunt etiam Israhelitas multa mala et grauia perpetrasse et effudisse multum sanguinem prophetarum nec tamen ex his factis penitus meruisse deleri, sed ex infidelitate sola, qua in Christum credere noluerunt, non intuentes, quia peccatum eorum non hoc solum fuit, quia in Christum non crediderunt, uerum etiam quia Christum occiderunt: quorum unum pertinet ad crimen incredulitatis, alterum ad crimen crudelitatis. illud ergo est contra fidem rectam, illud contra bonam uitam. utroque autem uitio caret, qui fidem Christi habet non sine operibus mortuam, quae etiam in daemonibus inuenitur, sed fidem gratiae, quae per dilectionem operatur.

Haec est fides, de qua dicitur: regnum caelorum intra uos est. hanc enim diripiunt, qui uim faciunt credendo, inpetrantes spiritum caritatis, ubi est plenitudo [*]( 8 cf. Lue. 3, 13 20 cf. Iac. 2, 19 21 Gal. 5, 6 23 Lac. 17, 21 25 cf. Rom. 13, 10 ) [*]( 1 et-persistere in mg. N illios R iniquitatem R 3 ammittit RN 4 inuenire SM 5 de his] deis p suspicientes MS* suspicientia B 6 apostolus I 7 possum SMR om. CIZ niaiorS P1 8 uenienientes S 11 commemorarauerunt S 12 effundisse SMR 13 paenitus B poenitus P penitus penitus SM deleri meruisse SM ex] et P infidilitate S 14 quia SM 15 fuit om. Sl 16 non om. R 17 ad crimen om. N 18 credulitatis BiNi 19 illudJ istud IN$bd qui om. N 24 uos uos SM1 hanc] hoc d ) [*]( 6* )

legis, sine qua lex in littera reos faciebat etiam praeuaricationis. non itaque putandum est ideo dictum: regnum caelorum uim patitur et qui uim faciunt, diripiunt illud, quia etiam mali tantummodo credendo et pessime uiuendo perueniunt in regnum caelorum, sed quia reatus ille praeuaricatonis, quem sola lex, id est littera sine spiritu iubendo faciebat, credendo soluitur et uiolentia fidei sanctus spiritus inpetratur, per quem diffusa caritate in cordibus nostris lex non timore poenae, sed iustitiae amore conpletur.

Nequaquam ergo mens incauta fallatur, ut se existimet deum cognouisse, si eum fide mortua, hoc est sine bonis operibus confiteatur more daemonum, et ideo se iam non dubitet ad uitam aeternam esse uenturam, quia dominus dicit: haec est autem uita aeterna, ut cognoscant te unum uerum deum et quem misisti Iesum Christum. uenire quippe debet etiam illud in mentem, quod scriptum est: in hoc cognoscimus eum, si mandata eius seruemus. qui dicit quia cognoui eum, et mandata eius non seruat, mendax est, et in hoc ueritas non est. et ne quisquam existimet mandata eius ad solam fidem pertinere — quamquam hoc dicere nullus est ausus, praesertim quia mandata dixit, quae ne multitudine cogitationem spargerent, in illis duobus tota lex pendet et prophet ae — licet recte dici possit ad solamfidem pertinere [*]( 2 Matth. 11, 12 8 cf. Rom. 5, 5 15 loh. 17, 3 18 I loh. 2, 3. 4 24 Matth. 22, 40 ) [*]( 1 in er. N littera *eos n liberat (& lib. 8. I.) «»a i i reatu preuaricationis N 4 illid S 5 regno N 7 spiritus sanctus IZSMHBAP Afrbd 8 imperatur N difnsa S caritatS SM 9 nostris] christianis PX lex] quae SMRBSp paene B pene NS paenae B 13 operibus bonis N 14 uenturum SMRBNpA 15 cognoscante N 16 uerum unum SMRBNA 17 mente BNPAX. 19 seruauerimus SMBBNPAX quia] qui BlN cognouit NA 22 dicere hoc bd 23 ausus om. SM ne om. SMRBN A 24 cogitationes parerent SMBBNAb cogitatione PX pendent R 25 posset SMMBNPA )

dei mandata, si non mortua, sed uiua illa intellegatur fides, quae per dilectionem operatur, tamen postea Iohannes ipse aperuit quid diceret, cum ait: hoc est mandatum eius, ut credamus nomini filii eius Iesu Christi et diligamus inuicem.