De Beata Vita

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio I, Pars III (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 63). Knöll, Pius, editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1922.

Manifestum uobis uidetur ex anima et corpore nos esse compositos? — Cum omnes consentirent. Nauigius se ignorare respondit. — Cui ego: Nihilne omnino scis, inquam, an inter aliqua, [*](9 cf. Retr. I 2, 3 ) [*]( 3 plenius] utpleniusw plenius ut JI uel quo pl. p disputationllm] initium (iispntationum m pelagus d. ap 4 euasisse (isse in ras. m2) A 7 donum dei p 11 eosdem ex eiusdem A eosdem ipsos om-M 12 quaeso] q. te Mam 13 no- uembris edd. dies om.Mml 15 cotidie LM ad om.Mml 16 histemporibus M aptius Lm2Mp apius Lml secretusque Mm 19 esse credo Lp 20 triaetiu. LM ciuis ill condiscipulip 21 larcidianum M Lastidianum edd. 22 com- munem sensum M 23 uinlibar Mm1 molebar a 25 amore] animo M quidam Aml adeudatos (u in o corr.) A 27 uidetur .4 s.l. ml 29 nihilne] nihil nihilne m )

quae ignoras, etiam hoc numerandum est ? — Non puto me, inquit, omnia nescire. — Potesne nobis dicere aliquid eorum, quae nosti ? — Possum, inquit. — Nisi molestum est, inquam, profer aliquid. — Et cum dubitaret: Scisne, inquam, saltem te uiuere? — Scio, inquit. — Scis ergo habere te uitam, si quidem uiuere nemo nisi uita potest. — Et hoc, inquit, scio. — Scis etiam corpus te habere? — Adsentiebatur. — Ergo iam scis te constare ex corpore et uita. — Scio interim, sed utrum haec sola sint incertus sum. — Ergo duo ista, inquam, esse non dubitas, corpus et animam, sed incertus es, utrum sit aliud, quod ad conplendum ac perficiendum hominem ualet. — Ita, inquit. — Hoc quale sit, alias, si possumus, quaeremus, inquam. nunc illud iam ex omnibus quaero, cum fateamur cuncti neque sine corpore neque sine anima esse posse hominem, cibos propter quid horum appetamus. - Propter corpus, inquit Licentius.— Ceteri autem cunctabantur uarioque sermone inter se agebant, quomodo possit propter corpus cibus necessarius uideri, cum appeteretur propter uitam et uita non nisi ad animam pertineret. — Tum ego: Uidetur, inquam. uobis ad eam partem cibum pertinere, quam cibo crescere robustioremque fieri uidemus ? —Adsentiebanturapraeter Trygetium. ait enim: Cur ego non pro edacitate mea creui? — Modum, inquam, suum a natura constitutum habent omnia corpora, ultra quam mensuram progredi nequeant. tamen ea mensura minora essent, si eis alimenta defuissent; quod et in pecoribus facilius animaduertimus et nemo dubitat cibis subtractis omnium animantium corpora macescere. — Macescere, inquit Licentius, non decrescere. — Satis est mihi, inquam, ad id quod uolo. etenim quaestio est, utrum ad corpus cibus pertineat. pertinet autem, cum eo subducto ad maciem deducitur. — Omnes ita esse censuerunt. [*]( 1 inquit (t ex d corr.) A, /ere semper inquit me p 2 potesne] potes inquam LMp potesne inquam am aliquid eorum dicere M 4 hesitaret 37 saltim A te om.J1 5 te habere M 6 scis] scir*(e ras.) A habere te corpus L te habere te corpus M te corpus h. p 7 te scis p 10 complacendum p 11 quale*(s ras.) A quaeramus Lp 12 ex in ras. mlA 13 pos*se (e, ut uidetur,ml) A 14 orum A 15 se*A posset LM edd. posset post uideri exhibet M 17 nonsnisi A pertinere M 19 assentiebatur Mml trigetium A 20 ego] ergo Mam pro edacitate mea non creui p modo Aml 22 minora essent] minorarentur M 23 peccoribus AM 24 dubitat] d. inquit Mm2 marcescere Mp macrescere m 25 macescere-decrescere om.M 26 id add. Aml s.l. 28 censuerunt ita esse p )

Quid ergo anima? inquam; nullane habet alimenta propria? an eius esca scientia uobis uidetur? — Plane, inquit mater, nulla re alia credo ali animam quam intellectu rerum atque scientia. — De qua sententia cum Trygetius dubium se ostenderet: Hodie, inquit illa. tu ipse nonne docuisti, unde aut ubi anima pascatur? nam post aliquantam prandii partem te dixisti aduertisse, quo uasculo uteremur, quod alia nescio qua cogitasses, nec tamen ab ipsa ciborum parte abstinueras manus atque morsus. ubi igitur erat animus tuus, quo tempore illud te uescente non adtendebat? inde, mihi crede, et talibus epulis animus pascitur, id est curis et cogitationibus suis, si per eas aliquid percipere possit. — De qua re cum dubitanter streperent: Nonne, inquam, conceditis hominum doctissimorum animos multo esse quam inperitorum quasi in suo genere pleniores atque maiores ? — Manifestum esse dixerunt. — Recte igitur dicimus eorum animos, qui nullis disciplinis eruditi sunt nihilque bonarum artium hauserunt, ieiunos et quasi famelicos esse. — Plenos, inquit Trygetius, et illorum animos esse arbitror, sed uitiis atque nequitia. — Ista ipsa est, inquam, mihi crede, quaedam sterilitas et quasi fames animorum. nam quem ad modum corpus detracto cibo plerumque morbis atque scabie repletur, quae in eo uitia indicant famem, ita et illorum animi pleni sunt morbis, quibus sua ieiunia confitentur. etenim ipsam nequitiam matrem omnium uitiorum ex eo, quod nequicquam sit, id est ex eo, quod nihil sit, ueteres dictam esse uoluerunt. cui uitio quae contraria uirtus est, frugalitas nominatur. ut igitur haec a fruge, id est a fructu propter quandam animorum fecunditatem, ita illa ab sterilitate, hoc est a nihilo nequitia nominata est; nihil est enim omne, quod fluit, quod soluitur, quod liquescit et quasi semper perit. ideo tales homines [*]( 23 cf. Cic. Tusc. III18 ) [*]( 1 habent Mm1 2 nobis M, om.p alia re M 3 ali] ali.(a ras.) A 5 pascatur anima M 6 aliquantam (a ult. ex u) A non aduertisse am 7 qua] quae Am2M cdd. 8 adque A ergo p 9 uescentem M 10 curis (u ex a corf.) A theoriis LM edd. 11 si per] super L si super M uel si super p posset LJlp 12numne.U 16 famelicasL esse om.p 17 uiciis A 18 ista om.J1 inquam mihi est crede p crede mihi am sterelitas A 20 morbo M repletur (r alt. ex s) A uitia] uiuam M 21 et ante ita <ras. A 23 *nequicquam (q ras., c m2) A nec quicquam LMp id est-sit om.M 26 ab] a M 27 all. est om.J! 28 periitJ!ml )

etiam perditos dicimus. est autem aliquid, si manet, si constat, Si semper tale est, ut est uirtus. huius magna pars est atque pulcherrima, quae temperantia et fru«-alitas dicitur. sed si hoc obscurum est. quam ut id iam uos uidere possitis, certe illud conceditis, quia, si animi inperitorum etiam ipsi pleni sunt, ut corporum, ita animorum duo alimentorum genera inueniuntur, unum salubre atque utile, alterum morbidum atque pestiferum.

Quae cum ita sint. arbitror die natali meo. quoniam duo quaedam esse in homine conuenit inter nos, id est corpus atque animam, non me prandium paulo lautius corporibus nostris solum sed animis etiam exhibere debere. quod autem hoc sit prandium, si esuritis, proferam. nam si uos inuitos et fastidientes alere conabor. frustra operam insumam magisque uota facienda sunt. ut tales epulas potius quam illas corporis desideretis. quod eueniet. si sani animi uestri fuerint; aegri enim, sicut in morbis ipsius corporis uidemus, cibos suos recusant et respuunt. — Omnes se uultu ipso et consentiente uoce quidquid praeparassem iam sumere ac uorare uelle dixerunt.