Contra Epistulam Parmeniani

Cum omnis pia ratio et modus ecclesiasticae disciplinae unitatem spiritus in uinculo pacis maxime debeat intueri, quod apostolus sufferendo inuicem praecepit custodiri et quo non custodito medicina uindictae non tantum superflua, sed etiam perniciosa et propterea iam nec medicina esse conuincitur, illi filii mali, qui non odio iniquitatum alienarum, sed studio contentionum suarum infirmas plebes iactantia sui nominis inretitas uel totas trahere uel certe diuidere affectant, superbia tumidi, peruicacia uaesani, calumniis insidiosi, seditionibus turbulenti, ne luce ueritatis carere ostendantur, umbram rigidae seueritatis obtendunt et, quae scripturis sanctis salua dilectionis sinceritate et custodita pacis unitate ad corrigenda fraterna uitia mordaciore curatione fieri praecepta sunt, ad [*]( 2 epist. Parm. Leu. 10, 9-10 6 Matth. 13, 26 9 cf. Matth. 13, 30 15 cf. Eph. 4, 3 16 cf. Eph. 4, 2 ) [*]( 1 est quod DmSMPa, cf. p. 101, 15 sequenter EFGHl 7 et zizania EG 9 tamen ea Hr et hoc om. M 11 aliquando F 12 sunt] add. Explicit liber secundus (.II\' DMP \'II\' contra parmenianum H) DMPFHI, om. EG, deinde add. Incipit (liber add. DMG) tertius (.III\' DMPG) DMPFGHI, om. E, denique deo gratias add. D 16 praecipit Dm2Ma custodire Ev 21 tratrahere Dml 22 uaesani sic DP 24 in scripturis a 25 unita M 26 mordaciori MEFGHv )

sacrilegium schismatis et ad occasionem praecisionis usurpant dicentes: ecce ait apostolus: auferte malum a uobis ipsis. quod malum utique si integris, inquiunt, non obesset, nec iuberetur auferri.

Interim uideamus, ne forte non frustra non dixerit apostolus: \'auferte malos a congregatione uestra\', sed: auferte malum a uobis ipsis, quia et, cum quisque impeditur ab ecclesiae congregatione malos homines separare, si a se ipso auferat malum, non eis corde miscetur atque ita spiritaliter non solum coniungitur bonis, sed etiam separatur a malis. sicut enim in illo loco ad Timotheum cum dixisset: neque communicaueris peccatis alienis, tamquam ille diceret fieri posse, ut aliquos malos ab ecclesiae congregatione separare non posset et ideo tolerare cogeretur, tamquam consilium dans, quemadmodum peccatis eorum non communicaret, te ipsum, inquit, castum custodi - non enim malis nisi malus misceri potest, bonus autem nullo modo, quamuis in una cum eis congregatione uersetur —, ita et hic ad Corinthios cum dixisset: quo enim mihi de his qui foris sunt iudicare? nonne de his qui intus sunt uos iudicatis?, ne forte turbarentur aliqua malorum numerositate sic permixta frumentis, ut sine illorum uexatione colligi separarique non posset, auferte, inquit, malum ex uobis ipsis, ut, si forte non possent auferre malos a congregatione sua, auferendo malum ex se ipsis, id est non cum eis peccando nec eis ad peccandum consentiendo aut fauendo, integerrimi inter eos et incorruptissimi uersarentur, quia per malum suum malis quisque consentit, si autem [*]( 2 epist. Parm. I Cor. 5, 13 11. 15 1 Tim. 5, 22 19 I Cor. 5, 12, ) [*]( 2 a] ex (H) Hmly 5 iteram F dixit M 6 contagione F 7 a] ex y et om. a 8 a} ex v 11 sieut] sic a loco om. F tymotheum D 13 separari M 14 posait DMFGS 16 inquit om. P non enim] nam x nisi om. f 17 bonis P cum eis in una 3 21 permixtin FGf 22 possint M poasent a 23 uobis om. I ipsis om. EFGH ) [*]( V )

a se ipso auferat malum, alieno malo non est unde consentiat. quapropter quisquis etiam contempserit ecclesiae disciplinam, ut malos cum quibus non peccat et quibus non fauet desistat monere corripere arguere, etsi talem personam gerit et pax ecclesiae patitur etiam a sacramentorum participatione separare, non alieno malo peccat sed suo. ipsa quippe in tanta re neglegentia graue malum est. et ideo, sicut apostolus monet, si auferat malum a se ipso, non solum auferet audaciam committendi aut pestilentiam consentiendi, sed etiam pigritiam corrigendi et neglegentiam uindicandi adhibita prudentia et oboedientia in eo quod praecepit dominus, ne frumenta laedantur. ea quippe intentione quisquis inter triticum zizania tolerauerit auferendo malum a semet ipso, nec eis communicat et ea distinguit ac iudicat interim ad diem. non enim nouit quod cras futurum est. et ideo dilectione seruata non sine spe correctionis uindicandum est quidquid etiam cogit necessaria seueritas uindicari. quod ut satis appareat, totum ipsum epistulae apostolicae locum diligentius retractemus.

Quid uultis, inquit? in uirga ueniam ad uos an in caritate spiritus mansuetudinis? iam hic apparet eum de uindicta loqui, ad cuius significationem uirgam nominauit. numquid tamen et uirga sine caritate est, quia ita contexuit: in uirga ueniam ad uos an in caritate? sed quod sequitur \'spiritus mansuetudinis\' ammonet intellegi, quia et uirga caritatem habet. sed aliud est caritas seueritatis, aliud caritas mansuetudinis. una quidem caritas est, sed diuersa in diuersis operatur. omnino, inquit, auditur in uobis fornicatio, et [*]( 11 cf. Matth. 13, 29 14 cf. Rom. 14, 5 19 I Cor. 4, 21 27 I Cor. 5, 1 ) [*]( 2 contemserit D ecclesiae dei p 4 corrigere p gerit personam a, cf. p. 96, 21 7 ad(am- MH)monet MEFHI 10 athibita Dml 11 praecipit Y 12 et zizania PI 13 a se ipso malum 7 met om. a nec] non a 14 quid FGj 15 est] sit Gy 16 quicquid codd. praeter PI coegerit F 17 apparet F 18 tractemus a 20 spiritus] et spiritu MPa in spiritu Hm2 21 loqui de uindicta a 24 et spiritu M spiritu Hr admonet F 27 in uobis (έν δμίν)] inter uos p )

talis fornicatio qualis nec in gentibus, ita ut uxorem patris sui quis habeat. de tam immani facto uideamus quemadmodum eos saeuire praecipiat. et uos, inquit, inflati estis et non potius luctum habuistis, ut tolleretur de medio uestrum qui hoc opus fecit. quare (luctum) potius et non iram, nisi quia si patitur unum membrum compatiuntur omnia membra? et non \'luctum quia tollebatur,\' sed luctum, inquit, ut tolleretur, id est ut lugentium dolor ad deum ascenderet et ipse illum qui hoc opus fecit tolleret de medio eorum, sicut ipse sciret, ne forte illi per humanam imperitiam eradicarent simul et triticum. cum ergo ad talem uindictam necessitas cogit, humilitas lugentium debet impetrare misericordiam, quam repellit superbia saeuientium. nec illius ipsius qui de medio fratrum tollitur debet neglegi salus, sed ita agendum, ut ei talis uindicta sit utilis, et agendum uoto et precibus, si corrigi obiurgationibus non potest. ideoque sequitur et dicit: ego quidem sicut absens corpore, praesens autem spiritu, iam iudicaui quasi praesens eum, qui sic operatus est, in nomine domini nostri Iesu Christi congregatis uobis et meo spiritu, cum uirtute domini nostri Iesu tradere eiusmodi Satanae in interitum carnis, ut spiritus saluus sit in die domini Iesu. quid ergo agebat apostolus, nisi ut per interitum carnis saluti spiritali consuleret, ut siue aliqua poena uel etiam morte corporali, sicut Annanias et uxor eius ante pedes apostoli

Petri ceciderunt, siue per paenitentiam, quoniam Satanae traditus erat, interimeret in se sceleratam carnis concupiscentiam, quia ipse item dicit: mortificate membra quae sunt super [*]( 3 I Cor. 5, 2 6 I Cor. 12, 26 17 I Cor. 5, 3-5 25 cf. Act. 5, 5. 10 28 Col. 3, 5 ) [*]( 1 inter gentes M 6 si om. P 8 pr. ut] in F 9 illum-tolleret DP hoc opus tolleret M tolleret hoc opus a 11 simul om. FHv 15 ita agendum est Gf uindictta Dml 17 sicut (wç) om. a 21 Iesu Christi Y huiusmodi x 22 Iesu om. Ma 23 aiebat M 24 etiam om. p 25 ananias Dm2MPa 26 quoniam] qua F 28 membra uestra MPa )

terram, inter quae etiam fornicationem commemorat, et iterum: si enim secundum carnem uixeritis, moriemini, si autem spiritu facta carnis mortificaueritis, uiuetis? non tamen ab eo fraternam separat caritatem, quem de fraterna congregatione praecepit separari. hoc enim apertius ad Thessalonicenses dicit: si quis autem non obaudit uerbo nostro per epistulam, hunc notate, ut non commisceamini cum illo, ut erubescat. et non ut inimicum eum existimetis, sed corripite ut fratrem., audiant isti aliquando et intellegant, quemadmodum satagat caritas apostolica, ut sufferentes inuicem studeamus conseruare unitatem spiritus in uinculo pacis. nam et hic cum dixisset: et non ut inimicum eum existimetis, sed corripite ut fratrem, tamquam ostendens cur hoc dixerit continuo subiunxit: ipse autem deus pacis det uobis pacem semper in omni modo. ita etiam de isto, qui uxorem patris sui habuit, luctum potius indicit et pacificam caritatem ubique commendat, sicut et de se ipso ait: ne iterum cum uenero humilet me deus ad uos et lugeam multos ex his, qui ante peccauerunt et non egerunt paenitentiam super immunditia et luxuria et fornicatione quam gesserunt. et paulo post ait: praedixi et praedico, sicut praesens secundo et nunc absens, his qui ante peccauerunt et ceteris omnibus, quia si uenero iterum non parcam. ideo lugendo iudicabat, ut misericordia dei sine corruptione uinculi pacis, ubi salus tota consistit, contereret peccantes atque corrigeret, sicut de isto [*]( 2 Rom. 8, 13 6 II Thess. 3, 14-15 10 cf. Eph. 4, 2-3 12 II Thess. 3, 15 14 II Theas. 3, 16 16 cf. I Cor. 5, 1 18 II Cor. 12, 21 21 II Cor. 13, 2 ) [*]( 1 etiam] et a 4 fraternam] supernam EmlGHI separaret F de] a F fraterna DMPEm2v superna cet. 5 praecipit a the- (te-JF)salonicenses DMPEFG 7 hinc Dml (recte? xooto ?) ut] et Ev 8 ut post non om. EGHI aestimetis jffy obsistetis (sic) ex obsistemus P 13 aestimetis Gv 15 nobis F modo] bono Ma etiam] et Ma 17 sicut om. P se om. EFGH 18 humiliet P ad uos liuiniliet me deus Ma 24 lugendum F 25 dei misericordia MPa ) ipso qui cum patris uxore fuerat fornicatus fecisse intellegitur. nam non inuenitur de quo alio significet in secunda epistula ad eosdem Corinthios, cum ait: nam ex multa tribulatione et angustia cordis scripsi uobis per multas lacrimas, non ut contristemini, sed ut sciatis dilectionem quam habeo abundantius in uos. si quis autem contristauit, non me contristauit sed ex parte, ut non onerem, omnes uos. sufficit ei correptio haec quae a multis fit, ita ut e contrario magis uos donetis et consolemini, ne quo modo maiore tristitia absorbeatur qui eiusmodi est. propter quod obsecro uos, confirmetis in eum caritatem. ad hoc enim et scripsi, ut cognoscam probationem uestram, si in omnibus obaudientes estis. si cui autem aliquid donaueritis, et ego. nam et ego si quid donaui alicui, propter uos in persona Christi, ut non possideamur a Satana. non enim ignoramus mentes eius. quid moderatius, quid diligentius, quid sollicitudine pia et paterna ac materna caritate plenius fieri aut dici potest? < sicut peccanti adhibet emendationem, sic correcto et conterenti atque humilanti in paenitentia cor auum uult reddi consolationem, ne maiore, inquit, tristitia absorbeatur. sed quid ad illud quo conclusit istam sententiam? ut non possideamur, inquit, a Satana. non enim ignoramus mentes eius. ipse est enim qui per imaginem quasi iustae seueritatis crudelem saeuitiam persuadet, nihil aliud appetens uenenosissima uersutia sua, nisi ut corrumpat atque dirrumpat uinculum pacis et caritatis, quo conseruato inter christianos uires eius omnes [*]( 3 II Cor. 2, 4-11 21 II Cor. 2, 7 22 II Cor. 2, 11 ) [*]( 1 uxori Pml 5 ut non FH 7 onerem ex honorem Pm2 8 haec (hoc Hml) correctio EGHI fit a multis a 9 e] et F magis om. a 10 quomodo (1tWç) Dm2M quom Dml q.na P quando FRi, om. G absorbatur P 11 uos (om. EmlI) ut Dm3a 13 obedientes MEFI estis] sitis F 14 si cui donaui y 15 quid om. Ma 16 ignorauimus M 17 solicitudine P 19 dampnationem EGHI 20 humilianti Dm2Ma 21 maiori p ad om. a 22 inquit post non enim positum in a 26 dirumpat Dm2PEI disrumpat MFGHv ) inualidae fiunt ad nocendum et muscipulae insidiarum comminuuntur et consilia euersionis euanescunt.