Contra Faustum

Augustine

Augustine. Sancti Aureli Augustini Opera, Sectio VI, Pars I (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 25, Pars I). Zycha, Joseph editor. Prague; Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1891.

Tamen Faustus sibi ut credamus, hortatur dicens: et si mihi uera dicenti uis credere, uterque eorum apud Hebraeos falsam traxit opinionem, Iesus de morte et de inmortalitate Helias, cum paulo post dicat: ut enim ab initio sumpta hominis similitudine omnes humanae condicionis simulauit adfectus, sic ab re non erat, si in fine quoque consignandae oec.onomiae gratia fuisset uisus et mori. homo pessime ac fallacissime, quomodo tibi ego credam quasi uera dicenti, cum Christum dicas mortem potuisse mentiri? ergo ille mentiebatur, quando dicebat: oportet filium hominis occidi et tertia die resurgere, et tu non mentiris et dicis, ut tibi uera dicenti credamus? [*](27 Luc. 24, 7 ) [*]( 3 Maria om. SG 4 credimus—euangelio om. SG 6 quur L 7 adsumta .1[1 9 conmendandum SG '14 hereticorum LCSG anteponimus (mus in ras.) C 17 ut sibi b ut om. Pl 19 hebreos LS post falsam lit. duar. litt. in C 20 imortalitate C 21 inicio C omnia L 22 effectus b rg (sed ( paene er.) S r6 G 23 quoque om. GCPSM, (s. l. m. 2 add.) L aeconomiae LCGS1 *economiae (a er.) M gratia. (e er.) L fuisset (i s. l.) CLX 25 ergo L 28 uera (e s. i.) L )

737

ueracior ergo Petrus, quando ei dixit: absit, domine, non fiet istud. et unde meruit audire: redi retro, satanas. et ille quidem non hoc infructuose audiuit, qui eam postea ueritatem mortis Christi usque ad suam mortem correctus perfectus'Iue praedicauit. uerum si ille, quia tantum putauit Christum non moriturum, audire meruit: satanas, tu quid mereris audire, qui non solum negas mortuum, sed etiam dicis mortem fuisse mentitum ? sed ideo, inquit, mortem quoque simulasse credendus est, quia omnes humanae condicionis simulauit adfectus. quis enim tibi hoc contra euangelium concessurus est, quod omnes humanae condicionis simulauit adfectus? prorsus si dixit euangelista: dormiuit. Iesus, si dixit: esuriuit, sitiuit, contristatus est, exhilaratus est et si quid aliud: omnia uera sunt, quae ita narrata sunt, ut non eum simulasse. sed plane fecisse uel exhibuisse conscripta sint sane non necessitate condicionis, sed magisterii uoluntate et diuina etiam potestate. nam homo plerumque etsi nolit, irascitur; etsi nolit, contristatur; etsi nolit, dormit; etsi nolit, esurit ac sitit: ille autem omnia ista, quia uoluit. sic etiam nascuntur homines atque patiuntur, non quia uolunt nec quod nolunt; ille autem etiam ista, quia uoluit. tamen uera haec et de illo fideliter ueraciterque conscripta sunt, ut quisquis euangelio eius crediderit, ueritate instruatur, non mendaciis inludatur.

LIBER UICESIMUS SEPTIMUS.

FAUSTUS dixit: Si natus non est Iesus, nec passus est; si autem passus est, ergo et natus est. non uobis expedit, [*]( lMatth. 16,22 sq. 12 cf. Matth. 8,24; 4, 2 13 cf. Ioh. 19 Matth.26,37 2 fia 81 redi] uade 8, s. 1. G satana C1 3 eam] eandem SGS 8 inquid IJG1 10 effectus b 12 effectus b si oin. GLSMb dii* L si om. JuSMG 13 sitiuit om. L CSGb constristatus G exila- latus LtBtMtPG 14 quid aliud] qua taliaP3fe 16 conditionisL' 18 fin. nolit (i in ras.) L 19 hęc omnia ista fecit b 20 uolunt (eorr. m. 1 ex uoluit) G 21 quod] quia SG* uolunt CPMLGb uoluit (i ex u) M 23 mendatiis CM 26 Cap. LII LPSMG 27 si autem passus est om M1 nobis SGMLX • ) [*]( XXV. Aug. aect. 6. ) [*]( 47 )

738

mihi credite, in his rebus consequentiam quaerere naturae; alioquin infirmabitur omnis uestra fides. nam et uos Iesum ex uirgine natum sine uiri coitu creditis et, si ex consequentibus priora probanda sunt, erit hoc falsum. poterit enim et uobis responderi in hunc modum, quia "si natus est ex femina Iesus, ergo et seminatus ex uiro est; si uero seminatus ex uiro non est, ergo nec natus ex femina est." potuit autem, ut uos creditis, nasci non satus; quare ergo non potuerit et pati non partus?

AUGUSTINUS respondit: Nemo tibi proponit, quod tibi proponis, nisi inperitus, quem decipis, non instructus, a quo conuinceris. nam Iesus et nasci potuit non satus et pati non partus; sed unum horum uoluit, alterum noluit. nasci enim non satus uoluit, pati autem non partus noluit, quia partus est passus. dicis mihi: unde scis? quia hoc in euangelio ueritatis lego. si autem tibi dicam: unde seis ista, quae dicis? Manichaei mihi obponis auctoritatem, dicis esse in euangelio falsitatem. ego autem Manichaeo ista dicenti non crederem nec si non mihi Christum mentitum esse laudaret. quod quidem in Christo non inuenit, sed quid ipse diligat prodit.

LIBER DUODETRICESIMUS.

FAUSTUS dixit: Sed non poterat mori, nisi natus esset. et ego respondeo: nec nasci poterat, nisi deus non esset; aut si potuit et deus esse et nasci, quare non et non nasci potuerit et mori ? uides ergo utile satis non esse in his consequentiam quaerere aut argumentis adniti, cum de rebus agitur, quae pertineant ad Iesum; sed quaerendum potius est, quid ipse de se quidue apostoli sui de eodem praedicarint. [*]( 1 querere C 3 nirili b 6 et ei C 9 et in euangelio b 10 Cap. Lin LPSGM Agustinus L tibi s. I. m. 1 L 12 conaiQcpris 3f 16 ista quae] itaq: L id qd (corr. ex ita quae) M 17 manichei LC et in C 23 Cap. LIIII LPSGM 25 non post quare om. lib. 26 poterit SG * 29 apoetoluS G apostolis 1 eius (tn ru.) 8 sui (s add. <M. 2) M praedicarint (in in rxu.) C predicarent b )

739

ipsaque adeo pertractanda genealogia est et uidendum, si sibi conueniat, non ex coniectura passionis natiuitatis eius exquirere ueritatem, quia et pati non natus potuit et natus minime pati praesertim ipsis uobis fatentibus deo esse inpossibile nihil: quod erit et ipsum falsum, si hoc constiterit non po- . tuisse mori non natum.