Res Gestae

Ammianus Marcellinus

Ammianus Marcellinus. Ammianus Marcellinus, with an English translation, Vols. I-III. Rolfe, John C., editor. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; W. Heinemann, 1935-1940 (printing).

Hic[*](hic, Madvig; hinc, Günther; his, V.) et mihi vertenti stilum in Gallias, confunditur ordo seriesque gestorum, inter multa et saeva Maximinum reperiens iam praefectum, qui potestate late diffusa, scaevum imperatori accesserat incentivum, maiestati fortunae miscenti licentiam gravem. Quisquis igitur dicta considerat, perpendat etiam cetera, quae tacentur, veniam daturus, ut prudens, si non cuncta complectimur, quae

v3.p.234
consiliorum pravitas crimina in maius exaggerando commisit.

Adulescente enim acerbitate, rationum inimica rectarum, trux suopte ingenio Valentinianus, post eiusdem Maximini adventum, nec meliora monente ullo nec retentante, per asperos actus velut aestu quodam fluctuum ferebatur et procellarum, adeo ut irascentis saepe vox et vultus et[*](et, added in G; V omits.) incessus mutaretur et color. Quam rem indicia varia testantur et certa, e quibus pauca sufficiet poni.

Adultus quidam ex his quos paedagogianos appellant, ad observandam venaticiam praedam, Spartanum canem retinere dispositus, ante praedictum tempus absolvit, adsultu eius evadere conantis appetitus et morsu: ideoque necatus ad exitium fustibus, eadem humatus est die.

Praepositum fabricae oblato thorace polito faberrime, praemiumque ideo exspectantem, ea re praecepit occidi diritate pari[*](occidi diritate pari, Haupt; occidi quod, W2AG; occideri adpraei (adp^i), V.) quod pondus paulo minus habuit species ferrea, quam ille firmarat. Epiroten[*](Epirotenremisso, G omits.) aliquem ritus Christiani presbyterum acceptum Octaviano[*](acceptum (from 1, 17) Octauiano, Her.; tem (cf. xxix. 1, 17) Octauianum offensorum (-arum, V2), V.) ex proconsule --- offensarum auctore licet tardius ad sua remisso.[*](remisso, Her.; tardius redire permisso, VA.)

Constantianus

v3.p.236
strator paucos militares equos ex his ausus mutare, ad quos probandos missus est in Sardiniam, eodem iubente lapidum ictibus oppetit crebris. Athanasius favorabilis tunc auriga, ita[*](ita, addidi (note iga in auriga).) suspectus ei vulgari levitate, ut vivus incendi iuberetur, si quid temptasset huius modi, non multo postea veneficiis usus incessebatur;[*](incessebatur, Clark; ferebatur, G; beneficiis usum merebatur (ueneficiis, A; usus, Gardt.), V.) nulla delata voluptatum artifici venia, ignibus aboleri praeceptus est.

Africanus causarum in urbe defensor assiduus, post administratam provinciam, ad regendam aliam adspiravit, cuius suffragatori magistro equitum Theodosio, id petenti, subagresti verbo pius responderat imperator:[*](responderat imperator, Clark; responderator, V.) Abi, inquit, comes, et muta ei caput, qui sibi mutari provinciam cupit: et hoc elogio perit homo disertus, ad potiora festinans, ut multi.

Claudium et Sallustium, ex Iovianorum numero ad usque tribunatus dignitates , accusabat quidam vilitate ipsa despectus, quod cum imperium Procopius affectasset, aliqua pro eo locuti sunt bona. Cumque nihil quaestiones reperirent assiduae, mandare magistris equitum auditoribus princeps, ut agerent in exsilium Claudium[*](Claudium, added in G after agerent; put after exsilium by Clark; V omits.) et Sallustium pronuntiarent capitis reum, pollicitus quod eum revocabit ad supplicium raptum; hocque ita (ut statutum

v3.p.238
est) observato, nec Sallustius morte exemptus est, nec Claudius nisi post eiusdem Valentiniani obitum deportationis maestitia liberatus[*]((lac. 3 lines) longae (lac. 3 letters) cusauerit, V.) --- longe recusaverit, cum illi saepissime torquerentur.

Replicatis igitur quaestionibus dense, et quibusdam vi nimia tormentorum absumptis, ne vestigia quidem ulla delatorum reperta sunt criminum. In hoc negotio protectores, ad exhibendas missi personas, de ---[*](lac. after de, Her.; no lac. in V.) fustibus praeter solitum caesi.

Horrescit animus omnia recensere, simulque reformidat, ne ex professo[*](ex professo, Lind.; de (see note 2, from line 11), C. F. W. M.; reformidati ni perfesso, V.) quaesisse videamur in vitia principis, alia commodissimi. Illud tamen nec praeteriri est aequum nec sileri, quod cum duas haberet ursas saevas hominum ambestrices, Micam auream et Innocentiam, cultu ita curabat[*](cultu ita curabat, Val.; cultant acerabat, V.) enixo, ut earum caveas prope cubiculum suum locaret, custodesque adderet fidos, visuros sollicite, nequo[*](nequodebetur (note 6) G marks with asterisk; casu ferarum, Lind.; ea superarum, V.) casu ferarum deleretur[*](deleretur, Val.; hebetetur, Bent.; debetur, V.) luctificus calor. Innocentiam denique, post multas quas eius laniatu cadaverum viderat sepulturas, ut bene meritam in silvas abire dimisit innoxiam, exoptans similes edituram.[*](exoptans similes edituram, Pet.; exop (lac. 4 letters) simile sedit (lac. 5 letters), V.) ---

v3.p.240