Res Gestae

Missique vicissim Victor et Arintheus, qui tunc equestrem curabant militiam et pedestrem,[*](militiam curabant et pedestrem, Momm. (c.m. tr. by Clark, c.c.); V omits.) cum propositis condicionibus assentiri Gothos docuissent litteris veris, praestituitur componendae paci conveniens locus. Et quoniam asserebat Athanaricus, sub timenda exsecratione iuris[*](iuris iurandi, EAG (iuris deleted by Pet.); iuris omitted by V.) iurandi se esse obstrictum, mandatisque prohibitum patris, ne solum calcaret aliquando Romanum,[*](Romanum, Bent., Novák (and c.c.); romanorum, V.) et adigi non poterat, indecorumque erat et vile ad eum imperatorem transire: recte noscentibus placuit navibus remigio directis in medium flumen, quae vehebant cum armigeris principem, gentisque iudicem inde cum suis, foederari, ut statutum est, pacem.

Hocque composito, et acceptis obsidibus, Valens Constantinopolim redit, ubi postea Athanaricus proximorum factione genitalibus terris expulsus, fatali sorte decessit et ambitiosis exsequiis ritu sepultus est nostro.

Inter haec Valentiniano magnitudine quassato morborum, agitanteque extrema, colloquio[*](conloquio, T, Hadr. Val.; consilio, Val.; conuiuio, G; conuii, V.) occultiore Gallorum, qui aderant in commilitio principis,

In praefectura enim urbana, quam adhuc administrans exstinctus est, tempus anceps metuens tyrannidis, cuius arbitrio, tamquam inter dignorum inopiam, ad id escenderat[*](escenderat, vulgo; adscenderat W2G (asc-, G); discenderat, V.) columen,[*](columen, VEA, restored by Pet.; culmen, W2G.) lenis videri cogebatur et mollior.

Contra hos nitebantur aliqui studiis altioribus in favorem Severi, magistri peditum, ut apti ad hoc impetrandum, qui licet asper esset et formidatus, tolerabilior tamen fuit, et praeferendus modis omnibus ante dicto.

Sed dum haec cogitantur in cassum, imperator remediis multiplicibus recreatus, vixque se mortis periculo contemplans extractum, Gratianum filium suum, adulto iam proximum, insignibus principatus ornare meditabatur.

Et paratis omnibus militeque firmato, ut animis id acciperet promptis, cum Gratianus venisset, progressus in campum, tribunal escendit,[*](escendit, Gronov; ascendit, EAG; tribunale se condit, V.) splendoreque nobilium circumdatus potestatum, dextra puerum apprehensum, productumque in medium, oratione contionaria destinatum imperatorem exercitui commendabat.

Faustum[*](faustum, C, vulgo; augustum, Corn.; austum, V.) erga me vestri favoris indicium, hunc loci principalis circumferens habitum, quo potior aliis iudicatus sum, multis et claris: consiliorum sociis votorumque auspicibus vobis, pietatis officium aggrediar tempestivum, prospera deo spondente, cuius sempiternis auxiliis stabit Romana res inconcussa.

Accipite igitur, quaeso, placidis mentibus, viri fortissimi, desiderium nostrum, id reputantes, quod haec quae fieri caritatis sanciunt iura, non tantum transire voluimus per conscientiam vestram, verum etiam probata firmari, ut congrua vobis[*](uobis, Bent.; nobis, V.) et profutura.