De Consensu Evangelistarum

Inde tandem descendit Iohannes ad illos tres cum eodem domino in terra gradientes, ut quinque milia panibus quinque pascantur, ubi tamen solus commemorat, quod, cum uellent eum regem facere, solus fugit in montem. qua in re nihil mihi aliud uidetur animam rationalem commonere uoluisse, nisi eo se nostrae menti rationique regnare, quo est in excelsis nulla cum hominibus communione naturae solus, quia unicus patri. hoc autem mysterium deorsum repentes carnales homines fugit, quia ualde sublime est, unde illos et ipse fugit in [*]( . 1 cf. Ioh. 5, 1-47 3 Ioh. 5, 18 9 Ioh. 5, 17 15 Ioh. 5, 19 b 17 cf. Ioh. 6, 1-15; Matth. 14, 13—21; Marc. 6, 32—44; Luc. 9, 10-17 ) [*]( 1 hierosolumam B1, hierusolym. C, hierusolim. HL, ierosolyma F, hieroaolimam H, ieroaolimam » XXXocto CP, XXXVIII Q 3 ibi] ubi Bl, usque ubi Q 5 deum] eum B deo] deum ClP 8 paulo quippe V p 11 deum] dominum HAL 14 operetur] operatur. B p non operatur] non operetur AL 15 ante] post ψ raelm 17 tamen GIN. 18 gradientes] oradicentes Bl milia] add. hominum CPV E* O( pgm quinque panibus quinque milia Q rael 19 pascerentur B1 21 rationabilem B1 22 eo se] eos Bl narrationique HAL quod NIIHAL 23 natura B 24 carnes B )

montem, qui regnum eius terreno animo requirebant, unde et alibi dicit: regnum meum non est de hoc mundo. neque etiam hoc nisi Iohannes ipse commemorat uolatu quodammodo aetherio supereminens terris et gaudens luce solis iustitiae. ab illo itidem monte post miraculum de quinque panibus factum, cum isdem tribus paululum remoratus, donec mare transissent, quando ambulauit super aquas, continuo rursus se in uerbum domini attollit, quam magnum, quam prolixum, quam diu supernum et excelsum, ex occasione panis exortum, cum dixisset turbis: [*]() amen, amen dico uobis, quaeritis me, non quia signa uidistis, sed quia edistis de panibus et satiati estis; [*]() operamini non cibum, qui perit, sed qui permanet in uitam aeternam, et inde iam talia diutissime adque excelsissime. tunc ab ista uerbi celsitudine ceciderunt, qui post eum deinceps non ambulauerunt, cui sane inhaeserunt, qui potuerunt intellegere: spiritus est qui uiuificat, caro autem nihil prodest, quia utique et per carnem spiritus prodest et solus spiritus prodest, caro autem sine spiritu nihil prodest.

Deinde suis fratribus, id est cognatis carnis suae, suggeren. tibus, ut ascendat ad diem festum, quo possit innotescere multitudini, quanta altitudine respondit: [*]() tempus meum nondum aduenit, tempus autem uestrum semper [*]( 2 Ioh. 18, 36 5 cf. Ioh. 6, 16-72 10 *Ioh. 6, 26 et 27 .17 *loh. 6, 64 20 cf. Ioh. 7. 1-0 22 *Ioh. 7, 6 et 7 ) [*]( 1 monte CXP 2 de mundo hoc AE\'L 7 3 nisi om. B1 4 eterio B sol CP, soli F 5 itidem] eodem p 6 factum om. Ng hisdem RCPVQ, eisdem FNa, iisd. f edd. pr. g remotus Bl 8 berbum Bl 9 diu] diuinum ael 10 cum] quam B 11 quia pr.] quasi B1, quiasi B1 ed. ex p.] manducastis ex panibus meis NI (in Ioh. eu. tr. 25, 10) 13 in uita aeterna B 14 diutiasima HAerL 7, dulcissime p excelsissima HAesL 7, excellentissime RD V Xo/ edd. praeter m 15 celsi. tudine] dulcedine p 16 qui potuerunt om. B 17 prodeest B, procedit w, prodest cet. 18 quia u. e. p. c. s. prodest om. B1 et pr. om. HAL. 8. u. add. N* per carnem] carni R rael 19 prodest pr.] prodeest B 21 ascendant B1 quo] ut N* )

est paratum. [*]() non potest mundus odisse uos; me autem odit, quia ego testimonium perhibeo de illo, quia opera eius mala sunt! hoc est ergo: tempus uestrum semper est paratum, quia uos diem istum concupiscitis, de quo propheta dicit: ego autem non laboraui subsequens te, domine, et diem hominum non concupiui; tu scis. hoc est uolare ad lucem uerbi et concupiscere illum diem, quem uidere concupiuit Abraham et uidit et gauisus est. inde iam ad diem festum cum ascendisset in templum, quae illum Iohannes locutum esse commemorat, quam mirabilia, quam diuina, quam excelsa! quod ipsi uenire non possent, quo esset iturus, quod et ipsum nossent et unde esset scirent, et esset uerus qui eum miserit, quem illi nescirent, tamquam diceret: (et unde sim scitis et unde sim nescitis.\' quod quid aliud uoluit intellegi nisi secundum carnem notum se illis esse potuisse et gente et patria, secundum diuinitatem autem incognitum? ibi etiam de dono spiritus sancti locutus ostendit, quis esset, quando munus altissimum dare potuisset.

Rursus illuc de oliueti monte regredientem quae et quanta narrat locutum post ueniam illi adulterae datam, quae uelut lapidanda illi oblata a temtatoribus fuerat, quando digito scribebat in terra, tamquam illos tales in terra scribendos significaret et non in caelo, ubi monuit discipulos se [*]( 5 *Hier. 17, 16 8 Ioh. 8, 56 9 cf. Ioh. 7, 10-53 12 cf. ib. 33-36 13 cf. ib. 28 18 cf. ib. 37—39 . 20 cf. Ioh. 8, 1-59 21 cf. ib. 3-11 24 cf. Luc. 10, 20 ) [*]( 2 ego om. RD 5 concnpiacetis ClP 6 aubsequente domino H hominum BRD FMQ r, hominis cet. 7 conpiui Bl est] add. autem Es 12 ipsi] add. erat quam Bl posset BlRlD, possint CP quo] quod BM1A1 et om. B1 15 simiscitis ... sitnescitis Bl quod] quo χψω edd. praeter g 17 gentem RD CP m, in gente ^ p patriam RD m, in patria p autem] add. esse N* 20 illic VHl egredientem B 22 lapidandi Bl, -ndo B1 illi oblata BRD, obl. illi cet., edd. 23 terra pr.] terram BRD HAL scribendo BMQ L 24 et BRD, om. cet., edd. nonj nos FNs A se om. B HAL, ut se VNa l )

scriptos esse gauderent, aut quod se humilando, quod capitis inclinatione monstrabat, signa in terra faceret, aut quod iam tempus esset, ut in terra, quae fructum daret, non in lapide sterili, sicut antea, lex eius conscriberetur! ergo post haec lucem mundi se dixit et qui eum sequeretur non ambulaturum in tenebris, sed habiturum lucem uitae. dixit etiam se esse principium, quod et loqueretur eis. quo nomine utique se distinxit ab illa luce, quam fecit, tamquam lux, per quam facta sunt omnia, ut illud, quod se dixerat lucem mundi, non sic acciperetur, quemadmodum discipulis ait: uos estis lux mundi, tamquam lucerna, quae non est ponenda sub modio, sed super candelabrum, sicut et de Iohanne baptista: ille erat, inquit, lucerna ardens et lucens, sed ipse sicut principium, de quo dictum est: nos omnes de plenitudine eius accepimus. ibi dixit se filium esse ueritatem, quae nisi liberauerit, nemo erit liber.

Inde posteaquam inluminauit a natiuitate caecum, ex ipsa occasione in prolixo eius sermone demoratur Iohannes, de ouibus et pastore et ianua et de potestate ponendi animam suam et iterum sumendi eam, in quo excellentissimam [*]( 4 cf. Ioh. 8, 12 6 cf. ib. 25 10 Matth. 5, 14 12 cf. ib. 15 13 Ioh. 5. 35 14 *Ioh. 1. 16 15 cf. Ioh. 8. 31-36 17 cf. Ioh. 9, 1-41 18 cf. Ioh. 10, 1-21 ) [*]( 1 scriptos otn. Bt gaudere p humilando B, humiliando cet., edd. 3 non] et non RD r a e 5 ambuturum Bl 6 esse se Bl 7 quod (quo B) codd. (cf. Ioh. 8, 25 uerc. colb. mon. brix. Dbl. Eg. al.), qui r av (quia veron., opt. codd. Vulg.), riw apav hzi, cf. de trin. 1, 24; in Ioh. eu. tr. 38, 11; de gen. inp. l. 3, 6 8 per quem B 9 se] si BC, de se e 10 sic om. Bl uos] ut Cl, et uos 02 g, ut uos P 11 tamquam BBD, illi enim tamquam cet., edd. est] erat N. ponendam B 12 de om. BlRl iohannes B1 13 baptista om. B ille om. B inquit erat RD, qui erat Bl, inquid baptista erat B2 15 de plenitudinem B accipimus ClP se dixit BD filimn om. N* 16 ueritatem] ueritatemque BD, et ueritatem r, ueritatis CzS pgl nemo] ne Bl 17 postquam RD natibitate B 19 de (ante pot.) om. FNMQ e l postate B )

potestatem suae diuinitatis ostendit. inde cum encenia in Hierosolymis fierent, commemorat ei dixisse Iudaeos: [*]() quo usque animam nostram tollis? si tu es Christus, dic nobis palam. adque inde sumta oportunitate sermonis, quae etiam sublimia dixerit, narrat. ibi dixit: [*]() ego et pater unum sumus. inde iam resuscitatum ab eo Lazarum praedicat, ubi dixit: [*]() ego sum resurrectio et uita; qui credit in me, etiam si mortuus fuerit, uiuet; [*]() et omnis qui uiuit et credit in me, non morietur in aeternum. in quibus uerbis quid nisi altitudinem diuinitatis eius agnoscimus, cuius in aeternum participatione uiuemus? inde iterum Iohannes occurrit in Bethania Mattheo et Marco, ubi factum est illud de unguento pretioso, quo pedes eius a Maria caputque perfusum est, adque hinc deinceps usque ad passionem et resurrectionem domini cum tribus euangelistis Iohannes graditur, sed in locis eisdem narratione uersante.

Ceterum quod ad sermones domini adtinet, non cessat se adtollere in ea quae ille abhinc etiam sublimiter diuturneque locutus est. nam et quando eum uoluerunt uidere gentiles per Philippum et Andream, habuit excelsum sermonem, quem aliorum euangelistarum nullus inseruit; ibi praeclara iterum de luce inluminante et lucis filios faciente commemorat. deinde in ipsa cena, de qua euangelistarum nullus tacuit. [*]( 1 cf. Ioh. 10, 22 et 23 2 Ioh. 10, 24 4 cr. ib. 25-38 5 Ioh. 10, 30 6 cf. Ioh. 11, 1-46 7 Ioh. 11, 25 et 26 12 cf. Ioh. 12, 1-8; cf. Matth. 26, 6-18; Marc. 14, 3-9 19 cf. Ioh. 12, 20-50 23 cf. Ioh. 13, 1—17, 26 ) [*]( 1 hierusolimis Clp 2 ei] is B1, ad eam N* 4 sermones BWP quae] quia AL 6 inde-dizit om. Bl 7 dicit HAEIJL 8 mortus B 10 cognoscimus e Z 11 uiuimus B1 12 in bethaniam 01p FNBQ HAL ibi HA&L i 13 quo] quod BCP caputque a maria (sign. transp. add. Jrl) BXB 14 hinc] add. in Bl 17 quod ad] quodam B sermonis BCPP, sermonem BV se] sed Bl 18 diuturne CP 20 habuit] babu B1 21 nullum B 22 lucae AIL, lucis Es r inluminationem HAL, -tione » i faciente] finitur N* commemorat] incipit supplementum saee. X fol. 187-192 pedes lauat (418, 15) N )

quam multa et quam excelsa uerba eius Iohannes commemorat, quae alii tacuerunt! non solum de commendatione humilitatis, quando pedes discipulorum lauit, sed, cum expressus per buccellam traditor eius exisset, remanentibus cum illo undecim, in sermone ipsius mirabiliter stupendo maximeque diuturno idem Iohannes inmoratus est, ubi dixit: qui uidit me, uidit et patrem. ubi multa locutus est de spiritu sancto paracleto, quem missurus eis erat, et de sua clarificatione, quam habuit aput patrem, priusquam mundus esset, et quod unum nos faceret in se, sicut ipse et pater unum sunt, non ut ipse et pater et nos unum, sed nos unum sicut ipsi unum, multaque alia mireque sublimia, de quibus disserere, sicut dignum est, etiamsi iam essemus idonei, in hoc tamen opere non id nos suscepisse quis non aduertat? quod alibi fortasse reddendum est, hic certe non est expetendum. commendare quippe uoluimus amatoribus uerbi dei et studiosis sanctae ueritatis, quamuis eiusdem Christi, qui uerus et uerax est, adnuntiator adque praedicator Iohannes in euangelio suo fuerit, cuius et ceteri tres, qui scripserunt euangelium, et ceteri apostoli, qui non quidem ipsam narrationem scribendam susceperunt, in ea tamen praedicatione sui officii munus implerunt, longe tamen hunc in Christi altiora subuectum ab ipso initio libri sui raro fuisse cum ceteris, id est primo circa Iordanen propter testimonium Iohannis baptistae, inde trans mare Tiberiadis, quando turbas de quinque panibus [*]( 7 *Ioh. 14, 9 8 cf. Ioh. 16, 7—17, 26 23 cf. Ioh. 1, 29 26 cf. Ioh. 6, 1-21 ) [*]( 4 per buccella B 5 in sermonem AL, sermoni r stupenda BBD 6 diurno AlL ubi d.-locutUB est om. Bl 7 uidet utroque loco B1 C2VF2N edd. praeter m, v patrem] add. meum M x (colb. mon.) 8 paraclito RsD F2Q, -clyto C2VN AesL 10 et (ante pater) om. BXRD r 13 dicere B1 iam om. CPV grlm 15 aliui Bl hic] id HL g certe] certe nunc g 16 uolumus BDN edd. 17 ueruaret (8 exp.) ueraex eat B 18 est om. HL 20 ipsa BCl scribendum B, scribenda ClP 21 offici Bx 22 implerunt (inpl. B) BRD, ClP, impleuerunt (inpl. M) cet., edd. subuectunt JB1 24 iordannem BH1 propter] pro B\' baptista B ) pauit et super aquas ambulauit, tertio in Bethania, ubi unguento pretioso fidelis feminae deuotione perfusus est, donec inde illis occurreret ad passionis tempus, quod cum eis erat necessario narraturus, ubi tamen ipsam dominicam cenam, de qua nullus eorum tacuit, multo opulentius tamquam de cellario dominici pectoris, ubi discumbere solebat, exhibuit. ipsum deinde Pilatum uerbis altioribus percutit dicens regnum suum non esse de hoc mundo regemque se natum et ad hoc uenisse in hunc mundum, ut testimonium perhibeat ueritati. Mariam quoque post resurrectionem mystica altitudine uisitans: noli me, inquit, tangere; nondum enim ascendi ad patrem. discipulis etiam insuflando dedit spiritum sanctum, ne ipse spiritus, qui trinitati consubstantialis et coaeternus est, tantum modo patris esse, non etiam filii spiritus putaretur.

Postremo suas oues Petro se amanti eumque amorem ter confitenti commendans dicit eundem Iohannem sic se uelle manere, donec ueniat. ubi etiam mihi uidetur alto docuisse mysterio istam ipsam Iohannis euangelicam dispensationem, qua in lucem liquidissimam uerbi sublimiter fertur, ubi trinitatis aequalitas et incommutabilitas uideri potest, et qua maxime proprietate distet a ceteris homo, cuius susceptione uerbum caro factum est, perspicue cerni cognoscique non [*]( 1 cf. Ioh. 12, 1-8 4 cf. Ioh. 13, 1-17, 26 6 cf. Ioh. 18,36 et 37 10 Ioh. 20, 17 12 cf. ib. 22 15 cf. Ioh. 21, 15-17 17 cf. ib. 22-23 ) [*]( 1 aquam CPV 2 perfusum B1 illis inde C1P inde om. HAes 1 3 occurret B 6 domini B1 deinde ipsum HA»L y 8 regemquesse natum Cl 9 perhibeam AlL ueritatis Bl (cf. in Ioh. eu. tr. 115, 4) 10 uisitana] uitans r m (cf. in ep. Ioh. tract. 3, 2 Mariae contactum uitauit) 11 patrem] add. meum QHAL 12 discipulis] incipit Eug. Exc. decimum insuflando BBH, insuffl. cet. 14 patri BN 15 petro] et etpro Bt, et pro 22D amorem] se amare » t, amare g 16 iohannen C1P 17 etiam om. BD, fin. F (segu. confess. I 7, 12 tu itaque) 18 mysterio istam] mysteriis tam ClP istam] secretam V (marg. l secundum cod. Cam.) euangelistae MQ w Eug. 19 quam in lucae ClP sublimitate 82 x/.m r Eug. 20 incommutabilistas B 21 distat χω r a e l )

posse, nisi cum ipse dominus uenerit. ideo sic manebit, donec ueniat. manebit autem nunc in fide credentium, tunc autem facie ad faciem contemplandum erit, cum apparuerit uita nostra et nos cum ipso apparebimus in gloria. quisquis autem arbitratur homini uitam istam mortalem adhuc agenti posse contingere, ut dimoto adque discusso omni nubilo phantasiarum corporalium adque carnalium serenissima incommutabilis ueritatis luce potiatur et mente penitus a consuetudine uitae huius alienata illi constanter et indeclinabiliter haereat, nec quid quaerat nec quis quaerat intellegit. credat ergo potius sublimi auctoritati minimeque fallaci, quamdiu sumus in corpore, peregrinari nos a domino et ambulare per fidem, nondum per speciem; ac sic perseueranter retinens adque custodiens fidem, spem et caritatem intendat in speciem ex pignore, quod accepimus, sancti spiritus, qui nos docebit omnem ueritatem, cum deus, qui suscitauit legum Christum a mortuis, uiuificabit et mortalia corpora nostra per inhabitantem spiritum eius in nobis. prius autem quam uiuificetur hoc quod mortuum est propter peccatum, procul dubio corruptibile est et adgrauat animam, et si quando adiuta excedit hanc nebulam, qua tegitur omnis terra, id est hanc carnalem caliginem, qua tegitur omnis uita terrena, tamquam [*]( 1 cf. serm. 253, 3, 4 2 cf. I Cor. 13, 12 4 cf. Col. S, 4 12 cf. n Cor. 5, 6 et 7 15 cf. Ioh. 16, 13 17 cf. Rom. 8, 10 et 11: cf. II Cor. 4, 11 20 cf. Sap. 9, 15 21 cf. Eccli. 24, 6 ) [*]( 2 manebit] manet HAL 3 apparuit RD 4 nostra] add. christus VI 6 demoto CP m, dimisco AiL, dimisso HA2S1 gr fantaaiarum RDN 9 alenata B1, aliena Eug. Vat. nec quid quaerat nec quis quaerat] nec quis (s s. I.) qua quaera Bl, nequaquam quid quaerat B2N 11 auctoritate BIN, auctori g fallacia Bl 12 peregrinare CP nus Bl 13 nondum] nondum enim B, dum enim D, non Eug. si Bl 14 et om. CPV p 15 quo BD accipimus D Eug. docet RD r a 16 iesum] dominum iesum B2N christum om. AL 17 uiuificauit RDN HL uestra B1 20 si om. RD 21 excidit ClP tegitigitur B1 22 carnem B1 terr.] ae terna AlL tumcum Bl ) rapida coruscatione perstringitur et in suam infirmitatem redit uiuente desiderio, quo rursus erigatur, nec sufficiente munditia, qua figatur. et quanto quisque hoc magis potest, tanto maior est. quanto autem minus, tanto minor. si autem nihil adhuc tale mens hominis experta est, in qua tamen habitat Christus per fidem, instare debet minuendis finiendisque cupiditatibus huius saeculi moralis uirtutis actione tamquam in comitatu trium illorum euangelistarum cum mediatore Christo ambulans. eum qui filius dei semper est propter nos filium hominis factum, ut sempiterna uirtus eius et diuinitas nostrae infirmitati et mortalitati contemperata de nostro nobis in se adque ad se faceret uiam, cum magnae spei laetitia fideliter teneat. ne peccet, a rege Christo regatur; si forte peccauerit, ab eodem sacerdote Christo expietur adque ita in actione bonae conuersationis et uitae nutritis pinnis geminae dilectionis tamquam duabus alis ualidis euectus a terris ab eodem ipso Christo uerbo inluminetur, uerbo, quod in principio erat et uerbum aput deum erat et uerbum deus erat, etsi per speculum et in enigmate, longe tamen sublimius ab omni similitudine corporali. quapropter, quamuis in illis tribus actiuae, in Iohannis autem euangelio dona contemplatiuae uirtutis eluceant eis qui haec dinoscere sunt idonei, tamen et hoc Iohannis, quoniam ex parte est, sic manebit, donec ueniat quod perfectum est. et alii quidem datur per spiritum sermo sapientiae, alii sermo scientiae secundum eundem [*]( 14 cf. I loh. 2, 1 et 2 17 cf. Ioh. 1, 1 19 cf. I Cor. 13, 12 23 cf. ib. 9 et 10 24 cf. ib. 12, 8 ) [*]( 1 rapidam C1 (Eug. Vat. Med.) coruscationem ClP HAL perstringetur ClP 2 redi B1 nec-figatur bis B 3 figuratur BDH 6 inhabitat AL 9 eum] et eum (PV, eumque plm 12 magna NS2 g l 13 ne1 et ne 82 r Eug., quae dum non Q peccet] peccat B\'Q lo nutritus VS2 edd. praeter g 16 euectas B\', -ta BsN, erectus HAl, 18 erat pr.] fin. R 19 in om. AlL g (Eug. Vat. Med.) 21 actiua et N, actiue uite g autem om. N 22 uirtutibus CP dignoscere relm 23 ioh. ] in iohannis B2N, om. p, iohannes DHL r a quoniam om. p. add. quod g sic] et sicjp 24 ueniat] fin. Q 25 aliis B1 eundem om.Eug. Vat. Mediom. ) [*]( XXXXIII Aug. Sect. III pars 4. ) [*]( 27 ) spiritum; alius diem domino sapit, alius de pectore domini liquidius aliquid bibit, alius leuatus usque ad tertium caelum ineffabilia uerba audit, omnes tamen, quamdiu sunt in corpore, peregrinantur a domino et omnibus bonae spei fidelibus in libro uitae scriptis seruatur quod dictum est: et ego diligam eum et ostendam me ipsum illi. uerum tamen in hac peregrinatione quantum rei huius intellegentia uel scientia quisque profecerit, tanto magis caueat diabolica uitia superbiam et inuidentiam. meminerit hic ipsum euangelium Iohannis, quam multo amplius erigit. ad contemplationem ueritatis, tam multo amplius praecipere de dulcedine caritatis. et quia illud praeceptum uerissimum ac saluberrimum est: quanto magnus es, tanto humilita te in omnibus, qui euangelista Christum longe ceteris altius commendat, aput eum discipulis pedes lauat. [*]( 1 cf. Rom. 14, 6 3 cr. II Cor. 12, 2-4 4 cf. ib. 5, 6; cf. Apoc. 21. 27 5 *Ioh. 14, 21 13 *Eccli. 3, 20 (18) 15 cf. Ioh. 13, 0-15 ) [*]( 1 enim diem domini g sapit domino Eug. Vat. Med. 2 leuatus usque] laetusq. B1 3 audiuit AL 6 ostendam] manifeetabo » 7 v 7 quantum] add. e C1, add. in aelm 8 proficeret AXL 9 inbidentam B\', inuiam AIL, inuidiam C2 V HA2S p g ipsum hic HALS hoc B2DNCP p (Eug. Ambr. Verc.) 10 quam] cum BN egerit HALS1 ad] a N contemplatione BN C\'P 11 caritatis] ueritatis HAS 12 praeceptis BN 13 magnum N es] eat BN humilita (t eras. CPA) BN CP A, humila H, bumilia cet., edd., v 15 eum] add. et g DEO (laesa membrana periit in B) GRATIAS. EXPLICIT. LIBER QUARTUS DE CONSENSU QUATTUOR EUANGELISTARUM DOMNI. EPISC. AGUSTINI. (AUG. EPI. N) AMEN BN, EXPLICIT LIBER QUARTUS. DE CONSENSU EVGLISTARU. QUATTUOR SCI AUGUSTINI EPI. AM. D, EXPL. (add. lib. UII. aureli ag. de cončdia euang. C2) RELEGI. AGUSTINI EPI DE CONCORDIA EUANGELISTA- RUM FINIT LIBER (corr. ex LIBRI) IIII PER GRATIA XPI, C, FINIT LIB. IIII. P, amen AMEN M, AMEN. EXPLICIT LIBER JHL DE CONSENSU. (add. QUATTUOR L) EUANGELISTARUM. DEO GRA- TIAS. (add. AMEN L) HL, Amen ASI, add. AMEN. EXPLICIT LIBER QUARTUS SCI AUGUSTINI EPISCOPI DE CONSENSU QUATUOR EUANGELISTARUM S*. AURELII AUGUSTINI DOCTORIS HYPO- NIENSIS EPl. DE CONSENSU EUANGELISTARUM LIB. QUARTUS EXPLICIT. ES r. )